Arkas
Yunan mitolojisinde, Arkas (Grekçe: Ἀρκάς) sonradan Arkadya kralı olan bir avcıdır. İnsanlara ekmek pişirme, dokuma sanatını öğretmesi ve Arkadya'ya tarımı yayması ile tanınırdı.
Aile
[değiştir | kaynağı değiştir]Arkas, Zeus ve Callisto'nun oğluydu.[1] Ya Amyclas'ın kızı Laodamia (Leaneira); ya Crocon'un kızı Meganeira;[2] ya nemf Chrysopeleia; ya da Dryad Erato ile evliydi. Azan, Apheidas, Elatus ve Triphylus isimli oğulları ile[3] gayri meşru oğlu Autolaus,[4] geride bıraktığı çocukları arasındadır. Hyperippe [5] ve Diomeneia da dahil olmak üzere en az iki kızı vardı.[6] Arkas'ın diğer oğulları Erymanthus[7] ve Pelasgus idi.[8]
| İlişki | İsimler | Kaynaklar | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Apollodorus'un Bibliotheka'sı | Pausanias, Hellados Periegesis | ||||
| Ebeveynler | Callisto ve Zeus | ✓ | ✓ | ||
| Eşler | Leanira | ✓ | |||
| Meganira | ✓ | ||||
| Chrysopelia | ✓ | ||||
| Erato | ✓ | ||||
| Laodameia | ✓ | ||||
| Bilinmeyen | ✓ | ||||
| Çocuklar | Elatus | ✓ | ✓ | ||
| Apheidas | ✓ | ✓ | |||
| Azan | ✓ | ||||
| Triphylus | ✓ | ||||
| Pelasgus | ✓ | ||||
| Hiperippe | ✓ | ||||
| Diomeneia | ✓ | ||||
| Erymantus | ✓ | ||||
| Autolaus | ✓ | ||||
Mitoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Callisto, tanrıça Artemis'in maiyetindeki bir peri veya bazı kaynaklara göre Kral Lykaon'un kızıydı. Artemis'ten başka kimseyle olmayacağı için Zeus kurnazca Artemis kılığına girip Callisto'ya tecavüz etti. Birlikteliklerinden doğan çocuğa Arkas adı verildi.[9][10][11]
Hera, kıskançlığından öfkeyle Callisto'yu bir ayıya dönüştürdü. Hera, Callisto'nun oğlu Arkas'a da aynısını ya da daha kötüsünü yapardı fakat Zeus, Arkas'ı Yunanistan'da onun onuruna Arkadya olarak anılacak yere sakladı. Arkas, Pleiades'ten biri olan Maia'nın bakımına verildi.[12] Arkas orada kral Lykaon (Arkas'ın anne tarafından büyükbabası) tarafından düzenlenen saray şölenlerinden birinin olduğu güne kadar güvenlik içinde yaşadı. Arkas, saray şöleninde tanrılara bir kurban olarak yanan sunağın üzerine konuldu. Sonra Lykaon, Zeus'a, "Kendini bu kadar zeki sanıyorsan, oğlunu sağlam ve zarar görmemiş hâle getir" dedi. Zeus öfkelendi ve Arkas'ı kurtardı. Ardından öfkesini Lykaon'a yönlendirerek onu ilk kurt adama dönüştürdü.[13][14]
Böylece Arkas, Arkadya'nın yeni kralı ve ülkenin en büyük avcısı oldu. Bir gün Arkas ormanda ava çıktığında annesine rastladı. Uzun zaman sonra oğlunu görünce, annesi onu kucaklamak için ona doğru yöneldi. Arkas, ayının annesi olduğunu bilmeden onu bir okla öldürmeye yönlendi. Hikâyenin başka bir çeşidinde Arkas, Callisto'yu Zeus'un Lykaion Dağı'ndaki yasak tapınağına girdiği için avlamıştır.[15] Ancak onları gözetleyen Zeus, Arkas'ın Callisto'yu vurmasını engelleyip Arkas'ı bir ayıya dönüştürür. Sonra onları yıldızlara yerleştirir. Bundan böyle, Büyük Ayı ve Küçük Ayı olarak anıldılar. Hera bunu duyunca, o kadar kızdı ki, Tethys'e onları her zaman sabit tutmasını ve böylece takımyıldızların ufukta hiçbir zaman batamayıp suya erişememesini sağlamasını istedi.[16] Arkas'ın kemikleri Arkadya'ya getirildi ve Delfi Kahini'nin talimatıyla Hera'ya adanmış bir sunağın yanına gömüldü.[12]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hyginus, Fabulae 155
- ^ Apollodorus, 3.9.1 22 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Apollodorus, 3.9.1; Pausanias, Hellados Periegesis, 8.4.1-2; 10.9.5
- ^ Pausanias, Hellados Periegesis, 8.4.2 & 8.25.11
- ^ Pausanias, Hellados Periegesis, 5.1.4
- ^ Pausanias, Hellados Periegesis, 8.9.9
- ^ Pausanias, Hellados Periegesis, 8.24.1
- ^ Pausanias, Hellados Periegesis, 2.14.4
- ^ Apollodorus, 3.8.2
- ^ Pausanias, Hellados Periegesis, 8.3.6
- ^ Hyginus, Fabulae 176
- ^ a b Roman, L., & Roman, M. (2010). Google Kitaplar'da Encyclopedia of Greek and Roman mythology., s. 79,
- ^ Ovid, Metamorphoses 2.401 ff
- ^ Ovid, Fasti 2.155 ff
- ^ Pseudo-Eratosthenes Catast. frag. 1.
- ^ Ovid, Metamorphoses 2.496 ff
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Apollodorus, The Library with an English Translation by Sir James George Frazer, F.B.A., F.R.S. in 2 Volumes, Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1921. ISBN 0-674-99135-4. Online version at the Perseus Digital Library. 12 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Greek text available from the same website 27 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Gaius Julius Hyginus, Fabulae from The Myths of Hyginus translated and edited by Mary Grant. University of Kansas Publications in Humanistic Studies. Online version at the Topos Text Project. 29 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pausanias, Hellados Periegesis, with an English Translation by W.H.S. Jones, Litt.D., and H.A. Ormerod, M.A., in 4 Volumes. Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1918. 0-674-99328-4. Online version at the Perseus Digital Library 27 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pausanias, Hellados Periegesis, 3 cilt. Leipzig, Teubner. 1903. Greek text available at the Perseus Digital Library 20 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Publius Ovidius Naso, Fasti translated by James G. Frazer. Online version at the Topos Text Project. 9 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Publius Ovidius Naso, Fasti. Sir James George Frazer. London; Cambridge, MA. William Heinemann Ltd.; Harvard University Press. 1933. Latin text available at the Perseus Digital Library 22 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Publius Ovidius Naso, Metamorphoses translated by Brookes More (1859-1942). Boston, Cornhill Publishing Co. 1922. Online version at the Perseus Digital Library. 6 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Publius Ovidius Naso, Metamorphoses. Hugo Magnus. Gotha (Germany). Friedr. Andr. Perthes. 1892. Latin text available at the Perseus Digital Library 6 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..