Elmas Sutra
| Makale serilerinden |
| Budizm |
|---|
 |
Elmas Sutra (Sanskrit: वज्रच्छेदिका प्रज्ञापारमितासूत्र Vajracchedikā-prajñāpāramitā-sūtra; Çince: 金剛般若波羅蜜多經 ya da kısaca 金剛經, pinyin: jīngāng bōrě bōluómìduō jīng ya da jīngāng jīng; Japonca: kongou hannya haramita kyou ya da kongou kyou; Korece: 금강반야바라밀경 (金剛般若波羅蜜經) ya da 금강경 (金剛經); Vietnamca Kim cương bát-nhã-ba-la-mật-đa kinh ya da Kim cương kinh; Tibetçe (Wylie): ’Phags pa shes rab kyi pha rol tu phyin pa rdo rje gcod pa zhes bya ba theg pa chen po’i mdo; "İlüzyonları Kesen Elmas Bilgeliğinin Mükemmelleştirilmesi Sutrası") Prajnaparamita (Bilgeliğin Mükemmelleştirilmesi) türü kısa bir Mahayana Budist sutrasıdır. Zihinsel takıntılara bağlanıp kalmaktan kaçınmanın yöntemlerini öğretir. Mogao mağaralarında Dunhuang el yazmaları arasında bulunmuş bir Elmas Sutra kopyası 868 tarihine aittir; ve bugün bilinen en eski kalıp baskı kitaptır.[1]
İçeriği
[değiştir | kaynağı değiştir]Elmas Sutra'da Buddha rahiplerle birlikte yemek bağışlarını toplamak için çıktığı günlük yürüyüşüden dönmüş, oturup dinlenmektedir. Subhuti adında bir rahip çıkar ve Buda'ya bir soru sorar.
Bundan sonra algının doğası üzerine, uzun ve sık sık tekrarlar içeren bir söyleşi başlar. Buda sık sık, "En yüksek öğreti denilen, en yüksek öğreti değildir", gibi paradoksal ibareler kullanır.[2]
Buda, Subhuti'ye gerçekliğin ne olduğu, aydınlanmanın doğası ve şefkat hakkında önyargılı ve sınırlı fikirlerini bırakması için yardımcı olur.
Özellikle değinilmesi gereken bir bölüm de, Buda'nın Subhuti'ye Bodhisattva'yı anlattığı kısımdır. Bodhisattva'yı yüce yapan şey, diğerlerini kurtarırken yaptıklarından gurur duymaması, onun şefkatinin hesaplı ya da yapmacık olmamasıdır. Bodhisattva içindeki derinlikten gelen, ego veya menfaat barındırmayan, samimi bir şefkat uygular.
Başka bir bölümde, Subhuti Elmas Sutra'nın öğretildikten 500 yıl sonra unutulacağı hakkında endişesini dile getirir. Buda Subhuti'ye kendisi dünyadan ayrıldıktan sonra bile birilerinin Elmas Sutra'nın anlamını kavrayacağı ve uygulamaya koyacağını söyler. Bu bölüm diğer Budist metinlerde de vurgulanan, Budizmin yavaş yavaş unutulacağı ve bozulacağı yönündeki endişeleri yansıtır niteliktedir. Japoncada mappo adı verilen kavram da aynı kaygıyı yansıtmaktadır.
Uygulamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaklaşık kırk dakikada okunabilmesinden dolayı, Elmas sutra genellikle Budist manastırlarda ezberlenip okunmaktadır. Bu sutra bin yılı aşkın bir süre Mahāyāna Budist geleneğinde, özellikle de Doğu Asya Zen (Chan/Seon/Thien) geleneğinde büyük rağbet görmüştür. Günümüzde bile yaygın olarak okunur, öğretilir ve üzerinde yorumlar yapılır. Bunun nedeni de metnin Zen öğretisinin önemli bir yönü olan "geçiciliğe" değinmesidir.
Elmas Sutra'nın içinde, eğer bir kişi ruhani uygulamalarında (sadhana) bu sutranın yalnızca dört satırını hayata geçirebilirse kutsanmış olacağı tekrar tekrar belirtilir.
Sutra'nın sonlarına doğru şöyle bir pasaj vardır (Thich Nhat Hanh ve Mu Soeng'un yorumlarına göre yapılan çevirisi): "Bu nedenle kişi hızla akıp giden dünyayı bir çiğ tanesi, derede bir köpük, yaz bulutunda bir şimşek parıltısı, kayan bir yıldız, bir hayalet ve bir rüya olarak görmelidir."[3]
En eski basılmış kitap
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bugün British Library'de bulunan tahta kalıp matbaa tekniğiyle basılmış Elmas Sutra kopyası, matbaa ile basılmış ilk örnek olmamasına rağmen, günümüze ulaşan en eski örnektir. Kopya 16 feet uzunluğunda bir rulodur. 1907'de arkeolog Sir Marc Aurel Stein tarafından Çin'in kuzeybatısındaki Dunhuang yakınlarında bulunan Mogao mağaraları yöresinde satın alınmıştır. Önyazıda şunlar yazılmıştır: Xiantong 9. yılının 4. ayı, 13. gününde (11 Mayıs 868) Wang Jie tarafından ana-babası adına evrensel serbest dağıtıma saygılarla sunulmuştur. Bu yaklaşık Gutenberg Kutsal Kitabı'ndan 587 yıl önce bir tarihtir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Soeng Mu, Mu Soeng, Diamond Sutra: transforming the way we perceive the world, Wisdom Publications, 2000, sf. 58, Google Kitaplar[ölü/kırık bağlantı], erişim: 14.12.2010
- ^ Elmas Sutra, Sec. 8, Subsec. 5 金剛經，依法出生分第八，五：結歸離相
- ^ Charles Muller'in İngilizce çevirisi şöyledir: "All conditioned phenomena/ Are like a dream, an illusion, a bubble, a shadow /Like the dew, or like lightning /You should discern them like this." http://www.acmuller.net/bud-canon/diamond_sutra.html 21 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., erişim: 04.09.2008
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Elmas Sutra online[ölü/kırık bağlantı] International Dunhuang Project
- [1] 24 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. British Library Elmas Sutra kopyası.
- Elmas Sutra: İngilizce çevirisi, 21 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Charles Muller
- Elmas Sutra: İngilizce, 1 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. A. F. Price ve Wong Mou-Lam çevirisi
- Elmas Sutra - orijinal baskıdan resimler 6 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Elmas Sutra'nın İngilizce okunuşu Streaming Audio 20 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Elmas Sutra İngilizce audio
- Core Teachings of Diamond Sutra with visual art by Fernando Casas 29 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Elmas Sutra, diğer adıyla Vajra Kesen Sutra, değişik dillerde
