Genişleyen bir evrenin geleceği

Hubble Ultra Derin Alan görüntüsü, evrenin gelecekteki evrimini anlamak için geçmişine bakmamızı sağlar

Genişleyen evrenin geleceği, fiziksel kozmolojide evrenin uzun vadeli kaderiyle ilgili teorik tahminlerdir. Güncel gözlemler, evrenin genişlemesinin sonsuza kadar devam edeceğini ve evrenin giderek soğuyarak yaşamı sürdürmek için çok soğuk hale geleceğini göstermektedir. Bu gelecek senaryosu popüler olarak "Büyük Donma" veya "Büyük Soğuma" olarak adlandırılır.^[1]^[2]

Kozmolojik temeller

Karanlık enerjinin evrenin genişlemesini hızlandırdığı varsayımı altında, galaksi kümeleri arasındaki uzay giderek artan bir hızda genişleyecektir. Kırmızıya kayma, eski fotonları (gama ışınları dahil) tespit edilemeyecek kadar uzun dalga boylarına ve düşük enerjilere çekecektir. Yıldızların oluşumu 10¹² ila 10¹⁴ (1-100 trilyon) yıl daha devam edecek, ancak sonunda yıldız oluşumu için gereken gaz tükenecektir. Mevcut yıldızlar yakıtlarını tükettikçe ve parlamayı bıraktıkça, evren yavaş yavaş karanlığa gömülecektir.^[3]

Proton bozunması senaryosu

Proton bozunmasını öngören teorilere göre, yıldız kalıntıları yok olacak ve geriye sadece kara delikler kalacaktır. Kara delikler de Hawking radyasyonu yayarak zamanla buharlaşacaktır. Sonunda, evren termodinamik dengeye ulaşırsa, sıcaklık tekdüze bir değere yaklaşacak ve daha fazla iş yapılamayacak, evrenin nihai "ısı ölümü" gerçekleşecektir.^[4]

Evrenin gelecek tarihi

Milky Way ve Andromeda galaksilerinin çarpışma animasyonu

Evrenin gelecekteki evrimi, Fred Adams ve Gregory Laughlin tarafından 1999'da yazılan The Five Ages of the Universe kitabında beş döneme ayrılmıştır:

1. İlkel Çağ: Büyük Patlama'dan hemen sonraki dönem

2. Yıldızlı Çağ: Günümüzü ve tüm yıldızların görülebildiği dönem

3. Degenerasyon Çağı: Yıldızların söndüğü ve sadece yıldız kalıntılarının kaldığı dönem

4. Kara Delik Çağı: Sadece kara deliklerin kaldığı dönem

5. Karanlık Çağ: Kara deliklerin de buharlaştığı ve evrenin tamamen soğuduğu dönem

Önemli gelecek olayların zaman çizelgesi

4-8 milyar yıl sonra: Samanyolu ve Andromeda Galaksisi çarpışarak birleşecek^[5]
100 trilyon yıl sonra: Son yıldızlar sönecek
10⁴⁰ yıl sonra: Protonların bozunması tamamlanacak (proton bozunması varsayımı altında)
10¹⁰⁰ yıl sonra: En büyük kara delikler buharlaşacak^[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Adams, Fred C.; Laughlin, Gregory (1 Nisan 1997). "A dying universe: the long-term fate and evolution of astrophysical objects" (PDF). Reviews of Modern Physics (İngilizce). 69 (2). ss. 337-372. arXiv:astro-ph/9701131 . Bibcode:1997RvMP...69..337A. doi:10.1103/RevModPhys.69.337. ISSN 0034-6861. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "What Is the Ultimate Fate of the Universe?". WMAP's Universe. NASA. 29 Haziran 2015. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
^ Adams, Fred C.; Laughlin, Gregory (1997). "A dying universe: the long-term fate and evolution of astrophysical objects". Reviews of Modern Physics. 69 (2). ss. 337-372. arXiv:astro-ph/9701131 . Bibcode:1997RvMP...69..337A. doi:10.1103/RevModPhys.69.337.
^ Adams, Fred; Laughlin, Greg (1999). The five ages of the universe: inside the physics of eternity. New York: Free Press. ISBN 978-0-684-85422-9.
^ van der Marel, G. (2012). "The M31 Velocity Vector. III. Future Milky Way M31-M33 Orbital Evolution, Merging, and Fate of the Sun". The Astrophysical Journal. 753 (1). s. 9. arXiv:1205.6865 . Bibcode:2012ApJ...753....9V. doi:10.1088/0004-637X/753/1/9.
^ Page, Don N. (1976). "Particle emission rates from a black hole: Massless particles from an uncharged, nonrotating hole". Physical Review D. 13 (2). ss. 198-206. Bibcode:1976PhRvD..13..198P. doi:10.1103/PhysRevD.13.198.

