Baban Prensliği
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Aralık 2025) |
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Mayıs 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Baban Prensliği | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1649-1850 | |||||||||||
| Başkent | Süleymaniye | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Kürtçe | ||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Baban Prensliği, Baban ailesine mensup I. Babanzâde Ahmed Paşa tarafından 1649 yılında kurulmuş, Şehrizor merkezli ve Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Kürt prensliğidir. Prensliğin sınırları Osmanlı'nın Şehrizor Eyaleti, Hemedan ve Kasr-ı Şîrîn bölgesini kapsamaktadır. 1850 yılında Osmanlı tarafından yıkılmıştır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]
Baban beyliğinin kurusucusu Babanzâde Ahmed Paşa'dır.[kaynak belirtilmeli] Baban prensliği ismini baban aşiretinden almıştır Süleyman Bey beyliğin sınırlarını genişleten ilk beydir onun zamanında bugünkü Süleymaniye ve Kerkük bölgesi beyliğin kontrolüne geçmiştir 1678 yılında I. Babanzâde Süleyman Paşa İstanbul'a gitmiş ve Baban ailesinin Şehrizor bölgesindeki hâkimiyetini Osmanlı'nın tanımasını sağlamıştır.
1694 yılında Erdelan Prensliginin saldırıları Baban beyliği tarafından püskürtülmesiyle birlikte erdelan ve Kasr Şirin bölgesi beyliğin topraklarına katılmıştır. 1723-1746 yılındaki İran-Osmanlı savaşları sırasında Baban beyliği Osmanlıya yardım etmiştir. 1781 yılında Süleymaniye Baban beyi Mahmud Paşa tarafından kurulmuştur. Mahmud Paşa döneminde beyliğin sınırları Şehrizor ve Hamedan Bölgesini kaplamıştır onun döneminde Kültürel ve edebi faaliyetler teşvik edilmiştir o dönemin en ünlü edebiyatçısı Nali'dir. Baban beyleri son dönemlerine doğru Osmanlıya karşı sürekli isyan etmişlerdir; bunların en ünlüleri Babanzâde Abdurrahman Paşa İsyanı ve Babanzâde Ahmed Paşa İsyanı dır bu isyanlar bölgedeki Kürt aşiretlerinin Osmanlı'dan yana tavır alması sebebiyle başarılı olamamıştır.[kaynak belirtilmeli] 1847 yılında Ahmet paşa komutasındaki Baban ordusunun Köysancak yakınlarında Osmanlı ordusuna yenilmesiyle birlikte zayıflamıştır. 1850 yılında Osmanlı ordusunun Süleymaniye şehrini ele geçirmesiyle birlikte yıkılmıştır.
Baban beyleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- I. Babanzâde Ahmed Paşa, 1649–1670
- I. Babanzâde Süleyman Paşa, 1670–1703
- I. Babanzâde Muhammed Paşa, 1721–1731
- Babanzâde Halid Paşa, 1732–1742
- Babanzâde Selim Paşa, 1742–1754
- II. Babanzâde Süleyman Paşa, 1754–1765
- II. Babanzâde Muhammed Paşa, 1765–1775
- I. Babanzâde Abdullah Paşa, 1775–1777
- II. Babanzâde Ahmed Paşa, 1777–1780
- I. Babanzâde Mahmud Paşa, 1780–1782
- Babanzâde İbrahim Paşa, 1783–1803
- Babanzâde Abdurrahman Paşa, 1803–1813
- II. Babanzâde Mahmud Paşa , 1813–1834
- III. Babanzâde Süleyman Paşa, 1834–1838
- II. Babanzâde Ahmed Paşa, 1838–1847
- II. Babanzâde Abdullah Paşa, 1847–1850
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Kürt tarihi". 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "İran Ansiklopedis". 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "History of Baban Dynasty" (PDF). 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
