Cinnamon
 | |
 Linux Mint 19.3 üzerinde Cinnamon masaüstü ortamı | |
| Geliştirici | Linux Mint ekibi |
|---|---|
| İlk yayınlanma | 20 Aralık 2011)[1] |
| Güncel sürüm | 6.6.2[2]  16 Aralık 2025 |
| Kod deposu | |
| İşletim sistemi | Linux, Unix benzeri |
| Tür | Masaüstü ortamı |
| Lisans | GNU GPL v2 |
| Resmî sitesi | cinnamon-spices.linuxmint.com github.com/linuxmint/Cinnamon |
Cinnamon, GNOME 3'ten çatallanmış özgür ve açık kaynaklı bir masaüstü ortamı. Cinnamon, Linux Mint dağıtımının ana masaüstü ortamıdır ve diğer birçok Linux dağıtımı ve Unix benzeri işletim sistemlerinde isteğe bağlı olarak kullanılabilir. Cinnamon, Linux Mint geliştiricileri tarafından geliştirilmektedir.
Cinnamon'un geliştirilmesi, GNOME 3'ün geleneksel masaüstü düzenini GNOME Shell lehine terk ettiği GNOME 3'ün Nisan 2011 sürümüne bir tepki olarak başladı. GNOME 3'ü Linux Mint tasarım hedeflerine uyacak şekilde genişletme girişimlerinin ardından, Mint geliştiricileri bağımsız bir masaüstü ortamı oluşturmak için birkaç GNOME 3 bileşenini çatalladı. GNOME'dan ayrılma, Ekim 2013'te piyasaya sürülen Cinnamon 2.0 sürümü ile tamamlandı.
Tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Cinnamon ve aynı dönemde Canonical'ın geliştirdiği GNOME tabanlı Unity masaüstü ortamı, GNOME ekibinin Nisan 2011'de geleneksel masaüstü deneyimini terk etmesinin verdiği memnuniyetsizliğin bir ürünü olarak ortaya çıktı. O zamana kadar GNOME (yani GNOME 2) geleneksel masaüstü düzenine sahipti, ancak GNOME 3 ile birlikte görev çubuğu benzeri bir panel ve masaüstünde klasör oluşturabilme gibi geleneksel bir masaüstünün temel özelliklerini içermeyen GNOME Shell aldı. Bu temel özelliklerin ortadan kaldırılması, Mint ve Ubuntu gibi dağıtımların geliştiricileri tarafından kullanıcı deneyimi açısından kabul görmedi.[3]
Bu farklılıkların üstesinden gelmek için, Linux Mint ekibi başlangıçta GNOME Shell için terkedilmiş özelliklerin yerini alacak eklentiler geliştirmeye başladı. Bu çabanın sonucunda "Mint GNOME Shell Extensions" (MGSE) isimli eklenti üretildi. Aynı dönemde, GNOME 2'den çatallanmış MATE masaüstü ortamı ortaya çıkmıştı. Kasım 2011'de piyasaya sürülen Linux Mint 12 ile kullanıcılara hem MGSE eklentisi, hem GNOME 3'ü hem de geleneksel GNOME 2 çatalı MATE masaüstü seçenekleri sunuldu.[4] Bununla birlikte, MGSE eklentisi ile bile, GNOME 2 konforunu tam olarak sunamıyordu ve kullanıcı topluluğu tarafından iyi karşılanmadı. O sırada, eksik bazı GNOME 2 özellikleri, eklentilerle değiştirilemedi ve eklentilerin uzun vadede çözüm olmayacağı görüldü. Mint geliştiricilerine geliştirme süreci üzerinde daha iyi bir kontrol sağlamak için GNOME Shell, Ocak 2012'de "Cinnamon Projesi" olarak çatallandı.[3]
GNOME'un çeşitli çekirdek uygulamalar Mint geliştiricileri tarafından yavaş yavaş Cinnamon için uyarlanmaya başladı. Ocak 2012'de piyasaya sürülen 1.2 sürümünden itibaren pencere yöneticisi olarak GNOME 3 Mutter'in çatalı olan Muffin kullanılmaya başladı.[5] Benzer şekilde, Eylül 2012'de yayınlanan 1.6 sürümünden itibaren, Cinnamon, Nautilus dosya yöneticisin çatalı olan Nemo'yı kullanılmaya başladı. kullanmaya başladı. Mayıs 2013'te yayınlanan 1.8 sürümü ile beraber GNOME Sistem Ayarları işlevselliğini Cinnamon ayarları ile birleştiren Cinnamon Sistem Ayarları kullanılmaya başladı.
Ekim 2013'te yayınlanan 2.0 sürümünden Cinnamon, artık Unity veya GNOME Shell gibi GNOME masaüstünün üstünde bir ön uç değil, kendi başına ayrı bir masaüstü ortamı haline gelmiştir. Cinnamon hala GNOME teknolojileri üzerine inşa edilmiş ve GTK+ kullanıyor olsa da, artık GNOME'un kurulmasını gerektirmemektedir.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Cinnamon masaüstü ortamının temel özellikleri şöyle sıralanabilir:
- Geçiş efektleri, animasyonlar ve saydamlık içeren dahili masaüstü efektleri
- Kendine özgü bir ana menü
- Ana menü, başlatıcılar, bir pencere listesi ve sistem tepsisi ile donatılmış, ekranın sol, sağ, üst veya alt kenarına ayarlanabilen panel
- Sistem Ayarları üzerinden oldukça geniş özelleştirebilme seçenekleri
- Nautilus dosya yöneticisinden çatallanmış Nemo dosya yöneticisi
- Temalar, panel programcıkları, masaüstü programcıkları ve diğer çeşitli eklenti desteği[6]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Cinnamon 1.6.7'de menü görünüyor (Linux Mint 13 üzerinde) -
Cinnamon 1.6 üzerinde Alt+Sekme ile pencereler arasında geçiş -
Cinnamon 1.6 üzerinde bildirim programcığı -
Cinnamon 4.0.10 üzerinde Cinnamon Sistem Ayarları
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Release 1.0.0 · linuxmint/Cinnamon · GitHub
- ^ "Release 6.6.2". 16 Aralık 2025. Erişim tarihi: 17 Aralık 2025.
- ^ a b "Introducing Cinnamon". Linux Mint Günlüğü. 2 Ocak 2012. 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ "Linux Mint 12'nin yeni özellikleri". 1 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ "Cinnamon 1.2 released". 23 Ocak 2012. 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- ^ "Cinnamon Spices". 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cinnamon resmi eklenti ve tema sayfası16 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.