Doğrusal molekül geometrisi
 | |
| Örnek | CO2, XeF2 |
|---|---|
| Nokta grubu | D∞h |
| Koordinasyon numarası | 2 |
| Bağ açıları | 180° |
| μ (Polarite) | 0 |
Kimyada, doğrusal moleküler geometri 180°'lik bir açıya yerleştirilmiş diğer iki atoma (veya ligandlara) bağlanmış merkezi bir atom etrafındaki geometriyi tarif eder. Asetilen (HC≡CH) gibi doğrusal organik moleküller genellikle karbon merkezleri için sp orbital hibridizasyonu teşvik edilerek tarif edilir.
VSEPR modeline göre, merkez atoma bağlı iki atom ile sıfır veya üç yalın çiftin AXE gösteriminde (AX2 veya AX2E3) oluşması durumunda doğrusal bir geometri mevcut olur. Doğrusal geometrili nötr AX2 molekülleri, iki tek bağ içeren berilyum florür (F−Be−F),[1] iki çift bağlı karbon dioksit (O=C=O), bir tek ve bir üçlü bağ içeren hidrojen siyanürdür (H−C≡N). Üçten fazla atoma sahip en önemli lineer molekül, her bir karbon atomunun bir hidrojene tekli bir bağ yaptığı ve diğer karbon atomuna üçlü bir bağ yapması ile karbonun merkezi atom olarak kabul edildiği asetilendir (H−C≡C−H). Doğrusal iyonlara örnek anyonlar azid (N3-) ve tiyosiyanat (SCN-) ve doğrusal bir katyon olan nitronyum iyonudur (NO2+).[2]
Doğrusal geometri AX2E3 moleküllerinde de oluşur, örneğin; ksenon diflorür (XeF2)[3] ve bir iyodürün diğer ikisine bağlı olduğu triiyodür iyonu (I3-). VSEPR modeli tarafından tarif edildiği gibi, merkezi atom üzerindeki beş değerlik elektron çifti bir üçgen çiftpramit oluşturur, burada üç yalın çift daha az kalabalık ekvatoryal pozisyonları işgal eder ve bağlı iki atom, bir eksenin zıt uçlarında iki eksenel pozisyonu işgal ederek doğrusal bir molekül oluşturur.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Housecroft, C. E.; Sharpe, A. G. (2004). Inorganic Chemistry (2nd ed.). Prentice Hall. p. 43. ISBN 978-0-13-039913-7.
- ^ Greenwood, N. N.; Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-3365-4.
- ^ Housecroft, C. E.; Sharpe, A. G. (2004). Inorganic Chemistry (2nd ed.). Prentice Hall. p. 47. ISBN 978-0-13-039913-7.