Baki Vandemir
| Baki Vandemir | |
|---|---|
| Doğum | 24 Mart 1890 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 25 Ocak 1963 (72 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı |
| Bağlılığı |  Osmanlı (1905-1921)  Türkiye (1921-1947) |
| Hizmet yılları | 1905-1947 |
| Rütbesi | Korgeneral |
| Komutası | 5. Süvari Grubu Kurmay Başkanı, Batı Cephesi İstihbarat Şube Müdürü, 2. Kolordu ve Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanı, Harp Akademileri Komutanı |
| Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
| Ödülleri |      |
Baki Vandemir, (24 Mart 1890, İstanbul - 23 Ocak 1963, İstanbul) Türk asker. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 5. Süvari Kolordusu Kurmay Başkanı ve İstihbarat Şube Müdürlüğü görevlerinde bulundu.
İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra 14 Aralık 1905 tarihinde Harp Okulu'na girdi. 14 Eylül 1908 tarihinde Harp Okulu'ndan mezun oldu.
Genç bir subay olarak orduya katıldığında Balkan Savaşı'na katıldı. Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Seyyar Ordusu 1. Mürettep (Bolayır) Kolordu Komutanlığında karargâh subaylığı görevinde bulundu. Bu Kolordu aynı zamanda Mustafa Kemal Bey'in Kurmay Başkanlığını yaptığı kolorduydu. Üsteğmen rütbesiyle daha sonra Ferik Ali Rıza Paşa komutasındaki Garp Ordusu'nda karargâh kurmay subayı olarak görev aldı. Bu Kolordunun Kurmay Başkanı Mersinli Cemal Bey idi. Mürettep 8. Kolordu ile Yunan Cephesi'nde de savaştı. Bu cephede komutanı Selanik Redif Tümeni Komutanı Muhittin Paşa'ydı. Tümen karargâh subayı olarak görev yaptı.
I. Dünya Savaşı başladıktan sonra Çanakkale Cephesi'nde görev aldı. 25-26 Nisan Seddülbahir kıyı muharebelerinde 3. Kolordu Komutanı Esat Paşa'nın emir subaylığını yaptı. Çanakkale Cephesi'nden sonra Kafkasya Cephesi'nde görevlendirildi. 1916-1917 yılları arasında 3. Ordu emrindeki 11. Kafkas Tümen Komutanı Yarbay Mehmet Zekeriya'nın kurmay subaylığını üstlendi. 1918 yılında Muş-Bitlis bölgesindeki ileri harekâtta 3. Ordu Komutanı Vehip Paşa'nın yaverliğini yaptı. 1918 yılı yaz aylarında Kafkasya-Azerbaycan içlerine yapılan harekâtta görev aldı.
1918 yılı Eylül ayında Nablus ve Halep bölgesindeki savaşlara katıldı. Bu sırada Yıldırım Orduları Grubu'na bağlı Cevat Paşa'nın komutasındaki 8. Ordu'nun karargâh subayıydı.
Anadolu'ya geçerek Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. 13 Temmuz 1921 tarihinde Fahrettin Altay komutasında 14. ve 25. Süvari Tümenlerinden oluşturulan 5. Süvari Grubu Kurmay Başkanlığına getirildi. Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra Batı Cephesi Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü görevine atandı. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi.
Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra 1924-1927 yılları arasında Harp Akademisi'nde Harp Tarihi dersleri verdi. Bu arada Türk Askeri Tarihi alanında inceleme ve araştırmalarda bulundu. Mustafa Kemal Atatürk'ün emri ile 1. Türk Tarih Kongresi'ne katıldı. 1. Türk Tarih Kongresi'nin yapıldığı 1931 yılında Ankara Halkevi Doğu Salonu'nda Mustafa Kemal Atatürk'ün yanında İhsan Sungu, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Şemsettin Günaltay, Samih Rıfat, Reşit Saffet Atabinen, Milli Eğitim Bakanı Esat Sagay, Türk Tarih Kurumu Başkanı Tevfik Bıyıklıoğlu, Prof. Afet İnan, Sadri Maksudi Arsal, Hasan Cemil Çambel, Prof. Yusuf Ziya Özer, Prof. Yusuf Akçura, Macar Mezsaros, Albay Şemsettin Bey ve Dr. Reşit Galip Bey ile birlikte yer aldı.
27 Ocak 1941 tarihinde 2. Kolordu ve Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanı olarak atandı. 1 Eylül 1945 tarihinde Harp Akademisi Komutanı olarak atanınca 21 Kasım 1945 tarihinde Çanakkale'den ayrıldı.
1947 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri'nden emekliye ayrıldıktan sonra Türk Tarih Kurumunda çalıştı. Sümerbank İdare Meclisi Başkanlığı yaptı. Seçimlerde milletvekili aday adayı oldu ancak seçilemedi. 23 Ocak 1963 tarihinde yetmiş üç yaşında öldü.
Ünlü ekonomist Memduh Yaşa'nın büyük eniştesi ve eşi Süveybe Hanım tarafından da diplomat Cevat Açıkalın'ın akrabası idi. Cenazesi 25 Ocak 1963 tarihinde Şişli Camii'nde kılınan cenaze namazını müteakip Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Orduya Hidematın Tanzimi (Tercüme)
- Seferde Levazım Hizmeti (Tercüme)
- Seferde ve Hazarda Zabit ve Zabitlik
- Gece Harekâtı ve Muharebeler
- Türk İstiklal Savaşı'nda Sakarya'dan Mudanya'ya
- İstiklal Harbi'nde Demirci Akıncılar
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Tahir Taner |
TSK Harp Akademileri Komutanı 1 Eylül 1945 - 19 Temmuz 1947 |
Sonra gelen: Feyzi Mengüç |
- Harp Akademileri komutanları
- 1890 doğumlular
- İstanbul ili doğumlular
- 1963'te ölenler
- Balkan Savaşları'nda Osmanlı askerleri
- I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı askerleri
- Mekteb-i Harbiye'de öğrenim görenler
- Kurtuluş Savaşı'ndaki Türk askerler
- Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri
- Osmanlı karacı subayları
- Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'de öğrenim görenler
- İstanbul ilinde ölenler
- Cumhuriyet Halk Partisi mensubu siyasetçiler
- Süvari subaylar
- Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilenler