Gürgenli, Borçka
Gürgenli, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Tektaş köyünün bir mahallesidir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski bir yerleşim yeri olan Gürgenli'nin eski adı Gorgauli’dir. Gorgauli (გორგაული), Gürcü aile adından gelir.[1] Nitekim bazı Gürcü soyadları “-uli” (-ული) ekiyle sonlanmaktadır.[2]
Gorgauli, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti’de yer alıyordu. Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, Rus idaresi sırasında bu bölgede yaptığı araştırma gezisi sırasında Gorgauli köyünde 20 hanenin yaşadığını, 10 hanenin Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır.[3][4] Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde ise, köyde sadece 5 hane kalmıştı. Bu beş hanede, 15’i kadın ve 14’ü erkek olmak üzere 29 kişi yaşıyor ve bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu.[5] Artvin vilayeti üzerine çalışmasıyla tanınan Muvahhid Zeki, 1927 yılında basılan kitabında köyün adını “Ğorğavur” (غورغاوور) şeklinde yazmıştır. 1926 yılında yapılan nüfus tespitinde ise, köydeki 5 hanede, 15'i erkek ve 17'si kadın olmak üzere, 32 kişi kaydedilmiştir.[6]
Gorgauli'nin adı, Artvin vilayetindeki diğer köy örneklerinde olduğu gibi, 1925 yılında değiştirilmiş ve köye Gürgenli adı verilmiştir.[6] Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde bu yerleşim yeri Gürgenli (كوركنلی) olarak geçer.[7] Nüfusu az olduğu için Gürgenli köyü daha sonra bir mahalle olarak Karşıköy'e bağlanmıştır. 2024 yılında, Karşıköy'e bağlı olan Gürgenli (Gorgauli), Tektaş (Kertaşi), Kutliyet (Kutlieti), Zegan (Zegani) ve Sanisle mahalleleri birleştirilmiş ve Tektaş köyü kurulmuştur.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 123, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ "Tbetis Sulta Matiane (ტბეთის სულთა მატიანე), (Yayıma hazırlayan) Tina Enukidze, Tiflis, 1977, s. 167". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა და მათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, s. 149". 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Göçü (ქართველ მაჰმადიანთ გადასახლება ოსმალეთში), Tiflis, 1912, s. 136". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ Nurşen Gök, “Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104.
- ^ a b "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 119". 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 79.
- ^ ""Borçka'da bazı mahalleler birleşerek köy statüsü aldı" - TRT Haber". 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.