Gülçehre Begüm
| Gülçehre Begüm | |
|---|---|
| Doğum | 1515 Kabil, Afganistan |
| Ölüm | 1557 (41–42 yaşında) |
| Eş(ler)i | Sultan Tukhta-bugha Han |
| Hanedan | Timurlu |
| Babası | Babür |
| Annesi | Dildâr Begüm |
| Dini | Sünni İslam |
Gülçehre Begüm (Gülsahra olarak da bilinir), Hindistan İmparatoru Babür'un kızı ve İmparator Hümâyun'un kız kardeşi olan Babür prensesidir. Daha sonra yeğeni Prens Celaleddin, büyük İmparator Ekber olarak imparatorluk tahtına çıktı.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Adı Farsçada kelimenin tam anlamıyla "çiçek gibi bir yüz" anlamına gelir. En yüksek Orta Asya aristokrasisinin soyundan geliyordu: (oğlu Miran Şah aracılığıyla Timur ve oğlu Çağatay Han aracılığıyla Cengiz Han.) Annesi Orta Asya sûfîlerinden Zendefîl diye tanınan Ahmed-i Câmî’nin soyundan Dildâr Begüm'dür[1] ve Hindal Mirza ve Gülbeden Begüm'ün kız kardeşiydi.[2]
Erken dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Prenses Gülbeden doğduğunda babası bir süredir Kâbil'de hükümdardı; Kunduz ve Badakhshan'da da ustaydı, 1519'dan beri Bajaur ve Swat'ı ve bir yıl Kandahar'ı elinde tutuyordu. O yıllarda Timur hanedanının reisliği ve bağımsız egemenliğinin simgesi olarak "padişah" olarak adlandırılmıştı. Daha sonra Babur, Hindistan'da bir imparatorluğu fethetmek için İndus'taki son seferine çıktı.
Evlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]Babur'un ilk kuzeni (annesinin kardeşi Ahmed'in oğlu), Sultan Tukhta-bugha Han Çağatay Babur ile evlendi. Evlilik Babur tarafından ayarlandı ve 1530'un sonunda gerçekleşti. O zaman yaklaşık on dört yaşındaydı.
1533'te dul kalmıştı ve otuz yaşın üzerinde olan 1549'a kadar yeniden evliliğine dair hiçbir şey kaydedilmedi. Humayün'un Balkh yolculuğuna çıkmasından hemen önce Abbas Sultan Uzbeg ile de evlendi. Damat, Timurlu ordusunun kendi halkına karşı harekete geçmek üzere olduğundan şüphelenmeye başladı ve kaçtı. Muhtemelen Gülçehre'yi yanına almadı.
Ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]1557'de Gülbeden ve Hamida'ya Hindistan'a kadar eşlik etti ve aynı yıl öldü.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ansari, A. S. Bazmee (1996). "Gülbeden Begüm". TDV İslâm Ansiklopedisi. 14. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. s. 235. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024.
- ^ "The House of Timur: Genealogy of the Royal Family of India". web.archive.org. 13 Haziran 2011. 13 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.