Francesco Bianchini
Francesco Bianchini | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 13 Aralık 1662 Verona, Venedik Cumhuriyeti |
| Ölüm | 2 Mart 1729 Roma, Papalık |
| Defin yeri | Verona Katedrali |
| Milliyet | İtalyan |
| Eğitim | Padova Üniversitesi |
| Meslek | Astronom |
| Hareket | Bilimsel devrim |
Francesco Bianchini (13 Aralık 1662 – 2 Mart 1729), İtalyan bir filozof ve bilim insanıydı. Üç farklı papanın hizmetinde çalıştı; bu süreçte Papa XI. Clemens’in onur hizmetlisi olarak görev yaptı ve takvim reformu için oluşturulan komisyonun sekreteri oldu. Bianchini, Paskalya Bayramı’nın her yıl astronomik olarak doğru tarihte kutlanabilmesi için hesaplama yöntemleri geliştirmeye odaklandı.
Yaşamı ve çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]_-_Interior_-_Nave_left_part_-_Monument_to_Francisco_Bianchini.jpg)
Bianchini, Verona’da soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi; babası Giuseppe Bianchini, annesi ise Cornelia Vailetti idi. Eğitimini Bologna’da Cizvitlerden aldı ve Padualı astronom Geminiano Montanari’nin öğrencisi oldu. Üniversite yıllarının çoğunu Padova’da geçiren Bianchini, Teoloji eğitimi alırken kuyruklu yıldızlar üzerine araştırmalar yaptı. Astronomi alanındaki bu erken dönem eğitimi, Bianchini'nin deneysel ve fiziksel bilimlere olan bağlılığını pekiştirdi. 1684'te Roma'ya gitti ve Kardinal Ottoboni'nin kütüphanecisi oldu. Ottoboni, 1689’da Papa VIII. Alexander olarak tahta çıkınca Bianchini'yi papalık hizmetinde oda görevlisi ve Santa Maria Maggiore’de kanon olarak atadı. Papa XI. Clemens, Bianchini’yi 1712’de bir görev için Paris’e gönderdi ve ondan Hristiyan antik eserlerinden oluşan bir müze kurmasını istedi. Bianchini’nin Giovanni Domenico Cassini’nin yeni paralaks yöntemine dair bir makalesi, 1685’te Leipzig’de yayımlanan Acta Eruditorum dergisinde yer aldı.
Bianchini, Ocak 1713'te Sir Isaac Newton'un önerisiyle Londra Kraliyet Cemiyeti'ne üye seçildi.[1] 9 Ocak 1706'da ise Paris’teki Fransız Bilimler Akademisi'ne üye olarak kabul edildi.
Bianchini, Venüs'ün dönüş süresini, 66 mm çapında ve yaklaşık 30 metre odak uzunluğuna sahip bir hava teleskobu kullanarak yüzeyini gözlemleyerek hesapladı.[2] Ancak bugün, Venüs'ün yoğun bulut örtüsü nedeniyle bunun imkansız olduğunu biliyoruz. Ayrıca Venüs'ün paralaksı üzerinde çalıştı ve Dünya'nın dönüş ekseninin devinimini ölçtü.
Bianchini, takvimi daha doğru hale getirme amacıyla, Papa XI. Clemens tarafından Roma'daki Santa Maria degli Angeli e dei Martiri Bazilikası’na bir meridyen hattı inşa etmesi için görevlendirildi. Bu hattın amacı, güneş ve yıldızların konumlarını hesaplamak için kullanılacak bir araç olarak işlev görmesiydi.[3]
42775 Bianchini adlı bir asteroit, Mars'taki kraterler[4] ve Ay'daki Bianchini krateri, onun onuruna isimlendirilmiştir
Bianchini, eski Roma'nın topografyacısı ve arkeoloğu olarak da görev yaptı ve aynı zamanda bir koleksiyoncu olarak da tanındı. 1726 yılında, Via Appia yakınlarında, Augustus ve eşi Livia'nın hizmetkarları ve serbest bırakılan kölelerine ait üç mezar odasından oluşan bir yapı keşfedildi ve kazıldı. Bianchini, bu odaları inceledi ve bununla ilgili bir rapor yayımladı. 1727'de, Palatino Tepesi'nde Sezarlar Sarayı'nın (Domitian Sarayı) kalıntılarını incelerken bir kubbenin tavanından düşerek ağır yaralandı[5]
Bianchini, 2 Mart 1729'da Roma'da hayatını kaybetti ve Santa Maria Maggiore'ye gömüldü.[6] Onun anısına Verona Katedrali'nde bir anıt dikildi.
Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok kitap yayınladı:
- Storia universale, provata co' monumenti, e figurata co' simboli degli antichi (Roma, 1697 ve 1747)
- De Calendario et Cyclo Caesaris (1703)
- De vitis romanorum pontificum a Petro Apost. ad Nicolaum I. 4 vol. (Roma, 1718–35)
- Camera Ed Inscrizioni Sepulcrali De' Liberti, Servi, ed Ufficiali della Casa di Augusto Scoperte nella Via Appia, ed illustrate Con le Annotazioni (Roma, 1727)
- Hesperi et Phosphori nova phaenomena sive observationes circa planetam Veneris (Roma, 1728), Venüs'ün dönüş hızını 24 gün ve 8 saat olarak hesaplamıştır.
- Astronomicae et Geographicae Observationes Selectae (1737) (ölümünden sonra)
- Del Palazzo de Cesari Opera Postuma (Verona, 1738) (ölümünden sonra)
- De Tribus Generibus Instrumentorum Musicae Veterum Organicae (Roma, 1742) (ölümünden sonra) Yunanistan ve Roma'nın müzik aletleri üzerine bir inceleme.
- Opuscula Varia (1754) (ölümünden sonra).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Francesco Bianchini". makingscience.royalsociety.org. 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Moore, P. (1985). "The Mapping of Venus: Presidential Address, 1984". Journal of the British Astronomical Association. Cilt 95. s. 50. Bibcode:1985JBAA...95...50M.
- ^ ""High noon: How the sun and moon guided prayer times and liturgy". Catholic News. 5 Ağustos 2011. 10 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013.
- ^ de Vaucouleurs, G.; ve diğerleri. (September 1975). "The new Martian nomenclature of the International Astronomical Union". Icarus. 26 (1). ss. 85−98. Bibcode:1975Icar...26...85D. doi:10.1016/0019-1035(75)90146-3.
- ^ The National Cyclopaedia of Useful Knowledge Vol III, (1847), London, Charles Knight, p.291.
- ^ "Francesco Bianchini". Basilica di Santa Maria degli Angeli e dei Martiri alle Terme di Diocleziano di Roma. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2020.
Daha fazla bilgi için
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rotta, Salvatore (1968). "BIANCHINI, Francesco". Dizionario Biografico degli Italiani, Volume 10: Biagio–Boccaccio (İtalyanca). Roma: Istituto dell'Enciclopedia Italiana. ISBN 978-8-81200032-6.
- Heilbron, J. L. (2022). The Incomparable Monsignor. Francesco Bianchini's World of Science, History, and Court Intrigue. Oxford University Press. ISBN 9780192856654.
