Bulgar-Sırp Savaşı (839-842)
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Bulgar-Sırp Savaşı (839-842) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bulgar-Sırp Savaşları (ortaçağ) | |||||||
 9. yüzyılda Bulgar İmparatorluğu ile Krum, Omurtag ve Presian yönetimindeki bölgesel genişlemesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Birinci Bulgar İmparatorluğu |
 Sırbistan Prensliği | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| I. Presyan |
Vlastimir | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Ağır | Bilinmiyor | ||||||
Bulgar-Sırp Savaşı (839-842) Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Sırbistan Prensliği arasında gerçekleşen çatışmadır. Bulgar-Sırp Savaşları'nın ilkidir.[1][2][3]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Konstantinos Porfirogennetos'un De Administrando Imperio kitabına göre Sırplar ve Bulgarlar, 839'daki Bulgar istilasına kadar (imparator Theofilos'un son yıllarında) komşu olarak barış içinde yaşadılar.[4] Porfirogennetos net bir yanıt vermediğinden;[5] savaşı tam olarak Sırp-Bulgar ilişkilerinin bir sonucu mu, yani Bulgaristan'ın güneydoğuyu fethi mi, yoksa Sırbistan'ın İmparatorluk müttefiki olarak Bizans'ın yanında olduğu Bizans-Bulgar rekabetinin bir sonucu mu olduğu bilinmemektedir.[6] İmparatorun da bir rolü olması olasılık dışı değildir; Araplarla savaş halindeyken, Sırpları Bulgarları batı Makedonya'dan sürmeye teşvik olabilir ki bu her ikisine de fayda sağlayacaktır.[4] J. B. Bury'e göre bu ittifak, Bulgar eyleminin nedenini açıklayacaktır.[4] Vasil Zlatarski, İmparator'un karşılığında Sırplara tam bağımsızlık teklif ettiğini düşünmektedir.[4][7]
Savaş
[değiştir | kaynağı değiştir]Porfirogennetos'a göre Bulgarlar, Slav topraklarını fethetmeye devam etmek ve Sırpları boyunduruk altına almak istiyordu. I. Presyan (h. 836-852) 839'da Sırp topraklarına bir işgal başlattı ve bu da üç yıl süren ve Sırpların galip geldiği bir savaşa yol açtı. Bulgar ordusu ağır yenilgiye uğradı ve birçok askerini kaybetti. Presyan hiçbir toprak kazanımı yapmadı ve Vlastimir'in ordusu tarafından püskürtüldü.[5][7][1] Sırplar zor erişilen ormanlarında ve geçitlerinde direndiler ve tepelerde nasıl savaşacaklarını biliyorlardı.[5][8] Savaş, Vlastimir'i Bizans İmparatorluğu'na olan yükümlülüklerinden kurtaran 842'de Theofilos'un ölümüyle sona erdi.[9]
Tibor Živković'e göre Bulgar saldırısının, 846'da Struma ve Nestos vadisinin başarısız işgalinden sonra gelmesi mümkündür: Presyan ordusunu toplayıp Sırbistan'a yönelmiş olabilir ve Vlastimir, Bizans-Bulgar savaşlarına katılmış olabilir ki bu da Presyan'ın doğrudan Sırp müdahalesine yanıt verdiği anlamına gelir.[10]
9. yüzyılda büyük güçlerden biri haline gelen Bulgarların yenilgisi, Sırbistan'ın sınırlarını tam anlamıyla koruyabilen organize bir devlet; böylesine etkili bir direnişi sunmak için çok yüksek bir askeri ve idari organizasyon çerçevesi olduğunu gösterir.[11]
Neticesi
[değiştir | kaynağı değiştir]846'dan kısa bir süre sonra, 815 tarihli Bizans-Bulgar Antlaşması ile kurulan 30 yıllık barışın sona ermesiyle, Presian ve birinci bakanı Isbul, Struma ve Nestos bölgelerini işgal etti ve imparatoriçe ve naibe Theodora (h. 842-855 Theofilos'un eşi) Trakya Bulgaristan'a saldırarak cevap verdi.[5] Kısa bir barış yapıldı, ardından, Presian Makedonya'yı işgal etmeye başladı[5][4][7] ve sonunda Filippi şehri de dahil olmak üzere bölgenin çoğu Bulgaristan'a dahil edildi.[12] Bulgarlar, Sırbistan ile Bulgar İmparatorluğu arasındaki sınır bölgesi olan Morava bölgesine de hükümdarlık kurdular.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b Fine 1991, ss. 108, 110.
- ^ Ćirković 2004, ss. 15.
- ^ Curta 2006, ss. 145, 167.
- ^ a b c d e Bury 2008, s. 372.
- ^ a b c d e Runciman 1930, ch. 2, n. 88
- ^ Živković 2006, s. 13
- ^ a b c Zlatarski 1918, f. 17
- ^ Ćorović 2001, ch. 2, III
- ^ Houtsma 1993, s. 199
- ^ Živković 2006, ss. 14-15.
- ^ Živković 2006, s. 19
- ^ Andreev 1996, ss. 69-70.
- Genel
Birincil kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Moravcsik, Gyula, (Ed.) (1967) [1949]. Constantine Porphyrogenitus: De Administrando Imperio. 2nd revised. Washington D.C.: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
İkincil kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Андреев (Andreev), Йордан (Jordan); Лалков (Lalkov), Милчо (Milcho) (1996). Българските ханове и царе (The Bulgarian Khans and Tsars) (Bulgarca). Велико Търново (Veliko Tarnovo): Абагар (Abagar). ISBN 954-427-216-X.
- Bury, John B. (2008) [1912]. History of the Eastern Empire from the Fall of Irene to the Accession of Basil: A.D. 802-867 (İngilizce). New York: Cosimo. ISBN 1-60520-421-8. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- Ćirković, Sima (2004). The Serbs (İngilizce). Malden: Blackwell Publishing. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- Ćorović, Vladimir (2001). Istorija srpskog naroda. Internet (İngilizce). Belgrad: Ars Libri. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press.
- Fine, John Van Antwerp (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century (İngilizce). Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08149-7.
- Houtsma, M. Th. (1993). E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam 1913–1936 (İngilizce). BRILL. ISBN 90-04-08265-4. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
- Runciman, Steven (1930). A history of the First Bulgarian Empire (İngilizce). Londra: G. Bell & Sons. 9 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2015.
- Živković, Tibor (2006). Portreti srpskih vladara (IX—XII vek) (İngilizce). Belgrad. ss. 11-20. ISBN 86-17-13754-1.
- Zlatarski, Vasil (1918). История на Първото българско Царство. I. Епоха на хуно-българското надмощие (679—852). Internet (Bulgarca). Sofya. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.