Dış bağlantılar

Zamanın Sonuna Bir Yolculuk - melodysheep tarafından hazırlanan belgesel

[urlcds.cern.ch-1] Adams, Fred C.; Laughlin, Gregory (1 Nisan 1997). "A dying universe: the long-term fate and evolution of astrophysical objects" (PDF). Reviews of Modern Physics (İngilizce). 69 (2). ss. 337-372. arXiv:astro-ph/9701131 . Bibcode:1997RvMP...69..337A. doi:10.1103/RevModPhys.69.337. ISSN 0034-6861. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "What Is the Ultimate Fate of the Universe?". WMAP's Universe. NASA. 29 Haziran 2015. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.

[3] Adams, Fred C.; Laughlin, Gregory (1997). "A dying universe: the long-term fate and evolution of astrophysical objects". Reviews of Modern Physics. 69 (2). ss. 337-372. arXiv:astro-ph/9701131 . Bibcode:1997RvMP...69..337A. doi:10.1103/RevModPhys.69.337.

[4] Adams, Fred; Laughlin, Greg (1999). The five ages of the universe: inside the physics of eternity. New York: Free Press. ISBN 978-0-684-85422-9.

[vanderMarel2012-5] van der Marel, G. (2012). "The M31 Velocity Vector. III. Future Milky Way M31-M33 Orbital Evolution, Merging, and Fate of the Sun". The Astrophysical Journal. 753 (1). s. 9. arXiv:1205.6865 . Bibcode:2012ApJ...753....9V. doi:10.1088/0004-637X/753/1/9.

[page-6] Page, Don N. (1976). "Particle emission rates from a black hole: Massless particles from an uncharged, nonrotating hole". Physical Review D. 13 (2). ss. 198-206. Bibcode:1976PhRvD..13..198P. doi:10.1103/PhysRevD.13.198.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Kozmoloji
Arka plan	Evrenin yaşı Büyük Patlama Evrenin kronolojisi Evren Gözlemlenebilir evren
Kozmolojik teorilerin tarihi	Kozmik mikrodalga arka plan ışımasının keşfi Büyük patlama teorisinin tarihi Büyük patlama teorisinin dini yorumları Kozmolojik teorilerin zaman çizelgesi
Geçmişteki evren	Kozmik mikrodalga arka planı Kozmik nötrino arka planı Kütleçekimsel dalga arka planı Enflasyon Nükleosentez Yaşanabilir dönem
Şimdiki evren	FLRW metriği Friedmann denklemleri Hubble kanunu Uzayın metrik genişlemesi İvmelenerek genişleme Kırmızıya kayma
Gelecekteki evren	Genişleyen evrenin geleceği Evrenin nihai kaderi
Bileşenler	Karanlık enerji Karanlık sıvı Karanlık madde Lambda-CDM modeli
Yapı oluşumu	Gökada iplikçiği Gökada oluşumu Büyük kuasar grubu Büyük ölçekli yapı Reiyonizasyon Evrenin şekli Yapı oluşumu
Deneyler	2dF 6dF BOOMERanG COBE Illustris projesi Gözlemsel kozmoloji Planck SDSS WMAP
'