Baltalı Hano
| Baltalı Hano | |
|---|---|
| Doğum | Hanzade |
| Ölüm nedeni | İdam |
| Uğraşı | Seri katil, mafya, kabadayı |
| Çocuklar | 1 |
| Yerleşke | İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Kurbanlar | en az 21 kişi (iddia) |
Baltalı Hano veya gerçek adıyla Hanzade, Osmanlı İmparatorluğu döneminde yaşamış seri katil, kabadayı ve mafyadır. Türkiye'nin ilk kadın mafyalarından olduğu düşünülmektedir.
Hano'nun oğlunun hamamda "hîz oğlanı" olarak kullanıldığına tanık olduğu ve bu esnada oradakı 21 kişiyi baltayla öldürdüğü düşünülüyor. Bu olaydan sonra kendisine "Baltalı Hano" lakabı takıldı. Daha sonra mafyalık yapmaya başladı, erkek mafyaları kaçırıp kafalarını keserek servetini arttırdı. 17 ay süren bu faaliyetlerin ardından yakalandı, gasp ve cinayetten suçlu bulundu ve kurşuna dizilerek idam edildi.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğum yeri ve tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 1800'lerin sonlarında yaşadığına inanılıyor.[1][2] Asıl adı Hanzâde'dir. İstanbul'un bir mahellesinde yaşayan ve mafya üyesi bir sevgilisi olan Hano'nun, Türkiye'nin ilk kadın mafya figürlerinden biri olduğuna inanılıyor.[3][4][5][6] Çiftçi bir ailenin çocuğu olan Hano, babasıyla birlikte tarlada yetiştirdikleri ürünleri toplayıp pazarda satıyordu. Babası ilköğrenimini tamamladıktan sonra kızını dönemin zenginlerinden biriyle evlendirdi. Hano evliliği ilk başta reddetse de daha sonra evlenip, hamile kalıp bir erkek çocuk sahibi oldu. Baltalı Hano'nun oğlu 6 yaşındayken kocası öldü ve kendisine kocasından büyük bir miras kaldı.[7]
Bazı kaynaklara göre, "Solak Ligor" olarak bilinen bir mafya babası ona karşı hisler besliyordu ve Hanzade onunla yaşamayı kabul etmiştir.[3][7][8] Hano bir akşam eve geldiğinde oğlunun evde olmadığını gördü ve onu aramaya başladı. 12 yaşındaki oğlunu ararken sevgilisinin kendisine engel olduğunu gören Hano, bir gün erkek kılığına girerek oğlunu takip etti. Onu hamama kadar takip eden Hano, sevgilisi tarafından zorla kaçırılan oğlunun hamamda "hîz oğlanı" olarak kullanıldığını gördü. Hano'nun sevgilisi de dahil olmak üzere 21 kişiyi hamamda baltayla öldürdüğüne[4][8] ve oğluyla birlikte kaçtığına inanılıyor.[5][6] Bu olaydan sonra kendisine "Baltalı Hano" lakabı takıldı. Başka bir kaynak[6] ise Ligor'un en son hapse girdiğini belirtiyor.
Daha sonra mafyalık yapmaya başladı. O dönemde siyasi krizler ve savaşlar içinde olan Osmanlı Devleti bu konuyla baş edebilecek durumda değildi. Erkek mafya üyelerini kaçırıp, başlarını kesip sokaklarda teşhir ederek servetini arttırdı. İstanbul'da yaklaşık 17 ay aktif olarak faaliyetlerini sürdürdüğü bu süre boyunca herkes ondan korkuyordu.[5] Hano daha sonra gasp ve cinayetten yakalanıp suçlu bulunarak kurşuna dizilerek idam edildi.[4][6][9]
Bazı kaynaklar böyle bir kişinin tarihte yaşadığını söylese de bu hayat hikâyesinin sadece bir efsaneden ibaret olduğunu kaydediyor.[3][7]
Popüler kültürdeki yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]2017-2021 yılları arasında yayınlanan ve II. Abdülhamid'in saltanatının son 20 yılını anlatan Türk televizyon dizisi "Payitaht Abdülhamid"de Baltalı Hano rolünü Merve Kızıl canlandırdı.[7] Türk rapçi Lil Zey, 2021 çıkışlı "Kara Tiyatro" stüdyo albümünden aynı isimli single'ı Hano'ya ithaf etti.[10] Türk yazar Mehmet Işık'ın 2023 yılında yayımlanan "Komiser Muharrem Baltalı Hano'nun Peşinde" adlı romanı, Baltalı Hano'nun hayat hikâyesini anlatıyor.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "İstanbul'un ilk kadın mafyası Baltalı Hano kimdir?". 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ Oruc, Turan. "21 nəfəri balta ilə öldürən İstanbulun ilk qadın mafiyası - "Baltalı Hano"nun HƏYAT HEKAYƏSİ". 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ a b c "Türkiye'nin ilk kadın mafyası Baltalı Hano!". 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ a b c "İstanbul'un ilk kadın mafyası Baltalı Hano kimdir?". 25 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
- ^ a b c "Türkiye'nin ilk kabadayıları". 25 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
- ^ a b c d Yanık, Ahmet (2023). Derin Devletin Adamları. Az Boek. ISBN 9786051293462. 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ a b c d "İşte İstanbul'un ilk kadın mafyası Baltalı Hano! 21 adamı baltayla öldürdü." 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ a b "...Baltalı Hano..." 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ "Geçmişten Günümüze İstanbul Kabadayıları". 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2025.
- ^ "Şarkı şarkı: Lil Zey ve "Kara Tiyatro" albümü". 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ Sarısözen, Serhat. "Osmanlı'nın ilk kadın mafyasının hikayesini yazan Işık: "Bir kadının dönüşümünü göstermek istedim"". 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
Ek kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yanık, Ahmet (2023). Derin Devletin Adamları. Az Boek. ISBN 9786051293462.(Türkçe)
- Işık, Mehmet (2023). Komiser Muharrem Baltalı Hano’nun Peşinde. Yaka Yayınları. ISBN 6057466438.(Türkçe)