Gama Goat
Gama Goat Amerikan Ordusu için Vietnam Savaşı sırasında kullanması için üretilen altı tekerlekli yarı amfibik bir arazi taşıttır. Mafsallı yapısı ve kusursuz dört çeker özelliği araca her türlü arazi yapısında kolayca hareket etmesine imkân tanıyordu.
Aracın takma adı iki kaynaktan gelmektedir: "Gama" aracın mafsal sistemini tasarlayan Roger Gamount ve "Goat" (Türkçesi→keçi) ise aracın aynı keçiler gibi zorlu arazi şartlarında hareket edebilmesinden gelmekteydi. Aracın ordu için üretilen modeli olan M561, 6x6 çekerli ve 1.5 tonluk kamyon versiyonuydu.Bu aracın ambülans olarak kullanılan M792 modeli de üretildi.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Farnsız Ordusunun 1959 yılında Amerikan Ordu kamyonlarının elverişsiz Vietnam arazi şartlarında yetersiz kaldığını rapor etmesi ile çalışmalara başlanıyor. 1959 yılı içerisinde, ARPA Agile Projesi adı altında Güneydoğu Asya bölgeside kullanılacak yeni bir kamyon modeli üzerinde çalışmalara başladı. Aslında projenin asıl amacı Vietnam Savaşına hazırlanmaktı.
Bu proje için başta Clark, General Motors ve LeTourneau firmaları teklifler sunmuş olsa da ihaleyi A-7 Corsair II uçağınında üreticisi olan Ling-Temco-Vought (LTV) havacılık firması kazandı. Aracın üretimini ise Consolidated Diesel Electric Company (CONDEC) firması yaptı.
Tanesi $8,000 ABD dolarına malolan araçtan toplamda 15,274 Gama Goat üretildi. Gama Goat sahip olduğu çekiş sistemi ile arazi şartlarında kolaylıkla kullanılmasına rağmen asfaltlı yüzeylerde kullanımı daha zordu. Amfibik kullanım için ise sürücünün özel eğitimden geçirilmesi gerekiyordu. Bu sebepten ordunun umduğu bir "genel amaç" aracı olamadı ve asıl sözleşmenin sona ermesi ile üretim durduruldu. İşin komik olan kısmı sorunların birçoğunun aracın maliyetinden kısmak isteyen ordu yetkililerinin isteklerinden doğmuş olmasıydı. Bu arada aracın kullanımı esnasında çıkan yüksek sesten ötürü sürücü ve yolcuların kulaklık takması gerekiyordu.
Araç yerini kendisinden sonra gelen ve hala serviste olan CUCV ve HMMWV (HummVee) taşıtlarına bıraktı.
Tanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Araç 5.76 metre uzunluğunda, boş ağırlığı 3,300 kg ve yükleme kapasitesi 1,300 kgdı. Aracın Detroit Diesel #3-53 üç silindirli iki zamanlı motoru 2,610 cc hacme sahip ve 103 beygir gücü (77 kW) 2,800 rpm üretmekteydi. Herhangi bir arazide saatte ortalama 90 km/s hıza ulaşabiliyordu. Araç hava ile taşınabilmekte gerektiğinde paraşüt ile uçaktan atılabilmekteydi.
Teknik olarak amfibik olarak nitelenmiş olsa da yüzme kapasitesi sadece dalgasız kanal veya nehirlerle sınırlıydı. Herhangi bir pervane sistemi olmadığından suda tekerlekleri yardımıyla ilerleyebiliyordu. Aracın istine pompası standart olarak bulunmaktaydı. Üzerinde ağır vinç ve radar ekipmanı olan araçların yüzme özelliği yoktu.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ölçüleri:
- Uzunluğu 5.76 m
- Genişliği 2.13 m
- Yüksekliği 2.31 m
- Düşürülebilir yüksekliği 1.65 m
- Basamak yüksekliği 1.83 m
- Taban yüksekliği 380 mm
- Mil yüksekliği 560 mm
Mafsal:
- Merkez aks dönüşü ± 15 derece
- Arka aks dönüşü ± 30 derece
- Arka aks yükselme açısı ± 40 derece
- Tırmanma açısı (dikey) 460 mm
- Ulaşabileceği açı 62 derece
- Çıkış açısı 45 derece
- Tümsek açısı 140 derece
Suspansiyon:
- Ön ve arka Her tekerlekte bağımsız sarmal ve yay
- Merkez Yaprak yay ve çapraz aks.
Çekiş sistemi:
- Türü Ön ve arkada mekanik eşzamanlı
- Çekiş oranı 24:1
- Dönüş açısı 8.8 m
Modelleri:
- Haberleşme
- Havan
- Radar (havan / topçu sistemi)
- Personel Taşıyıcı
- Radar (FAAR Sistemi)
- Ambülans (M792)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- M561 Gama Goat page on olive-drab.com 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Home of the Gama Goat, gamagoat.com 4 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.