Fritz Moen
| Fritz Yngvar Moen | |
|---|---|
 Fritz Moen'in mezar taşı, mezarın yanındakiler, John Christian Elden (davanın yeniden açılması sırasında savunucusu) ve Tore Sandberg (özel dedektif). | |
| Doğum | Fritz Yngvar Moen 17 Aralık 1941 Sarpsborg,Norveç |
| Ölüm | 28 Mart 2005(63 yaşında) Oslo,Norveç |
| Suçlama(lar) | Cinayet ve tecavüz |
| Ceza | Ömür boyu hapis |
| Milliyeti | Norveçli |
Fritz Yngvar Moen (17 Aralık 1941 – 28 Mart 2005), iki ayrı cinayetten haksız yere suçlu bulunan ve 18 yıl hapis cezasına çarptırılan Norveçli bir adamdı.
Moen sağırdı ve konuşma bozukluğu vardı. Ayrıca kısmen felçliydi, buna rağmen normal zekası ve iyi bir hafızası vardı.
İlk mahkumiyet ve ceza
[değiştir | kaynağı değiştir]Moen, her ikisi de Trondheim'da olmak üzere iki ayrı tecavüz ve cinayetten hüküm giydi:
- 4 Ekim 1977'de kayıp olduğu bildirilen ve iki gün sonra ölü bulunan Torunn Finstad, tecavüze uğradı ve boğularak öldürüldü. Moen, 11 Nisan 1978'de Frosting tarafından suçlandı. 29 Mayıs'ta suçlu bulunarak 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bu ceza sonradan 16 yıla indirildi.
- Eylül 1976'da ölü bulunan Sigrid Heggheim. Boğulmuş ve ona tecavüz edilmeye çalışılmıştı. Aynı mahkeme, 15 Eylül 1981'de Moen'i cinayet ve tecavüze teşebbüsten suçladı ve 19 Aralık'ta suçlu bulunarak 5 yıl daha hapis cezasına çarptırıldı.
Biyolojik örnekler her iki suç mahallinde de toplandı ve o sırada mevcut olan teknolojiyle test edildi, ancak örnekler daha sonra belirsiz kalan nedenlerle kayboldu ve imha edildi.
Mahkumiyetlerin bozulması
[değiştir | kaynağı değiştir]Moen'in avukatı 2 Ocak 2000'de her iki dava için de yeni bir duruşma talep etti. Mahkeme, Sigrid Heggheim davasına ilişkin talebi kabul etti ve 7 Ekim 2004'te yargıç Wenche Skjæggestad mahkemenin mahkûmiyeti bozduğunu ve Moen'i Sigrid Heggheim'a tecavüz ve öldürmeye teşebbüsten beraat ettirdiğini açıkladı. Mahkeme, adli delillerin Moen'i temize çıkardığını ve her halükarda makul şüphenin onu ilk etapta beraat ettirmesi gerektiğini tespit etti. Diğer şeylerin yanı sıra, suçun en olası zamanı için bir mazereti vardı. Ayrıca adli tıp kanıtları, failin kurbanı tarlada takip ettiğini, yere düşürdüğünü ve ardından kendi kıyafetleriyle bağladığını gösterdi - Moen kısmen felçliydi ve fiziksel olarak bu eylemlerde bulunamayacak durumdaydı.
Mahkeme, Moen'in Torunn Finstad davasındaki mahkûmiyetine yapılan itirazı reddetti ve 13 Ekim 2005'te Norveç Ceza Davaları İnceleme Komisyonu davayı incelemek için bir ön başvuru aldı. Moen 28 Mart 2005'te öldüğünde, davanın kendi adına devam etmesini istediği öğrenildi.
