Batız Devlet Tabiatı Koruma Alanı
| Batız Devlet Tabiatı Koruma Alanı | |
|---|---|
| Türkmence: Bathyz goraghanasy | |
IUCN kategori Ia (mutlak tabiatı koruma alanı)
| |
 | |
| Alan türü | Tabiatı koruma alanı |
| Devlet |  Türkmenistan
|
| İl | Merv |
| Kapladığı alan | 877 km2 (339 sq mi) |
| Kuruluş tarihi | 1941 |
Batız Devlet Tabiatı Koruma Alanı (Türkmence: Bathyz goraghanasy), Güneybatı Türkmenistan'ın Merv ve Ahal illerinde yer alan ve 1941 yılında kurulmuş olan, 877 kilometrekare (339 sq mi) alan kaplayan bir koruma alanıdır (zapovednik). Karakum Çölü'nün güneyinde yer alır ve Hari Nehri batı sınırını oluşturur.[1]
Manzarası, yüksekliği 20 ila 200 m arasında değişen tekli ya da çoklu tepeleri içerir. Koruma alanının yağış miktarı yıllık ortalama yaklaşık 280 mm, maksimum 420 mm ve minimum 130 mm'dir. Kısa süren ilkbahar mevsimini 4-5 ay sürecek olan sıcak ve uzun bir yaz takip eder.[kaynak belirtilmeli] Ayrıca 1956 yılında kurulan üç vahşi yaşam barınağı (zakaznik) içerir:
- Çemenebit Barınağı
- Gyzyljar Tapınağı
- Pulhatyn Barınağı
Fauna
[değiştir | kaynağı değiştir]Batız Devlet Tabiatı Koruma Alanı, Asya yaban eşeklerinin (Equus hemionus kulan) önemli bir yaşam alanıdır. Bir zamanlar Türkmen yaban eşeklerinin yaşadığı son yerdi. Yabani eşek nüfusu, koruma alanının kuruluşundan sonra 200 hayvandan 5.000 hayvana yükseldi. Güçlü bir nüfus kaybını müteakiben barınakta yaklaşık 650 vahşi eşek yaşamını sürdürmektedir.[2]
Bu korunan alanda bulunan diğer toynaklılar urial, kara kuyruklu ceylan ve yaban domuzudur. Yırtıcılar arasında İran parsı, çizgili sırtlan, gri kurt, kırmızı tilki ve Asya yaban kedisi bulunmaktadır.[1]
Bir zamanlar Asya çitası da doğa koruma alanında yaşamaktaydı.[3] 1960'lı yıllardan sonra bölgede bir örneğine rastlanılmamıştır ve komşu İran'dan bireylerin etkileşime girmesi iki ülke arasındaki çitle çevrili sınır nedeniyle kısıtlanmaktadır.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Kaczensky, P. and Linnell, J. D. C. (2014). Rapid assessment of the mammalian community of the Badhyz Ecosystem, Turkmenistan, October 2014. NINA Report 1148. Trondheim: Norwegian Institute for Nature Research.
- ^ Moehlman, P. D. (ed). (2002). Equids: Zebra, Asses, and Horses. Status Survey and Conservation Action Plan. IUCN/SSC Equid Specialist Group., Gland, Switzerland and Cambridge, UK.
- ^ "Cheetah, Pardus". Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola [Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2. Carnivora (Hyaenas and Cats)]. Washington DC: Smithsonian Institution and the National Science Foundation. 1992 [1972]. ss. 702-733.
- Çevrenin Korunması Ulusal Programı, Aşkabat, 2002, s. 149-151 (Rusça)
