Güneydoğu Avrupa
Güneydoğu Avrupa, büyük bir kısmını Balkan Yarımadası'nın oluşturduğu Avrupa'da yer alan bir coğrafi bölgedir. Güneydoğu Avrupa'nın tam olarak nerede başladığı veya bittiği ya da kıtanın diğer bölgeleriyle nasıl ilişkili olduğu konusunda birbiriyle örtüşen ve çelişen tanımlar bulunmaktadır. Bölgedeki egemen devlet ve bölgeler alfabetik sıraya göre şunlardır: Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Doğu Trakya (Türkiye'nin bir kısmı), Hırvatistan, Karadağ, Kosova,[a] Kuzey Makedonya, Romanya, Sırbistan ve Yunanistan. Bazen Macaristan, Moldova ve Slovenya da dahil edilebilmektedir. Bölgenin en büyük şehri Güneydoğu Avrupa ile Batı Asya arasındaki boğazda yer alan İstanbul, ardından Bükreş, Sofya, Belgrad ve Atina'dır.
Bölgenin sınırları; siyasi, ekonomik, tarihî, kültürel ve coğrafi kaygılar ile kişilerin bakış açısı nedeniyle büyük ölçüde değişebilir ve bu sınırlar büyük ölçüde tartışmalıdır.
Tanım
[değiştir | kaynağı değiştir]"Güneydoğu Avrupa" teriminin bilinen ilk kullanımı, Avusturyalı araştırmacı Johann Georg von Hahn (1811-1869) tarafından Balkan Yarımadası'nın sınırlarını da kapsayan, ancak geleneksel Balkanlar'dan daha geniş bir alanı tanımlayan bir coğrafi terim olarak kullanılmıştır.[1] Tamamen Balkanlar'ın içinde olarak nitelendirilen ülkeler: Arnavutluk, Kosova,[a] Bosna Hersek, Bulgaristan, Karadağ ve Kuzey Makedonya'dır.[2]
Coğrafi bakımdan Güneydoğu Avrupa
[değiştir | kaynağı değiştir]Coğrafi olarak kısmen de olsa bölge içinde olduğu kabul edilen ülkeler aşağıdaki gibidir:[3]
CIA World Factbook
[değiştir | kaynağı değiştir]
CIA World Factbook'ta her ülkenin tanımı, "Coğrafya" başlığı altında ilgili ülkenin konumu hakkında bilgi içerir. Aşağıdaki ülkeler, "Güneydoğu Avrupa" sınıflandırmasına dahil edilmiştir:[9]
- Arnavutluk
- Bosna Hersek
- Bulgaristan
- Hırvatistan
- Kosova
- Karadağ
- Kuzey Makedonya
- Romanya
- Sırbistan
- Türkiye (sadece Doğu Trakya)
Bu sınıflandırmaya göre Macaristan ve Slovenya Orta Avrupa,[10] Yunanistan Güney Avrupa[11] ve Moldova Doğu Avrupa ülkesidir.[12]
Kayda değer görüşler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Güneydoğu Avrupa için İstikrar Paktı (SPSEE) üyeleri arasında Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kosova, Macaristan, Moldova, Karadağ, Kuzey Makedonya, Romanya ve Sırbistan yer aldı.
- Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci (SEECP) üyeleri arasında Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Yunanistan, Kosova, Moldova, Karadağ, Kuzey Makedonya, Romanya, Sırbistan, Slovenya ve Türkiye yer almaktadır.
- Güneydoğu Avrupa Kooperatif Girişimi (SECI) üyeleri arasında Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Macaristan, Moldova, Karadağ, Kuzey Makedonya, Romanya, Sırbistan, Slovenya ve Türkiye bulunmaktadır.
