Frenk Câfer Paşa
Frenk Câfer Paşa ya da Ağa Câfer Paşa, 1605 ve 1606-1608 dönemlerinde kaptan-ı deryalık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İtalya'da doğan Câfer Paşa, Türk denizcilerince ele geçirildikten sonra Osmanlı sisteminde yetişti ve hızla yükseldi.[1] Sicill-i Osmânî'de; Kılıç Ali Paşa'nın kölelerinden olduğu ve Müslüman olduktan sonra donanmada görev almaya başladığı belirtilmektedir. 1572-73 yılında birinci defa Kıbrıs Beylerbeyi olmuş, 1583-84 yılından önce başlayarak 1585 yılına kadar Magosa Beyliği yaptıktan sonra 1585 yılında ikinci defa Kıbrıs Beylerbeyi olmuştur. 1592-93'te Trablusgarp muhafızı oluş, kısa süre sonra üçüncü defa Kıbrıs beylerbeyi, 1596-97'de ikinci defa Trablusgarp muhafızı ve 1599-1600'de dördüncü defa Kıbrıs beylerbeyi olmuştur.[2]
Kaptan-ı deryalığı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Câfer Paşa, 1603-1604'te kaptan-ı derya görevine getirilmiştir. Aynı yılın Mayıs'ında 5 kadırgalık Toskana filosu Preveze'yi, Ağustos'ta ise İspanya bağlaşıklarının 30 parçalık (10 Napoli, 8 Ceneviz, 7 Sicilya ve 5 Malta gemisi) donanması ise başta Dıraç olmak üzere Arnavutluk kıyılarını yağmaladı. 1605-1606 yılında görevden alınarak Kıbrıs beylerbeyliğine atanmıştır.
Câfer Paşa komutasındaki 60 parçalık Osmanlı donanması Dıraç'a ulaşmak üzere Korfu açıklarına geldiyse de, İspanya bağlaşıklarının donanmasının çoktan çekildiğini gördü. Bunun üzerine Câfer Paşa Venedik Cumhuriyeti'ne ortak harekât önerdi. Ancak, sözkonusu teklif Adriyatik'i kendi nüfuz sahası olarak gören Venedik tarafından nazikçe geri çevrildi. Müteakiben, Osmanlı donanmasıyla Taranto civarına giderek düşman donanmasını arayan Câfer Paşa, çevrede hiçbir kuvvet göremeyince kışlamak üzere İstanbul'a çekildi. Dönüşünde kaptan-ı deryalık görevinden azledildiyse de, halefi Derviş Mehmed Paşa'nın sadrazamlık görevine tayin edilmesiyle Câfer Paşa da 23 Mayıs 1606'da tekrar kaptan-ı deryalığa getirildi.
1606 ilkbaharında Osmanlı limanlarına yönelik yağma seferlerine çıkmış Toskana ve Malta filolarına karşı 55 parçalık Osmanlı donanmasıyla yeniden Akdeniz'e açıldı. Navarin'de demirleyen ve Malta'ya saldırması beklenen Osmanlı donanmasına karşı İspanya ve bağlaşıkları da Messina'da 49 parçalık bir donanma topladı. Bununla birlikte, iki donanma bir muharebeye girmekten kaçındı.
1607-1608 yılında görevinden alınan Câfer Paşa, kısa bir süre sonra ölmüştür. Câfer Paşa, Kıbrıs'ta kurduğu birçok vakıf sayesinde çok sayıda ve çeşitli eserler inşa ettirmiştir. Kendi adıyla Girne'de inşa ettirdiği Ağa Cafer Paşa Camii ile Magosa'da inşa ettirdiği Câfer Paşa çeşmesi ve hamamı günümüzde de hizmet vermektedir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Sultan's Renegades: Christian-European Converts to Islam and the Making of the Ottoman Elite, 1575-1610", Tobias P. Graf, Oxford University Press (2017), s.127
- ^ a b Armağan, Abdüllatif (2022). "Fetihten Sonra Kıbrıs'ta Kurulan İlk Osmanlı Vakıfları". Tarih Araştırmaları. 41 (72). DergiPark. ss. 211-252. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi2 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Mustafa Paşa |
Kaptan-ı Derya 1605 - 1605 |
Sonra gelen: Derviş Mehmed Paşa |
| Önce gelen: Derviş Mehmed Paşa |
Kaptan-ı Derya 1606 - 1608 |
Sonra gelen: Hafız Ahmed Paşa |