Entelegynae
| Entelegynae | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Araneus diadematus türünün alt tarafı, epigynum gösteriyor | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Entelegynae, Araneomorphae'nin bir alt grubudur ve Araneomorphae'ların geleneksel olarak iki ana grubundan en büyüğüdür. Dişilerde genital plaka (epigynum) ve "geçiş yoluyla" bir döllenme sistemi bulunurken, erkeklerde karmaşık çiftleşme bulbusu yapıları mevcuttur. Moleküler filogenetik çalışmalar, Entelegynae'nin monofili olduğunu desteklemiştir.Aancak diğer geleneksel alt grup olan Haplogynae'nin monofiletik olmadığı gösterilmiştir.[1]
Karakterizasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Entelegynae öncelikle dişi genital sisteminin yapısıyla karakterize edilir. İlkel (plesiomorfik) sistem, entelegyn olmayan örümceklerde bulunur ve bu sistemde dişinin abdomeninde tek bir dış genital açıklık yer alır. Bir veya daha fazla erkek, çiftleşme bulbuslarından bu açıklık yoluyla sperm enjekte eder. Sperm genellikle özel bir yapıda saklanır (spermatheca), ancak bazı örümceklerde (örneğin Pholcus) bu yapı bulunmaz.
Yumurtalar yumurtalıklardan salındığında, sperm de serbest kalır ve döllenmiş yumurtalar aynı açıklık yoluyla dişinin vücudundan çıkar. Bu sistemde ilk giren sperm genellikle yumurtaları en son dölleyen sperm olur.[2]
Entelegyn örümceklerde, dişinin vücudunda üç dış açıklık bulunur. Sperm, iki ayrı çiftleşme açıklığından birinden enjekte edilir ve spermathekaya girer. Yumurtaların salınımı ve döllenme süreci, entelegyn olmayan örümceklerdeki gibi gerçekleşir.
Çiftleşme açıklıkları genellikle epigynum olarak adlandırılan sertleşmiş (sklerotize) bir alan ile çevrilidir. Bazı entelegyn ailelerinde, özellikle Araneidae'lerde epigynum çiftleşme açıklıklarını tamamen veya kısmen kaplayan bir çıkıntı içerir. Bu yapı çiftleşme sırasında erkeğin çiftleşme(palpal) bulbusunun hizalanmasında önemli bir rol oynar.[3]
Erkek entelegyn örümcekler, diğer örümcek gruplarına göre genellikle daha karmaşık çiftleşme bulbuslarına sahiptir. Bu bulbuslar yalnızca basınçla genişletilir ve hareket ettirilir. Çünkü onlara bağlı herhangi bir kas bulunmamaktadır.
Filogenetik çalışması
[değiştir | kaynağı değiştir]2016 yılında çevrim içi olarak yayımlanan büyük bir moleküler filogenetik çalışma, o dönemde bilinen tüm örümcek ailelerinden biri hariç 932 türü içeriyordu. Bu çalışma Entelegynae'nin monofili olduğunu desteklemiş ancak Araneomorphae içindeki konumunu biraz karmaşık bir şekilde ortaya koymuştur.
Bu çalışmaya göre araneomorf örümcekler iki ana gruba ayrılmıştır. İlk grup Filistatidae ve Hypochilidae ailelerini içermekte olup, Synspermiata gruplarını da kapsamaktadır. İkinci grup ise monofiletik olmayan dört aileyi Austrochilidae, Gradungulidae, Leptonetidae ve Palpimanoidea grubunu içermektedir. Bu dört grup birlikte, Entelegynae'nin tabanını oluşturmaktadır. Bu ayrım araneomorf örümceklerin evrimsel kökeni ve filogenetik yapısı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.
| Araneomorphae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Eski Haplogynae grubunun çoğu üyesi artık Synspermiata grubuna yerleştirilmiştir. Filistatidae ailesi, Synspermiata'nın dışında konumlandırılmıştır. Ayrıca monofiletik olmadığı tespit edilen Leptonetidae ailesi ise Entelegynae gruplarının tabanında yer almaktadır.
Bu düzenleme araneomorf örümceklerin filogenetik yapısının yeniden değerlendirilmesi sonucunda yapılmıştır ve örümcek ailelerinin evrimsel ilişkilerini daha net bir şekilde ortaya koymaktadır. Özellikle, Haplogynae grubunun eski yapısının geçerliliğini yitirdiği ve üyelerinin çoğunun Synspermiata içinde sınıflandırıldığı bu çalışmayla gösterilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Spiders of North America: an identification manual (PDF). American Arachnological Society. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Eylül 2015.
- ^ Uhl, Gabriele; Nessler, Stefan H.; Schneider, Jutta M. (1 Ocak 2010). "Securing paternity in spiders? A review on occurrence and effects of mating plugs and male genital mutilation". Genetica (İngilizce). 138 (1): 75-104. doi:10.1007/s10709-009-9388-5. ISSN 1573-6857. 28 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi12 Mayıs 2025.
- ^ Uhl, Gabriele; Nessler, Stefan H.; Schneider, Jutta M. (2010), "Securing paternity in spiders? A review on occurrence and effects of mating plugs and male genital mutilation", Genetica, 138 (1), ss. 75-104, doi:10.1007/s10709-009-9388-5