Aralık 2005'te, Tor Hepsø'nun hem Sigrid Heggheim hem de Torunn Finstad'ı öldürdüğünü ölüm döşeğinde itiraf ettiği öğrenildi. 15 Haziran 2006'da, Ceza Davaları İnceleme Komisyonu başvuruyu resmen kabul etti ve 24 Ağustos 2006'da Frosting mahkemesi Fritz Moen'i Sigrid Heggheim'a tecavüz ve cinayetten ölümünün ardından beraat ettirdi. Kanıtların üstünlüğünün Hepsø'yu daha olası bir şüpheli haline getirdiğini ve Moen'in itirafının büyük olasılıkla zorlandığını ve yalnızca kamuya açıklanmış bilgileri içerdiğini tespit etti. Bu iki beraat, büyük ölçüde Moen'in savunma avukatı John Christian Elden ve özel dedektif Tore Sandberg'in çalışmalarına atfediliyor.
Dava, Norveç'te yaygın bir kamuoyu tartışmasına neden oldu. Savcıların ve polisin davranışları hakkında resmi bir soruşturma yapılması için çağrılar yapıldı ve 2008'de Aftenposten gazetesi, ceza adalet sisteminin sorumluluklarının bir sembolü olarak Norveç Adalet Bakanlığı'nın önüne bir Moen büstü veya heykeli dikilmesini önerdi.[1]
Soruşturma
[değiştir | kaynağı değiştir]25 Haziran 2007'de Bergen Üniversitesi'nde hukuk profesörü Henry John Mæland başkanlığındaki bir komisyon, bulgularını Norveç Adalet Bakanı Knut Storberget'e sundu. Komisyon, tarafsızlık ilkesinin hem polis hem de mahkeme tarafından defalarca ihlal edildiğini belirtti. Ayrıca, bu davadan çıkarılabilecek en önemli dersin, masumiyet karinesinin hem Cumhuriyet Savcıları hem de mahkemeler tarafından onaylanması gerektiği sonucuna varmıştır.[2] Mæland, tanıkların Trondheim polis gücü tarafından ikna edildiğini ve aynı zamanda Moen'in masumiyetini kanıtlayan önemli kanıtların savunmadan ve mahkemelerden gizlendiğini belirtti. Mæland, "Bazı kanıtlar temelde polis raporlarında gizlendi" dedi. Adalet Bakanı, basın toplantısında, "komisyonun raporunun, ciddi sonuçlara yol açan ciddi hataların işlendiğini gösterdiğini" söyledi.[3] Moen'in davasına müdahil olan özel dedektif Tore Sandberg'in Overgrepet (İhlal) adlı kitabı Ekim 2007'de yayınlandı.
5 Şubat 2008'de, Norveç Parlamentosu'nun İnceleme ve Anayasal İşler Daimi Komitesi, Moen davalarına başkanlık eden Norveç Yüksek Mahkemesi yargıçlarından üçünün görevden alınmasını soruşturmak ve gerekirse kovuşturmak üzere bir komisyon atanmasını tavsiye etti. Üçü Magnus Matningsdal, Karin Maria Bruzelius ve Eilert Stang Lund'du.[4] Ancak dava Adalet Daimi Komitesi'ne gittiğinde kapatıldı.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Moen-byste foran Justisdepartementet". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2017.
- ^ "Krass kritikk i Fritz Moen-Saken". Norveç Haber Ajansı. 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
- ^ "Politiet slaktes" (Norveççe). Nettavisen. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
- ^ "Stortinget mşvurde riksreet" (Norveççe). Aftenposten. 8 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
- ^ "Høyesterettsdommere stilles ikke for riksrett" (Norveççe). Dagsavisen. 22 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Moen'in davasıyla ilgili Norveç Ceza Davaları İnceleme Kurulu kararı (Norveççe) 5 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Moen'in davasıyla ilgili Norveç Ceza Davaları İnceleme Kurulu kararı (İngilizce) 20 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İki Cinayetten Beraat Edilen Fritz Moen, Ölümünden Sonra 4 Milyon Dolar Ödüllendirildi, Adalet: Reddedildi - haksız yere mahkum edilenlerin dergisi, Sayı 40 (Bahar 2008) 24 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
