Cemaluşa Camii
 Cemaluşa Camii | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Mimari tarz | Osmanlı İslam |
| Konum | Saraybosna, Bosna-Hersek |
| Koordinatlar | 43°51′31″K 18°25′21″D / 43.85861°K 18.42250°D |
| Tamamlanma | 1515 |
| Yıkılma | 1940 |
| Mimar(lar) | Havacı Kemaleddin |
| Teknik ayrıntılar | |
| Kubbe sayısı | 1 |
| Minare sayısı | 1 |
Cemaluşa Camii (Boşnakça: Čemaluševa džamija), Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'da bulunan bir camiydi. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde Havacı Kemalleddin tarafından inşa edilmiştir. Günümüz, Ferhad Paşa ile Mareşal Tito Caddesi arasında yer alan ve aynı adı taşıyan caddenin köşesinde yer almaktaydı. Günümüzde Havacı Kemaleddin'in adını taşıyan konut ve iş merkezi binası (kısaca JAT binası olarak bilinir) burada bulunmaktadır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Cemaluşa Camii, o dönemde öğrenci olan Havacı Kemaleddin tarafından 1515 yılında tasarlanıp inşa edilmiştir.[1] Caminin sol tarafında taştan bir minaresi, dört su üzerinde zona ile kaplı bir çatısı vardı. Kemerli pencereler alçı ve vitray ile çerçevelenmişti. Mihrabın üstündeki sarkıtlı geniş tavan, çok renkli oymalı ahşaptan yapılmış minik parçalarla doluydu. Abdest, erkek ve kadın çeşmelerinden birinde alınıyordu.
Caminin yanında, Bosna'nın Osmanlı tarafından fethedildiği zamana dayanan, duvarla çevrili büyük bir mezarlık vardı. Hacımusiç, Novo ve Cennetiç ailelerinin üyeleri Cemaluşa haremine gömülmüştü. 1874'te ölen savaş gazisi Mustay Bey Cennetiş, vasiyetinde vakfa yüz düka miras bıraktı ve vasiyetinde kendisini en yaşlı iki şehidin mezar taşlarının arasına gömmek için açık bir emir verdi.[1]
Avusturya-Macaristan hakimiyetinin sonra, Cemaluşa Caddesi aniden yükselmeye başladı ve geleneksel Boşnak evleri Ferhad Paşa Caddesi'nin her yerine yayılan binalarla değiştirildi.[2]
Cemaluşa Camii, Yugoslavya Krallığı hükûmeti tarafından Haziran 1939'da yıkım emri verildi ve 1940'ta yıkıldı. Rauf Kadić daha sonra 1947'de modern JAT binasını tasarladı ve inşa etti.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Ćemaluša džamija: Podignuta na kraju grada". ba.ekapija.com (Boşnakça). 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025.
- ^ Radiosarajevo.ba. "FOTO: Kad je pored Vječne vatre stajala džamija..." Radio Sarajevo. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025.
- ^ "Džamija Havadže Kemaludina – Sarajevo 5D" (İngilizce). 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025.
Edebiyat
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Emir Kadić - Reuf Kadić and the beginnings of modern architecture in Bosnia and Herzegovina. Sarajevo, 2010
- Živorad Janković - Muhamed Kadić - life and work, Academy of Sciences and Arts of BiH, Sarajevo.
- Alija Bejtić - Streets and squares of Sarajevo.
- Nedžad Kurto - Sarajevo 1492–1992, Oko, Sarajevo.
- Predrag Milošević - Architecture in the Kingdom of Yugoslavia (Sarajevo 1918–1941). Foča: Prosvjeta, 1997
- Strauss, Ivan (1977). Nova bosanskohercegovačka arhitektura. Sarajevo : Svjetlost. OCLC 3708713.
| Banja Luka |  | |
|---|---|---|
| Mostar | ||
| Saraybosna | ||
| Diğer | ||
| ||