Cengiz Orhonlu

Cengiz Orhonlu
Doğum	1927 Niksar, Tokat
Ölüm	İstanbul
Meslek	Tarihçi · akademisyen · yazar
İkamet	Türkiye
Eğitim	İstanbul Üniversitesi
Önemli eser	Osmanlı İmparatorluğu'nda derbend teşkilat

Cengiz Orhonlu (17 Temmuz 1927; Niksar, Tokat - 11 Haziran 1976, İstanbul), özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun iskân siyaseti ve Habeş Eyaleti üzerine yaptığı araştırmalar ile tanınan Osmanlı tarihçisi.

Hayatı ve çalışma alanı

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nden 1951 yılında mezun olan Orhonlu, 1954 yılına kadar İstanbul Başbakanlık Arşivi’nde eski metinler uzmanı olarak çalıştı. 1955 - 1958 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun Aşiretleri İskân Teşebbüsü (1691-1696) konusu üzerine yaptığı araştırması ile doktorasını ve Derbend Teşkilâtı konusu üzerine yazdığı teziyle de doçentliğini almıştır. Orhonlu özellikle Osmanlı Devleti’nin güney siyaseti üzerine araştırmalar yürütmüş ve çeşitli yayınlar yaparak bu alanda uluslararası ilgi uyandırmayı başarmıştır. Orhonlu'nun araştırma konuları arasında ayrıca Osmanlı Devleti’nin idarî teşkilâtı ve kurumlarını saymak mümkündür. Bunun dışında Suyolculuk, Osmanlı Türklerinin Kıbrıs’a yerleşmesi, yerleşim birimi olarak “divan”, Târîh-i Medînetü’l-hükemâ adlı Atina tarihinin tanıtımı ve köprücülük gibi konularda orijinal bildiriler de sunmuştur. 1971 yılında yayınladığı “Osmanlılar ve Habeşistan” adlı çalışması ile profesörlüğe yükselen Orhonlu, profesörlüğünden sonra Osmanlı'nın uluslararası ilişkilerine odaklanmıştır. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü ve Türk Tarih Kurumu üyeliği bulunan Cengiz Orhonlu kalp yetmezliğinden 1976 yılında İstanbul'da ölmüştür.

Orhonlu Salih Özbaran'ın tez danışmanıydı.

Eserleri

• Osmanlıların Habeşistan Siyaseti, 1540-1560”, TTK Bildiriler, VI [1967], s. 413-423.
• Osmanlı İmparatorluğu'nda Derbend Teşkilâtı (İstanbul 1967).
• Osmanlı Tarihine Âid Belgeler: Telhîsler, 1597-1607, İstanbul 1970.
• Osmanlı İmparatorluğu'nun Güney Siyaseti Habeş Eyaleti, İstanbul 1974.
• Turkish archival sources on Ethiopia (Roma 1974).
• Divan: A Historical Term in the Settlement Geography of Turkey, Disputationes ad:Montium Vocabula VIII/4, (10. International Congress Of Onomastic Sciences), Wien, 1969, s. 89-93.
• Meslekî Bir Teşekkül Olarak Kaldırımcılık ve Osmanlı Şehir Yolları Hakkında Bazı Düşünceler (GDAAD 1 [1972], s. 93-138)
• Fındıklı Semtinin Tarihi Hakkında Bir Araştırma (TD 10 [1954], s. 61-78; 11-12 [1956], s. 51-70).
• Hint Kaptanlığı ve Pirî Reis (TTK Belleten, XXXIV/134 [1970], s. 235-254).
• XVI. Asrın İlk Yarısında Kızıldeniz Sahillerinde Osmanlılar (TD, 16 [1962], s. 1-24).
• 1559 Bahreyn Seferine Âid Bir Rapor (TD 22 [1968] s. 1-16).
• Seydi Ali Reis (TED, 1 [1970], s. 39-56).
• Osmanlı-Bornu Münâsebetine Ait Belgeler (TD 23 [1969], s. 111-130.