Effi Briest

Effi Briest kitabının ilk baskısının orijinal kapağı 1896

Effi Briest Theodor Fontane'nın kaleme aldığı bir romandır. Kitap ilk olarak 1895 yılında yayınlanmıştır. Hikâyenin baş kahramanı Effi Briest genç, soylu ve evliliğe yeni adım atmış bir Alman kadınıdır. Effi Briest gerçekçilik akımının tipik bir örneğidir. Hikâye Bismarck döneminin Prusyasındaki soylularının yaşamını, kurallarını ve geleneklerini yansıtmaktadır. Kitabın ana konusu Effi Briest'in evliyken başka bir adamla ilişki kurmasıdır.

İçerik

Hikâyenin baş kahramanı Effi Briest romanın başında daha on yedi yaşında iken kendisinden 20 yıl daha yaşlı Baron Geert von Instetten tarafından babasından istenir. Aradaki yaş farkını vurgulayacak bir şekilde baronun Effi'nin annesiyle evlenmeden önce bir tanışıklığı olduğu ve tarafların birbirini beğendiği belirtilir. Babası tarafından onaylanan evlilik teklifini Effi de kabul eder ve yeni bir hayata başlar. Baron von Instetten ile balayında İtalya'yı gezdikten sonra kırsal kesimdeki evleri Kessing'e yerleşir. Yeni evinde Effi sosyal hayata bağlanmakta zorlanır, sıkıntılı bir döneme girer. Kocasından beklediği ilgiyi görememesi onu sıkıtıya sokar. Burada Effi'nin kızı Annie dünyaya gelir. Romanın dönüm noktası ise von Instetten'nin silah arkadaşı Binbaşı von Crampas'ın Kessing'e gelmesiyle değişir. Effi'nin duygusal yanına hitap eden von Crampas Effi ile hızla gelişen bir dostluk kurar. Bundan kısa bir süre sonra Otto von Bismarck baronu Berlin'e çalışmaya çağırır ve baron ailesiyle büyük şehre taşınır. Burada Effi Briest sosyal hayata dahil olarak daha mutlu olur.

Sekiz yıl sonra Geert von Instetten karısı ve von Crampas'ın mektuplarını bulur. Bu durum Instetten'i büyük bir çelişkiye sürükler. Karısını seven baron toplum kuralları ve evliliği arasında gidip gelir. Sonunda ilişkisini sürdürmekte zorlanacağı kararına varır ve Binbaşı von Crampas'ı düelloya çağırır. Düelloda baron rakibini ölümcül bir şekilde yaralar. Ardından kızını alıp karısından ayrılır. Artık ailesinin yanına dönemeyeceğine dair bir mektup alan Effi Berlin'de bir daireye taşınır. 3 yıl burada kaldıktan sonra ağır bir şekilde hastalandıktan sonra doktorunun ailesi ile temasa geçmesiyle Effi evine dönebilir. Burada durumu düzelmeyen Effi 29 yaşında ölür.

Notlar

• Tam olarak hikâyenin zamanı verilmesede Otto von Bismarck'a yapılan gönderme olayların 1890 öncesinde geçtiğini yönündedir.
• Kitapta Türk halılarına bir gönderme yapılmaktadır. Türk halısından kitapta pahalı kaliteli ve soyluların evinde bulunan bir eşya olarak bahsedilmektedir.

Film uyarlamaları

Bu güne kadar Fontane'nın eseri dört kere film olarak uyarlanmıştır. 2008 yılında sonlandırılması planlanan bir film projesi daha vardır.

1. Der Schritt vom Wege (Yoldan Çıkan Adım) - Almanya 1939, 97 dakika
2. Rosen im Herbst (Sonbaharda güller) - Batı Almanya 1955, 103 dakika
3. Effi Briest - Doğu Almanya 1968, 120 dakika
4. Fontane Effi Briest - Batı Almanya 1974, 140 dakika
5. Effi - Almanya 2008