Yangınlı, Borçka

Yangınlı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Alaca köyünün bir mahallesidir.

Tarihçe

Eskiden ayrı bir köy olan Yangınlı'nın eski adı Banakna’dır. Gürcüce bir yer adı olan Banakna (ბანაკნა), Türkçeye de Banakna (باناقنا) şeklinde girmiştir.

Banakna köyü, tarihsel Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti’de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirmiştir. Günümüze büyük ölçüde sağlam ulaşmış olan tek kemerli taş köprü Banakna Köprüsü de bu dönemden kalmış olmalıdır.

Banakna köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya’ya bırakılmıştır. 1886 yılındaki nüfus sayımında Rus idaresi tarafından "Vanakna" (Ванакна) adıyla kaydedilmiş olan köy, Batum sancağının Gonio kazasına bağlı Sanatisi nahiyesinin altı köyünden biriydi. Köydeki 9 hanede, 26'sı erkek ve 23'ü kadın olmak üzere, 49 kişi yaşıyordu. Köy halkı Müslüman Gürcü anlamında “Acaralı” olarak kaydedilmişti. Banakna, nüfus açısından bu nahiyenin en küçük köyüydü. Rus idaresi sırasında bölgede araştırma gezisi yapmış olan Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze “Banaka” (ბანაკა) şeklinde yazdığı köyün, kestanelik anlamına gelen Tzablnara (წაბლნარა) adlı bir tepenin eteğinde bulunduğunu ve 10 hanenin yaşadığını, 3 hanenin ise 1893 yılından önce Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır.

Banakna köyünün Türkiye'ye bırakılmasının ardından 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde, adı “Banagana” şeklinde aktarılmış olan köydeki 2 hanede, 3'ü kadın ve 5'i erkek olmak üzere, 8 kişi yaşıyor ve bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Bu sırada bu yerleşim, Artvin livasının Borçka kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Artvin vilayeti üzerine çalışmasıyla tanınan Muvahhid Zeki, 1927 yılında basılan kitabında köyün adını Banakna (باناقنا) şeklinde yazmıştır. 1926 yılında yapılan nüfus tespitinde köydeki 2 hanede, 8'i erkek ve 5'i kadın olmak üzere, 13 kişi kaydedilmiştir. Bu sırada Borçka kazası nahiyeye dönüşmüştü.

Banakna adı, Artvin vilayetindeki diğer köy örneklerinde olduğu gibi, 1925 yılında değiştirilmiş ve köye Yangın adı verilmiştir. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde bu yerleşim yeri “Yanğın” (یانغین) olarak geçer. 1935 genel nüfus sayımında yer almamış olması, Yangın köyünün bir mahalle olarak Alaca köyüne bağlandığını göstermektedir. Bu yerleşim Yangınlı adıyla bugün de Alaca köyünün bir mahallesidir.