- AB tarafından finanse edilen Güney Doğu Avrupa Ulus Ötesi İşbirliği Programı[13] "program alanı" kapsamında Arnavutluk, Avusturya, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Yunanistan, Macaristan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Moldova, Romanya, Sırbistan, Slovakya, Slovenya ve İtalya ile Ukrayna'nın bazı kısımlarını içerir.[14]
- Güneydoğu Avrupa Kolluk Kuvvetleri Merkezi (SELEC), Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Yunanistan, Macaristan, Moldova, Karadağ, Kuzey Makedonya, Romanya, Sırbistan ve Türkiye'yi üye devletler olarak içermektedir.[15]
- Dünya Bankası'nın çalışmaları; Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Moldova, Kuzey Makedonya, Romanya ve Sırbistan'ı sekiz Güneydoğu Avrupa ülkesi olarak ele almaktadır (SEE8).[16]
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası'nın (CEB) 2006 tarihli bir yayını; Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Moldova, Romanya, Sırbistan ve Karadağ'ı "Güneydoğu Avrupa ülkeleri" olarak listeledi.[17]
- Dünya Bankası, raporlarına AB ülkelerini dahil etmiyor ve sadece Arnavutluk, Bosna Hersek, Kosova, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Sırbistan'ı (SEE6) listeliyor.[18]
- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Güney Doğu Avrupa Bölge Ofisi[19] şu anda Arnavutluk, Bosna Hersek, Kuzey Makedonya ve Karadağ'ı "Güney Doğu Avrupa ülkeleri" olarak tanımlıyor.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti tek taraflı olarak 17 Şubat 2008'de bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova'yı kendi egemenliğinin bir parçası olarak kabul etmeye devam ediyor. İki hükûmet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak 2013'te ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova, Birleşmiş Milletler üyesi 193 devletin 97'si tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmış durumdadır. Toplamda, BM üyesi 112 devlet Kosova'yı bir noktada tanıdı ancak bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
- ^ Hösch, Nehring, Sundhaussen (Hrsg.), Lexikon zur Geschichte Südosteuropas, S. 663, 3-8252-8270-8
- ^ Istituto Geografico De Agostini, L'Enciclopedia Geografica – Vol.I – Italia, 2004, Ed. De Agostini s.78
- ^ a b Jelavich 1983a, s. 1-3.
- ^ Armstrong, Werwick. Anderson, James (2007). "Borders in Central Europe: From Conflict to Cooperation". Geopolitics of European Union Enlargement: The Fortress Empire. Routledge. s. 165. ISBN 978-1-134-30132-4.
- ^ Andrew Geddes, Charles Lees, Andrew Taylor : "The European Union and South East Europe: The Dynamics of Europeanization and multilevel governance", 2013, Routledge
- ^ Klaus Liebscher, Josef Christl, Peter Mooslechner, Doris Ritzberger-Grünwald : "European Economic Integration and South-East Europe: Challenges and Prospects", 2005, Edward Elgar Publishing Limited
- ^ Hötte, Hans; Mihalik, Béla (2016). Atlas of Southeast Europe. Boston: Brill.
- ^ "A List of Countries That Make up the Balkan Peninsula". www.ThoughtCo.com. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ CIA. "The World Factbook". 1 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Slovenia". CIA. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Greece". CIA. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Moldova". CIA. 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "South-East Europe". www.southeast-europe.net. 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Programme summary", South East Europe (SEE): Operational Programme, South East Europe Transnational Cooperation Programme, 28 Kasım 2013, s. 6
- ^ "Member States". Southeast European Law Enforcement Center (İngilizce). 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2025.
- ^ Harry G. Broadman (2004). Building Market Institutions in South Eastern Europe: Comparative Prospects for Investment and Private Sector Development. World Bank Publications. s. xviii. ISBN 978-0-8213-5776-7. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ World Health Organization. Regional Office for Europe; Council of Europe Development Bank (2006). Health and Economic Development in South-eastern Europe. World Health Organization. ss. 5-. ISBN 978-92-890-2295-8. 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "South East Europe Regular Economic Report". World Bank. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Regional Office in South Eastern Europe - Global Focus". reporting.unhcr.org. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
Genel
- Paul L. Horecky (ed.), Southeastern Europe: A guide to basic publications, Chicago: The University of Chicago Press, 1969.
- Jelavich, Barbara (1983a). History of the Balkans: Eighteenth and Nineteenth Centuries. 1. Cambridge University Press. ISBN 9780521274586. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- Jelavich, Barbara (1983b). History of the Balkans: Twentieth Century. 2. Cambridge University Press. ISBN 9780521274593. 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ekavi Athanassaopolou (2013). Organized Crime in Southeast Europe. Routledge. ss. 6-. ISBN 978-1-317-99945-4. 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Güneydoğu Avrupa ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Dünyanın bölgeleri | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||
