Carl Gotthard Langhans
Carl Gotthard Langhans | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 17 Aralık 1732 Kamienna Góra, Kutsal Roma İmparatorluğu |
| Ölüm | 1 Ekim 1808 (75 yaşında) Wrocław, Prusya Krallığı |
| Meslek | Mimar |
| Tanınma nedeni | Brandenburg Kapısı |
| İmza | |
.png){kind=small} | |
Carl Gotthard Langhans (17 Aralık 1732 – 1 Ekim 1808), Prusyalı kraliyet mimarıydı. Silezya, Berlin, Potsdam ve diğer birçok yerde yaptığı kiliseleri, sarayları, büyük evleri, iç mekânları, şehir kapıları ve tiyatroları Almanya'daki Neoklasik mimarinin en eski örneklerindendir. En tanınmış eseri, bugünkü Almanya'nın ve 1989-90'da Almanya'nın yeniden birleşmesinin ulusal sembolü olan Berlin'deki Brandenburg Kapısı'dır.[1][2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Carl Gotthard Langhans, Landeshut ve Schweidnitz'deki Protestan okullarının dekanı ve daha sonra rektör yardımcısı olan Gottfried Langhans'ın oğluydu. 1732'de doğdu. Halle'de 1753'ten 1757'ye kadar hukuk, matematik ve dil öğrenimi gördü ve mimarlık konusunda kendi kendini yetiştirdi. Özellikle Romalı mimarlık kuramcısı Vitruvius'un antik yazıları ve bunların antik çağa meraklı Johann Joachim Winckelmann tarafından yapılan yeni versiyonlarıyla ilgilendi.
Głogów'daki Protestan kilisesi Zum Schifflein Christi için 1764 yılında yaptığı tasarım ile mimarlığa ilk adımını attı. Aynı yıl, savaşta yıkılmış sarayını 1766-1774 yılları arasında kendi tasarımıyla yeniden inşa ettiği Hatzfeld Kontu'nun yapı denetçisi olarak atandı. Hatzfeld Kontu'nun desteği sayesinde Berlin'deki kraliyet sarayında da tanınmaya başladı. Kraliyet ailesinin hizmetindeki ilk işi olarak 1766 yılında Rheinsberg Sarayı'ndaki merdivenleri ve Muschelsaal'ı Friedrich Rokokosu tarzında tasarladı.
Langhans, 1775'ten 1788'e kadar Prusya'nın Silezya eyaletinin yapı idaresinin başında bulundu. 1788 yılında Prusya Kralı II. Friedrich Wilhelm onu Berlin'deki kraliyet inşaat komisyonunun ilk yöneticisi olarak atadı. Hemen Brandenburg Kapısı için bir taslak hazırlattı. 1788 ve 1791 yılları arasında inşa edilen kapı, Gümrük Duvarı'ndaki orijinal kapıyı çevreleyen daha önceki basit bekçi kulübelerinin yerini aldı. Kapının tasarımı, Yunanistan'ın Atina kentindeki Akropolis'e açılan kapı olan Propilon'a dayanmaktadır. Yunan canlandırmacılığı mimarisi, o dönemlerde klasik meraklısı Johann Joachim Winckelmann'ın araştırma ve yayınları tarafından teşvik edilmişti.
Bir diğer etkili geç dönem klasikçi mimar, Kraliyet İnşaat Dairesi'nde mimarlık danışmanı olan David Gilly idi. Langhans'tan daha genç olan Gilly, modernlik açısından onu geride bırakmış, ancak Langhans'tan daha kısa yaşamış ve oldukça az bir eser bırakmıştır. Gilly, Prusyalı mimarların bir sonraki nesline hükmedecek olan genç Karl Friedrich Schinkel'in öğretmeniydi.
Langhans, Wrocław yakınlarındaki Grüneiche'deki malikanesinde 1808 yılında öldü.
Çalışma gezileri
[değiştir | kaynağı değiştir]18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başında, antik yapıları kendi gözleriyle inceleyebilmek için İtalya'ya bir gezi düzenlemek her sanatçı için büyük bir hayaldi. Bu hayali gerçekleştirmek sadece Goethe ve Schinkel'e nasip olmamış, Langhans da Hatzfeld Kontu'nun desteği sayesinde 1768 ve 1769 yıllarında bir seyahat düzenlemiştir. Daha sonra Wrocław savaş ve idare odasının başına atandığında, kral adına ve masrafları kral tarafından karşılanmak üzere İngiltere, Hollanda, Belçika ve Fransa'yı ziyaret etti.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Głogów, Lutheryan Kilisesi (1764) -
Wrocław Hatzfeld Sarayı (1765) -
Kąty Wrocławskie Sarayı, Silezya (1776) -
Mielżyński Sarayı, Polonya (1778) -
Brzeg Dolny Sarayı (1780–1785) -
Wallenberg-Pachaly Palais, Wrocław (1785) -
Wałbrzych'teki Lutheryan Kilisesi (1785) -
Syców'daki Lutheryan Kilisesi (1785) -
Mohrenkolonnaden, Berlin (1787) -
Veterinerlik fakültesi anatomik tiyatrosu, Berlin (1787) -
Charlottenburg Sarayı'nın tiyatro binası, Berlin (1787) -
Charlottenburg Sarayı'ndaki köşk (1788) -
Aziz Mary Kilisesi'nin kulesi, Berlin (1789) -
Marmorpalais'te oval salon, Potsdam (1789) -
Brandenburg Kapısı, Berlin (1789) -
Bellevue Sarayı'nın balo salonu, Berlin (1790) -
Neuer Garten, Potsdam Portakal bahçesi (1791–93) -
Neuer Garten'deki Gotik Kütüphane (1792–94) -
Dzierżoniów'daki Lutheryan Kilisesi (1795) -
Żeliszów'daki Lutheryan Kilisesi (1796) -
Rawicz'deki Lutheryan Kilisesi (1802) -
Gendarmenmarkt'taki Kraliyet Ulusal Tiyatrosu, Berlin (1800) -
Kehnert Malikânesi (1803)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
Ek okumalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hinrichs, Walther (1909). Carl Gotthard Langhans: ein Schleisischer Baumeister 1733-1808 (Almanca).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Palmer, Allison Lee (15 Mayıs 2020). Historical Dictionary of Neoclassical Art and Architecture (İngilizce). Rowman & Littlefield. ss. 180-182. ISBN 978-1-5381-3359-0. 28 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ "Carl Gotthard Langhans | German architect | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2023.
