Betel cevizi çiğnemek
 | Bu madde, İngilizce Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
| Betel cevizi çiğnemek | |
|---|---|
 | |
| Uzmanlık | Bağımlılık tedavisi |
| Belirtiler | Artan farkındalık, hızlı kalp atış hızı, yüksek tansiyon[1] |
| Komplikasyon | Bağımlılık, ağız kanseri, diş çürümesi, kalp hastalığı[1][2] |
| Sıklık | 600 milyon (15%)[1] |
Betel cevizi çiğneme, areka fındıklarının (betel fındıkları) genellikle söndürülmüş kireç (kalsiyum hidroksit) ve betel yapraklarıyla birlikte çiğnendiği bir uygulamadır.[3] Uyarıcı olarak kullanılır, örneğin farkındalığı veya konsantrasyonu artırmak için; ancak insanlarda tıbbi kullanım için onaylanmamıştır.[1][3] Bağımlılık yapar ve ağızda kırmızı renk değişikliğine, diş çürümesine ve ağız kanserine neden olabilir.[1][2][4] Ayrıca kalp hastalığı, siroz ve yemek borusu kanseri de dahil olmak üzere diğer kanserlere de yol açabilir.[1][3] Çiğnendikten sonra genellikle tükürülür ve bu da halkın gözünde çirkin bir görüntü olarak kabul edilen kırmızı lekelere neden olur.[1]
Betel cevizi dünya çapında yaklaşık 600 milyon kişi tarafından çiğnenmektedir (nüfusun %15'i).[1] Her iki cinsiyette de kullanımı yaygındır.[1] Kafein, alkol ve nikotinden sonra en sık kullanılan dördüncü sarhoş edici maddedir.[1][3] Asya-Pasifik bölgesinde yaygın oalrak tercih edilen bir uygulamadır.[2] Güneydoğu Asya'dan geldiği ve Filipinler'deki Duyong Mağarası'ndaki bir mezar çukurundan elde edilen kanıtlara göre, yaklaşık 4.600 yıl öncesine tarihlenmektedir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j Risks of Betel Quid & Tobacco Use (PDF). Public Health Law Center, Tobacco Control Legal Consortium. July 2017. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
- ^ a b c Athukorala, IA; Tilakaratne, WM; Jayasinghe, RD (2021). "Areca Nut Chewing: Initiation, Addiction, and Harmful Effects Emphasizing the Barriers and Importance of Cessation". Journal of addiction. 2021: 9967097. doi:10.1155/2021/9967097. PMID 34123457.
- ^ a b c d "Areca Nut". LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. 2012. 2 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2024.
- ^ Song, Han; Wan, Yi; Xu, Yong-Yong (2013). "Betel Quid Chewing Without Tobacco – A Meta-analysis of Carcinogenic and Precarcinogenic Effects". Asia-Pac J Public Health. 27 (2): NP47-NP57. doi:10.1177/1010539513486921. PMID 23666841.
- ^ Zumbroich, Thomas J. (2 Temmuz 2008). "The origin and diffusion of betel chewing: a synthesis of evidence from South Asia, Southeast Asia and beyond". eJournal of Indian Medicine. 1: 87-140. 23 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Ocak 2019.
- Uyarıcı bitki ve mantarlar
- Endonezya'da kültür
- Bangladeş mutfağı
- Hindistan'da kültür
- Kamboçya'da kültür
- Laos'ta kültür
- Malezya'da kültür
- Myanmar'da kültür
- Pakistan'da kültür
- Sri Lanka'da kültür
- Tayland'da kültür
- Vietnam'da kültür
- IARC grup 1 kanserojenler
- Hint icatları
- Avustronezya kültürü
- Filipinler'de kültür
- Asya'da kültür