Ekrem Karadeniz
| Ekrem Karadeniz | |
|---|---|
| Doğum | 14 Şubat 1904 Rize, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 17 Ekim 1981 (77 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Tarzlar | Klasik Türk müziği |
M. Ekrem Hulûsi Karadeniz (14 Şubat 1904 – 17 Ekim 1981), Türk besteci ve Türk mûsikisi nazariyatçısıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Karadeniz, avukat ve kitapçı Mustafa Hulusi Bey ve Zehra Hanım'ın oğlu olarak 14 Şubat 1904'te Rize'de doğdu.[1] Rize'deki eğitimini tamamladıktan sonra İstanbul Erkek Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Sigara Denetim Muhasebesi'nde müfettiş olarak çalıştı, ancak geçirdiği iş kazası sonucu görme yeteneğini kaybettiği için erken emekli oldu.[1] Hayatının geri kalanını İstanbul'un Sahaflar Çarşısı'nda kitapçı olarak geçirdi ve hukuk dersleri verdi.[1] 17 Ekim 1981 tarihinde geçirdiği beyin kanaması sonucu İstanbul'da öldü ve Kozlu Mezarlığı'nda gömüldü.[1]
Ekrem Karadeniz, Türk müziği teorisi açısından önemli bir figür idi. İlk müzik bilgilerini Sotiri adlı bir öğretmenden öğrendi ve daha sonra kanun ve keman dersleri aldı, ancak kanun alanında uzmanlaşmayı seçti. 1930 yılında müzisyen Abdülkadir Töre ile tanıştı ve ikili arasındaki mentor-öğrenci ilişkisi 1946 yılında Töre'nin ölümüne kadar sürdü.[1] Karadeniz, ayrıca Cerrahpaşa'daki Gülşen-i Mûsikî okuluna da katıldı ve 1941 yılında Şehzadebaşı'daki Letafet binasında kurulan Türk Müzik Kültürünü Koruma Derneği'nin kurucularından biri oldu. Töre ile birlikte çalışması sonucu müzik teorisi konusunda ün kazandı.
Karadeniz, 1965 yılında Töre ile beraber yazmaya başladıkları "Esâsât-ı Mûsikiyye ve Türk Mûsikisinde Terakkî ve Tekâmül" adlı kitabı tamamladı. "Türk Müziği İlkeleri ve Teorisi" (Ankara 1983) adıyla yayınlanan eser, Arel-Ezgi sisteminden farklı olarak Töre'nin kırk bir aralık sistemine dayanmaktadır. Kitabın Töre'ye ithaf edilen önsözünde Karadeniz, kitabın Töre'nin planına göre hazırlandığını ve özünün Töre'ye ait olduğunu kabul eder. Karadeniz'in geniş nota koleksiyonu 1984 yılında Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi'ne bağışlandı.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (Ekim 2019). Hoş Sadâ: Son Asır Türk Musikişinasları. İstanbul: Ketebe Yayınları. ss. sayfa 288.
- ^ "KARADENİZ, M. Ekrem Hulûsi". TDV İslâm Ansiklopedisi. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.