Bitki morfolojisi
Bitki morfolojisi ya da Fitomorfoloji, bitkilerin fiziksel formunun ve dış yapısının incelenmesidir.[1] Bu genellikle, özellikle mikroskobik düzeyde, bitkilerin iç yapısının incelenmesi olan[2] bitki anatomisinden farklı olarak kabul edilir.[1] Bitki morfolojisi, bitkilerin görsel olarak tanımlanmasında yararlıdır. Moleküler biyolojideki son çalışmalar, bitki morfolojilerinin korunması ve çeşitlendirilmesinin belirlenmesinde rol oynayan moleküler süreçleri araştırmaya başlamıştır. Bu çalışmalarda transkriptome koruma modellerinin, bitki yaşam döngüsü boyunca çeşitlendirmeyi sınırlayan evrimsel kısıtlamalara yol açabilecek önemli ontogenetik geçişleri işaretlediği bulunmuştur.[3]
Gelişim
[değiştir | kaynağı değiştir]Büyüme
[değiştir | kaynağı değiştir]Bitkilerde gövde ve dalların ucunda ve iletim demetlerinde olduğu gibi belli yerlerde meristematik hücreler vardır. Bu bölgedeki hücreler devamlı surette bölünerek yeni hücreler meydana getirir. Hücre bölünmesi ve büyüme fazla miktarda maddeye ve enerjiye ihtiyaç gösterirler. Bu nedenle büyüme esnasında metabolik faaliyetler özellikle solunum hızlanır ve çok miktarda karbonhidrat sarf edilir. Primer (birincil) büyüme, primer (birincil) büyüme köklerin ve dalların uzamasıdır.
Sekonder (ikincil) büyüme, kök ve gövdenin sonradan kalınlaşmasıdır.
Isı
[değiştir | kaynağı değiştir]Her bitki türü için büyümenin en hızlı olduğu optimum (en uygun) bir sıcaklık vardır ve bu iklim bölgelerine göre değişmektedir. Örneğin ekvator bitkilerinde büyüme +10 ile +50 arasında mümkün olmaktadır. Ilık kuşakta optimum sıcaklık yükselmeye devam ederse büyüme hızı gitgide düşer ve sonunda durur.
Işık
[değiştir | kaynağı değiştir]Dokuların meydana gelmesi için gerekli bazı maddeler fotosentez yoluyla meydana geldiklerinden ışık bunların büyümesi için sekonder (ikincil) şarttır.
Su
[değiştir | kaynağı değiştir]Genellikle kurak yerlerde büyüyen gövdeler daha kısa, rutubetli yerlerde yetişenler ise daha uzundur. Rutubetli bölgelerde internodyumlar uzar, yaprak yüzeyi genişler, kalınlıkları azalır. iletim sistemi basitleşir., tüy sistemi belli bir dereceye kadar dumura uğrar. Kurak koşullarda epidermis hücreleri çoğalır, stomalar artar, mekanik ve iletim sistemi çoğalır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Raven, Peter H. (2005). Biology of plants. 7th ed. Ray Franklin Evert, Susan E. Eichhorn. New York: W.H. Freeman and Co. ISBN 0-7167-1007-2. OCLC 56051064.
- ^ Evert, Ray Franklin (2006). Esau's Plant anatomy : meristems, cells, and tissues of the plant body : their structure, function, and development. 3rd ed. Katherine Esau, Katherine Esau. Hoboken, N.J.: Wiley-Interscience. ISBN 0-471-73843-3. OCLC 70265585.
- ^ "Validate User". academic.oup.com. 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
| Botaniğin dalları |  | |
|---|---|---|
| Bitkiler | ||
| Bitki kısımları | ||
| Bitki hücreleri | ||
| Bitki yaşam dönemleri | ||
| Bitki taksonomisi | ||
 | Botanik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |