Bahçe Geçidi
 | |
| Geçtiği yer |   O-52 / E 90 |
|---|---|
| Konum | Osmaniye, Türkiye |
| Sıradağlar | Nur Dağları |
| Koordinatlar | 37°11′02″K 36°33′23″D / 37.18389°K 36.55639°D |
Bahçe Geçidi (Latince: Amani Portae), Türkiye'nin güney-orta kesiminde, Osmaniye ve Gaziantep illeri arasındaki sınırda yer alan bir dağ geçididir. Geçit, Kilikya'yı güney Anadolu ve kuzey Suriye'ye bağlayan kuzey Nur Dağları'ndan geçen bir yol sağlamaktadır. Belen Geçidi ile birlikte Amanos'tan geçen iki geçitten biridir.[1]
Bahçe Geçidi ve İssos Muharebesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Geçit, İssos Muharebesi'ne giden yolda önemli bir rol oynadı. Pers ordusu, Amani Kapısı'ndan veya yakındaki başka bir geçitten geçerek, Pers ordusuyla yüzleşip onu mağlup eden Makedon ordusunun arkasına geldi. Kesin Pers stratejisi tartışmalıdır. Jona Lendering'e göre, Büyük İskender'in ordusunun bir kısmı Suriye Kapısı'nı işgal ettikten sonra, Pers imparatoru III. Darius, ordusunu kuzeye, Amani Kapısı'ndan geçirmeye ve ordusunu İssos kasabasındaki iki Makedon ordusunun arasına yerleştirmeye karar verdi. Ancak Makedonlar Darius'un gelişinden önce güçlerini birleştirdiler ve sonuç Perslerin yenilgisi oldu.[2]
Bahçe Geçidi, Merdeiler ve Tahkimatlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı tarihçilere göre, Levant'ın Arap Halifeliği tarafından fethinden sonra Miafizitizm veya Monotelitizm'i takip eden Hristiyanlar olan Merdeiler,[3] Bizans-Arap sınır bölgesindeki Nur Dağları çevresinde yarı bağımsız bir statü kazandılar. Başlangıçta Araplar için casusluk yapmayı ve Amani Kapısı'nı korumayı kabul ettiler, ancak sadakatleri kesintili oldu ve çoğu zaman Bizanslıların yanında yer aldılar.[4] Belen Geçidi'nin kuzeyinde, Nur Dağları boyunca batıdan doğuya uzanan yollar üzerinde inşa edilen çok sayıda geç antik ve Orta Çağ surları nedeniyle, Amani Kapısı'nın konumu hakkında bazı kafa karışıklıkları var. En muhtemel aday, Kilikya Ermeni Krallığı döneminde 11. ve 12. yüzyıllarda inşa edilen Savranda Kalesi'nin koruduğu modern Bahçe'nin hemen güneyinde yer alıyor. Güneyde Kilikya Pedias ile Suriye-Maraş karayolu arasındaki beş ayrı Amanos geçidini koruyan diğer kaleler şunlardır: Hasanbeyli, Karafrenk, Çardak, Kozcağız, Mitisin ve Mancılık. Bahçe'nin hemen kuzeyinde, oldukça eski bir yol üzerinde, 8. yüzyılın sonlarında inşa edilen ve daha sonra Ermeniler ve Töton Şövalyeleri tarafından işgal edilen Arap kalesi Haruniye (modern Düziçi) bulunmaktadır.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Smith, William. A Dictionary of Greek and Roman Geography, 1878, s.v. 'Amanides Pylae'
- ^ "The Battle of Issus". livius.org. 30 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.
- ^ Kazhdan, Alexander, (Ed.) (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, s. 1297, ISBN 978-0-19-504652-6
- ^ Canard, M. "Djaradjima". P. Bearman; Th. Bianquis; C.E. Bosworth; E. van Donzel; W.P. Heinrichs (Ed.). Encyclopaedia of Islam. 2. 2. BRILL. s. 457.
- ^ Edwards, Robert W. (1987). The Fortifications of Armenian Cilicia: Dumbarton Oaks Studies XXIII. Washington, D.C.: Dumbarton Oaks, Trustees for Harvard University. ss. 110-113, 143-149, 154-157, 167-169, 184-187, 200-201, 216-221. ISBN 0-88402-163-7.