Bergamalı Biton

Pergamonlu Biton
Pergamonlu Biton
Doğum	Βίτων; MÖ. 2. yüzyıl
Ölüm	MÖ. 3. yüzyıl
Tanınma nedeni	Ὀπτικά; Κατασκευαὶ πολεμικω̑ν ὄργάνων καὶ καταπαλτικω̑ν

Pergamonlu Biton veya Bergamalı Biton (Yunanca: Βίτων), MÖ. ikinci veya üçüncü yüzyılda yaşamış bir antik Yunan yazarı ve mühendisiydi.^[1] Sadece iki eseri bilinmektedir: Optik ("Optics") başlıklı optik üzerine kayıp bir kitap ve kuşatma makineleri üzerine Savaş Makineleri ve Mancınıkların Yapımı (Grekçe: Κατασκευαὶ πολεμικω̑ν ὄργάνων καὶ καταπαλτικω̑ν, "Construction of War Machines and Catapults") adlı kısa bir inceleme.^[2]

Askeri incelemesi, Attalos (Grekçe: Ἄτταλος) adında bir krala adanmıştır, bu kralın Pergamon kralı olduğu açıktır, ya I. Attalos (241-197) ya da II. Attalos (159-38). Bazı araştırmacılar iç kanıtlara dayanarak metnin 156-55 yılları arasına tarihlenmesini önermişlerdir.^[3]

Biton, burulmayan dört mancınık yapımını anlatır. Magnesialı Charon ve Abydoslu Isidoros tarafından inşa edilen ikisini “taş atıcılar” (lithoboloi) olarak adlandırırken, Tarentumlu Zopyrus'a atfedilen ikisini gastraphetes olarak adlandırır. Ayrıca Makedonyalı Poseidonios tarafından inşa edilen helepolis (kuşatma kulesi) ve Kolophonlu Damis tarafından inşa edilen bir tür tekerlekli tırmanma merdiveni olan sambuca'yı da anlatır. Anlaşılması daha zor pasajlardan biri, "kochlias” adı verilen “sambuca", yatay veya belki de dikey olarak monte edilmiş bir makara veya vida olan bir parçasını içerir. Tarihçiler için Biton, İskenderiyeli Heron dışında burulmayan mancınıklardan bahseden tek antik tanık olarak değerlidir.^[3]

Optik üzerine kayıp çalışması, sadece Biton'un askeri incelemesinde ona yaptığı atıflardan bilinmektedir. Optik çalışmasında, duvarların yüksekliğini hesaplamak için bir yöntem tarif ettiğini, bunun da bu duvarlara saldıran kuşatma araçlarının uygun boyutlarını hesaplamak için gerekli olduğunu söyler.^[3]

Kaynakça

^ Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Wörterbuch etc.) neograece. Andreola. 1834. s. 78.
^ Simon Hornblower, "Biton", in Simon Hornblower and Antony Spawforth (eds.), The Oxford Classical Dictionary, 3rd rev. ed. (Oxford University Press, 2005). The Greek may be transliterated Kataskeuai polemikon organon kai katapaltikon.
^ ^a ^b ^c Francesco Fiorucci, "Biton of Pergamon", in Roger S. Bagnall, Kai Brodersen, Craige B. Champion and Andrew Erskine (eds.), The Encyclopedia of Ancient History (Wiley, 2013), pp. 1140–41. His translation of Biton's title is Construction of War Engines and Artillery.

Konuyla ilgili okumalar

Lewis, M. J. T. (1999), "When was Biton?", Mnemosyne, 52 (2), ss. 159-168, doi:10.1163/1568525991528860

Irby-Massie, Georgia L.; Keyser, Paul T. (2001). Greek Science of the Hellenistic Era: A Sourcebook. Routledge. ISBN 978-0415238472.

[1] Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Wörterbuch etc.) neograece. Andreola. 1834. s. 78.

[2] Simon Hornblower, "Biton", in Simon Hornblower and Antony Spawforth (eds.), The Oxford Classical Dictionary, 3rd rev. ed. (Oxford University Press, 2005). The Greek may be transliterated Kataskeuai polemikon organon kai katapaltikon.

[Fiorucci-3] Francesco Fiorucci, "Biton of Pergamon", in Roger S. Bagnall, Kai Brodersen, Craige B. Champion and Andrew Erskine (eds.), The Encyclopedia of Ancient History (Wiley, 2013), pp. 1140–41. His translation of Biton's title is Construction of War Engines and Artillery.

[1]

[2]

[3]