David Graeber
David Graeber | |
|---|---|
_(cropped).jpg) 2015 yılında Graeber | |
| Doğum | David Rolfe Graeber 12 Şubat 1961 New York, ABD |
| Ölüm | 02 Eylül 2020 (59 yaşında) Venedik, İtalya |
| Kariyeri | |
| Dalı | |
| Çalıştığı kurumlar | |
| İmza | |
 | |
David Rolfe Graeber, (12 Şubat 1961, New York, ABD - 2 Eylül 2020, Venedik, İtalya) Amerikalı kültür antropologu, yazar ve yayıncıydı. Anarşist görüşleri savunuyordu. Londra Ekonomi Okulu'nda ders verdi.
Graeber, Occupy Wall Street hareketinin kurucularından ve hareketin sloganı olan “We are the 99 percent”in (Türkçe: Biz %99'uz) ortak yaratıcılarından biriydi.[1] 2010'larda yayınlanan Debt: The First 5000 Years (Türkçe: Borç: İlk 5000 Yıl), The Utopia of Rules (Türkçe: Kuralların Ütopyası) ve Bullshit Jobs (Türkçe: Tırışkadan İşler) başlıklı kitaplarıyla da tanındı.[2][3]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]New York'ta Yahudi bir işçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen Graeber, Purchase College ve Chicago Üniversitesi'nde mezun olduktan sonra Madagaskar'da kaldı ve etnografik incelemeler yaptı. 1996 yılında doktorasını tamamladı. 1998'den 2005'e kadar Yale Üniversitesi'nde yardımcı doçent olarak görev yapmıştır. 2005'te üniversite, tartışmalı bir şekilde, kadro alma hakkı kazanmasından önce sözleşmesini yenilememe kararı almıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde kendisine başka bir iş bulamayınca Londra'ya "akademik sürgüne" gitti. 2008 ile 2013 yılları arasında Goldsmiths College'da ve 2013'ten itibaren de Londra Ekonomi Okulu'nda çalıştı.
Graeber, erken dönem çalışmalarında değer teorileri (Toward an Anthropological Theory of Value, 2002), toplumsal hiyerarşi ve siyasi güç (Fragments of an Anarchist Anthropology, 2004, Possibilities, 2007, On Kings, 2017) ve Madagaskar etnografisi (Lost People, 2007) konularında uzmanlaşmıştır. 2010'larda tarihsel antropolojiye yönelerek, borç ve sosyal kurumlar arasındaki tarihsel ilişkiyi inceleyen en tanınmış kitabı Borç: İlk 5000 Yıl'ın (2011) yanı sıra tarih öncesinde sosyal eşitsizliğin kökenleri üzerine bir dizi makale kaleme aldı. Buna paralel olarak, Kuralların Ütopyası (2015) ve Tırışkadan İşler (2018) kitaplarında çağdaş kapitalizmdeki bürokrasiye ve yöneticiliğe yönelik eleştiriler geliştirmiştir. "Çalışanın bile varlığını haklı çıkaramayacağı kadar tamamen anlamsız, gereksiz veya zararlı olan ücretli istihdamın" artışını incelediği 2013 tarihli bir makalesinde tırışkadan işler kavramını ortaya atmıştır.[4]
Küçük yaşlardan itibaren radikal sol siyasetle iç içe olmasına rağmen, Graeber'in doğrudan aktivist olması 1990'lardaki küresel adalet hareketiyle başlamıştır. 2001'de Quebec City'deki 3. Amerika Zirvesi'ne ve 2002'de New York'taki Dünya Ekonomik Forumu'na karşı düzenlenen protestolara katıldı ve daha sonra hareketin etnografik bir incelemesi olan Direct Action'ı (2009) yazdı. 2011 yılında Wall Street'i İşgal Et hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri olarak tanınmaya başladı ve "We are the 99%" sloganını ortaya attı.
David Graeber Eylül 2020'de Venedik'te tatildeyken beklenmedik bir şekilde hayatını kaybetti. Arkeolog David Wengrow ile birlikte yazdığı son kitabı Her Şeyin Şafağı: İnsanlığın Yeni Tarihi başlıklı kitabı, ölümünden sonra 2021 yılında İngiltere'de, 2024 yılında da Türkiye'de yayımlandı.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Cain, Sian (2020-09-03). "David Graeber, anthropologist and author of Bullshit Jobs, dies aged 59". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 2025-12-12.
- ^ Roos, Jerome (4 Eylül 2020). "The anarchist: How David Graeber became the left's most influential thinker". New Statesman (İngilizce). 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
- ^ Steinmüller, Hans (2019) Book review: on kings by David Graeber and Marshall Sahlins. Journal of the Royal Anthropological Institute, 25 (2). pp. 413–14.
- ^ Graeber, David (4 Mayıs 2018). "'I had to guard an empty room': the rise of the pointless job". The Guardian (İngilizce). 28 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
- ^ "David Graeber Memorial Lectures". California Institute of Integral Studies (İngilizce). 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
