Efendi
Efendi (Arapça: أفندي Afandī ; Farsça: آفندی); Bizans'ta bir saygı unvanı olan Orta Yunancadaki "avthéntis" (otantik) kökünden türetilmiş, bey, üstad, hazret anlamında bir kelimedir.[1] Kadınlar için "hanımefendi" olarak kullanılır.
Günlük kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]| Ünvanlar | 1656–1660 | 1689–1693 | Değişiklik |
|---|---|---|---|
| Seyyid | 342 | 878 | 157% |
| Molla | 382 | 624 | 63% |
| El-Hâc | 2,409 | 2,509 | 4% |
| Beg | 573 | 377 | 34% – |
| Çelebi | 1,485 | 990 | 33% – |
| Efendi | 909 | 609 | 33% – |
Eskiden şehzadeler, din adamları, eğitim görmüş kişiler için özel adlardan sonra kullanılan ünvan. Günümüzde ise bey ünvanından farklı olarak özel adlardan sonra kullanılan ikinci derecede bir ünvandır.
Bunun dışında 'efendi', aşağıdaki cümlelerde kullanıldığı gibi değişik anlamları da içermektedir.
- Hoca Efendi minareden düştü. (okumuş adam)
- O kızın babası efendi bir adamdır. (saygıdeğer, çelebi)
- Efendilik bende kalsın. (kibarlık, terbiye, ağırbaşlılık)
- Bizim efendi kırkından sonra azdı. (koca)
- Kapıcı Mehmet Efendi gazeteleri getirdi mi? (bey denmeyecek kişilere verilen 2. derecedeki unvan)
- Peygamber Efendimiz her zaman sahabelerine danışırdı. (saygın, sözü dinlenir)
- Köpek efendisinin arkasından seyirtti. (sahip)
- Hizmetçi kız efendisinin terliklerini getirdi. (evin sahibi erkek)
- Efendiler gibi yaşayabilirdi ama o başka bir hayat seçti. (varlıklı, refah içinde)
- Buyurun efendim. (saygı)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013.
- ^ Hülya Canbakal, Brill Publishing, Society and Politics in an Ottoman Town, Ayntab in the 17th Century (2007)
- ^ Demetrius Cantemir, The History of the Growth and Decay of the Othman Empire, (London: J.J. and P. Knapton, 1734–35), I: 44; Ettore Rossi, “‘Çelebi’ Kelimesi Hakkında EbùÍ u'ùd"a Atfedilen Bir Fetva,” Türk Dili Ara{tırmaları Yıllı<ı Belleten, (1954): 12–13.