Dolu topu
Dolu topu,atmosferde dolu tanelerinin oluşumunu bozduğu iddia edilen bir şok dalgası üreticisidir.
Bu cihazlar, kullanıldıklarında sıklıkla çiftçiler ve komşular arasında anlaşmazlığa neden olur.[1] Çünkü bir fırtına yaklaşırken ve bölgeden geçene kadar her 1 ila 10 saniyede bir tekrar tekrar ateşlenirler, ancak etkinliklerine dair bilimsel bir kanıt yoktur.[2]
Tarihsel kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransa'nın bağcılık bölgelerinde, kilise çanları geleneksel olarak yaklaşmakta olan fırtınalara karşı çalınırdı[3] ve daha sonra bunların yerini roketler veya toplar aldı.[4]
Modern sistemler
[değiştir | kaynağı değiştir]Makinenin alt bölmesinde bir asetilen ve oksijen karışımı ateşlenir. Ortaya çıkan patlama boyundan geçerek koninin içine girerken bir şok dalgasına dönüşür. Bu şok dalgası daha sonra, üreticilerin dolu tanelerinin büyüme aşamasını bozduğunu iddia ettiği bir müdahale olarak, yukarıdaki bulut oluşumlarının içinden geçer.
Üreticiler, normalde dolu olarak düşecek olan şeyin daha sonra sulu kar veya yağmur olarak düştüğünü iddia etmektedirler. Gelişen dolu tanelerini etkilemek için fırtına yaklaşırken makinenin çalışmasının kritik olduğu söyleniyor, ancak tüm üreticiler cihazlarının etkili alan yarıçapının doğrudan yukarıda 500 m'den az olduğu konusunda hemfikir.[5]
Bilimsel kanıt
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu cihazların etkinliği lehine hiçbir kanıt yoktur. Meteorologische Zeitschrift dergisinde Jon Wieringa ve Iwan Holleman tarafından 2006 yılında yapılan bir inceleme, çeşitli olumsuz ve sonuçsuz bilimsel ölçümleri özetleyerek "topların veya patlayıcı roketlerin kullanılması, para ve çaba kaybıdır" sonucuna vardı.[6]
Dolu toplarının etkinliğinden teorik bir bakış açısıyla şüphe etmek için de sebep vardır.[7] Örneğin, gök gürültüsü çok daha güçlü bir sonik dalgadır ve genellikle dolu oluşturan aynı fırtınalarda bulunur, ancak yine de dolu tanelerinin büyümesini engellemiyor gibi görünmektedir. Boulder, Colorado'daki Ulusal Atmosfer Araştırmaları Merkezi'nde bulut fizikçisi olan Charles Knight, 10 Temmuz 2008'de bir gazete makalesinde şöyle dedi: "Bilim camiasında dolu toplarını doğrulayacak kimseyi bulamıyorum, ancak inananlar var. Hava durumu ne kadar öngörülemezse, işe yaramadıklarını kanıtlamak çok zor olur."
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Case, Bert (18 Temmuz 2005). "Residents Protest Hail Cannons"Residents Protest Hail Cannons". WLBT. 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018.
- ^ Self, Douglas. "Hail Cannon". Museum of Retrotech. Douglas Self. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ "'Hail Cannons' of France". 30 (19676). Southland Times. 30 Eylül 1905. 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018.
- ^ "Do cannons and rockets dispel hail storms?". Popular Mechanics. Hearst Magazines. Haziran 1909. s. 548. ISSN 0032-4558.
- ^ Egger, Mike. "How it works". Hail Cannon Manufacturer. Mike Eggers Ltd Nelson New Zealand. 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ Wieringa, Jon; Holleman, Iwan (20 Aralık 2006). "If cannons cannot fight hail, what else?" (PDF). Meteorologische Zeitschrift. 15 (6). ss. 659-669. Bibcode:2006MetZe..15..659W. doi:10.1127/0941-2948/2006/0147. 28 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Curran, John (22 Eylül 2008). "Vt. orchard wakes the neighbors with hail cannon". Associated Press. 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hail Storms by NOAA on Google Maps 11 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Changnon, Stanley A., Jr; Ivens, J. Loreena (Mart 1981). "History Repeated: The Forgotten Hail Cannons of Europe". Bulletin of the American Meteorological Society. 62 (3). Champaign, Ill: Illinois State Water Survey. s. 368. Bibcode:1981BAMS...62..368C. doi:10.1175/1520-0477(1981)062<0368:HRTFHC>2.0.CO;2
. eISSN 1520-0477.
