Hamele-i Arş
Hamele-i Arş, İslâm inancına göre Allah'ın Arş'ını taşıyan meleklerdir. "Arş'ın taşıyıcıları" anlamına gelen bu terim, Kur'an'da Hâkka Suresi'nin 17. ayetinde geçmektedir:
"O gün Rabbinin Arş'ını, onların da üstünde sekiz tanesi yüklenir." [1]
Bu ayet, kıyamet gününde Arş'ı taşıyan sekiz melekten bahseder. İslâm âlimleri, bu meleklerin sayısı ve özellikleri hakkında farklı yorumlar yapmışlardır. Bazı rivayetlere göre, dünyada Arş'ı taşıyan meleklerin sayısı dörttür; kıyamet gününde bu sayı sekize çıkarılacaktır.[2]
Hadislerde Hamele-i Arş
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhammed'in bir hadisinde, bu meleklerin büyüklüğü şu şekilde ifade edilmiştir:
"Size Arş'ı taşıyan meleklerden birini anlatmam için izin verildi. Onun kulak memesi ile boynu arasındaki mesafe yedi yüz yıllık bir mesafedir." [3]
Bu melekler, sürekli olarak Allah'ı tesbih etmekte ve müminlerin bağışlanması için dua etmektedirler. Mümin Suresi'nin 7. ayetinde bu durum şöyle belirtilmiştir:
"Arş'ı taşıyanlar ve onun çevresinde bulunanlar, Rablerini hamd ile tesbih ederler, O'na inanırlar ve müminlerin bağışlanmasını isterler..." [4]
İslâm âlimlerinin görüşleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İslam alimleri, Hamele-i Arş'ın fiziksel varlıklarının mahiyeti hakkında farklı yorumlar yapmışlardır. Bazı tefsircilere göre, bu melekler sonsuz derecede büyük varlıklardır ve Arş'ı taşıma görevleri sembolik bir anlam taşır. İbn Kesir, bu meleklerin Allah'ın kudretini simgeleyen özel varlıklar olduklarını ifade ederken, bazı sufî yorumcular ise Arş'ın taşıyıcılarının Allah'a yakın olan manevi varlıklar olduğunu öne sürmüştür.[2]
Mitolojik benzerlikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Hamele-i Arş, sekiz melekten oluşması ve ilahi düzeni taşıma görevleri bakımından farklı mitolojik varlıklarla benzerlik göstermektedir:
- Lokapala (Hindu Mitolojisi): Hindu inancında, Aştadikpalalar (Sekiz Yön Tanrısı) evrenin sekiz yönünü koruyarak düzeni sağlar. Hamele-i Arş gibi, kozmik bir dengenin bekçileri olarak görülürler.[5]
- Ogdoad (Antik Mısır Mitolojisi): Antik Mısır'da, Hermopolis Ogdoad sistemi, evrenin yaratılışından önce var olan sekiz ilkel tanrıyı içerir. Bu tanrılar, evrenin temel dengesini sağlamakla görevlidir.[6]
- Sekiz Ölümsüz (Ba Xian, Çin Mitolojisi): Çin mitolojisinde, Ba Xian (Sekiz Ölümsüz) ilahi gücün temsilcileridir ve doğaüstü varlıklar olarak görülürler. Sekiz kutsal figürün dünyaya düzen getirdiğine inanılır.[7]
- Atlas (Yunan Mitolojisi): Yunan mitolojisinde Atlas, gökleri taşımakla görevlidir. Hamele-i Arş gibi, ilahi bir yükü taşıyan güçlü bir figürdür.[8]
- Sleipnir (İskandinav Mitolojisi): İskandinav inancında Sleipnir, sekiz bacaklı bir at olarak tanımlanır ve Odin'i gökler ile dünya arasında taşır. Kozmik bir geçişi sağlayan bir figürdür.[9]
- Anunnaki (Mezopotamya Mitolojisi): Sümer mitolojisinde Anunnaki tanrıları, evrenin yönetimini düzenleyen varlıklardır. Hamele-i Arş gibi, ilahi düzenin sürdürülmesini sağlayan figürlerdir.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kur'an-ı Kerim, Hâkka Suresi, 69:17.
- ^ a b "Sorularla İslamiyet - Hamele-i Arş". 10 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2025.
- ^ "İslam ve İhsan - Hamele-i Arş". 11 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2025.
- ^ Kur'an-ı Kerim, Mümin Suresi, 40:7.
- ^ Zimmer, Heinrich. Myths and Symbols in Indian Art and Civilization. Princeton University Press, 1972. ISBN 978-0691017785.
- ^ Erman, Adolf. Life in Ancient Egypt. Dover Publications, 1971. ISBN 978-0486227806.
- ^ Werner, E. T. C. Myths and Legends of China. George Harrap & Co, 1922.
- ^ Graves, Robert. The Greek Myths. Penguin Books, 1955. ISBN 978-0140171990.
- ^ Simek, Rudolf. Dictionary of Northern Mythology. D.S. Brewer, 1993. ISBN 978-0859915137.
- ^ Kramer, Samuel Noah. Sumerian Mythology. University of Pennsylvania Press, 1961. ISBN 978-0812210477.