Asya fili
| Elephas maximus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||||||||||
_female_and_young_1.jpg) | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Tehlikede (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Elephas maximus Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Asya filinin dağılım haritası | |||||||||||||||||
Asya fili (Elephas maximus), yaşayan iki fil türünden biri, Elephas cinsinin yaşayan tek üyesidir. Aynı zamanda Asya'da yaşayan en iri hayvandır. Bu tür genelde Bangladeş, Hindistan, Sri Lanka, Çinhindi ve Endonezya'nın bazı yerlerinde görülür. Bu türün nesli tehlikededir, dünyada yalnızca 25.600 ila 32.750 arasında yabani Asya fili kaldığı düşünülmektedir [kaynak belirtilmeli].
Tarihi dönemlerde Amik ovasında, Antakya' dan Kırıkhan, Hassa, İslahiye ve Türkoğlu üzerinden Kahramanmaraş'a kadar uzanan vadideki göl ve bataklıklar civarındaki ormanlarda yaşamıştır.
1970 yılında Kahramanmaraş'ın Türkoğlu ilçesi Gâvur Gölü bataklığının kurutma çalışmaları sırasında, M.Ö 1400 yıllarına tarihlenen Asya Fili iskeleti kalıntıları bulunmuştur. Sonraki yıllarda devam eden kazılarda göl tabanından çıkarılan bütüne yakın 3 adet fil iskeleti bir araya getirilerek MTA Tabiat Tarihi Müzesi, Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Müzesi ve Kahramanmaraş Müzesi'nde sergilenmeye başlamıştır. Burada bulunan fil iskeletleri Türkiye açısından o kadar önemlidir ki; MTA Tabiat Tarihi Müzesi'nin logosunda Asya Fili iskeleti yer alır.[2]
Bu türün çoğu üyesi evcildir ve taşıdığı yükü kaldırma yeteneğinden dolayı Güney ve Güneydoğu Asya'da ormancılıkta kullanılır. Tarihte bu hayvanın değirmenlerde kullanıldığı olmuştur. Yabâni filler turistlerin ne kadar ilgisini çekse de bazen köylere girip tarlaları yağmaladıkları olmaktadır [kaynak belirtilmeli].
Asya fili, daha küçük kulakları, sırtının kambur oluşu, hortumunda sadece 1 "parmak" olması, sadece erkeğinin fildişleri olması ve daha küçük oluşuyla yakın akrabası Afrika filinden hemen ayırt edilir.
Yabani Asya filinin ömrü 60, evcilinin ise 80 yıldır. Her gün vücut ağırlığının %10'u kadar yemek yerler (yani yetişkininin günde 170–200 kg. yemek yemesi gerekir). Ayrıca günde 80-200 litre su içmeleri ve suda yıkanmaları da gerekir.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Elephas maximus (Asya fili);
- Elephas maximus indicus (Hint fili)
- Elephas maximus maximus (Seylan fili)
- Elephas maximus sumatranus (Sumatra fili)
- Elephas maximus borneensis (Borneo fili) — önerilmiş ancak henüz kabul edilmemiştir.[3]
- Elephas maximus rubridens (Çin fili) †
- Elephas maximus asurus (Suriye fili) †
-
Eğitim kampında filler, kütük taşımaları için eğitiliyorlar. -
Borneo cüce fili, bazen ayrı bir tür olarak sınıflandırılır. -
Aynı resimde gördüğünüz iki fil gibi, filler sosyal hayvanlardır.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Williams, C.; Tiwari, S.K.; Goswami, V.R.; de Silva, S.; Kumar, A.; Baskaran, N.; Yoganand, K.; Menon, V. (2020). "Elephas maximus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2020: e.T7140A45818198. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T7140A45818198.en
15 Ocak 2022.
- ^ "Maraş Fili ve Zümrüd-ü Anka, Maraş Avucumda web sitesi, 07.03.2015". 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016.
- ^ Fernando, P., Vidya, T.N.C., Payne, J., Stuewe, M., Davison, G., et al. (2003). DNA Analysis Indicates That Asian Elephants Are Native to Borneo and Are Therefore a High Priority for Conservation 20 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. PLoS Biol 1 (1): e6
 | Memeliler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
