Haydar Bammat
| Haydar Bammat | |
|---|---|
| |
| Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı | |
| Başbakan | Tapa Abdülmecit Çermoyef |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 3 Kasım 1890 Demirhan-Şura, Dağıstan |
| Ölüm | 31 Mart 1965 (74 yaşında) Paris, Fransa |
| Bitirdiği okul | Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
| Dini | İslam |
Haydar Bammat (Kumukça: Haydar Bammat Nacmutdinni ulanı, 1890 - 1965), Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı. Kumuk'tur.
3 Kasım 1890 tarihinde Dağıstan'ın Demirhan-Şura yöresinde Kafir Kumuk köyünde doğdu. Nazhmutdin Bammat ve Umu Rashidat'ın ikinci çocuğu olan Haydar Bammat, ilkokulu Demirhan-Şura'da ve liseyi Stavropol Spor Lisesi'nde okuduktan sonra 1906 yılında gençlik yıllarından beri ilgi duyduğu Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne kaydoldu.[1][2][3][4]
1912 yılında üniversite eğitiminden sonra, iyi bir eğitim almış ve birçok yabancı dili akıcı konuşabilen Bammat, 1912 sonbaharından Şubat 1917 devrimine kadar Tiflis'te Çar'ın Kafkasya Valisi'nin yanında maiyet memurluğunda bulundu. Tiflis'te çalışırken yakınları ve arkadaşları ile irtibatını kaybetmedi, Dağıstan'daki gelişmeleri takip etti.[1][2][3][4]
Bammat, Ekim 1917'de merkezi Rusya'da Bolşevikler'in iktidara gelmesi ve Kuzey Kafkasya'nın Kızıl ordu işgali üzerine, dış yardım ve Kafkas ötesi hükûmetlerinden destek sağlamak gayesiyle, Tapa Abdülmecit Çermoyef ve Muhammed Kadı Dibir ile birlikte Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ulusal konseyleri ile görüşmek üzere Bakü ve Tiflis'e gitti. Nisan 1918'de Trabzon Konferansı'nda Osmanlı Devleti ile yapılan görüşmelerde Kuzey Kafkasya Kurulunun başkanlığını yaptı. Azerbaycan, Kuzey Kafkasya, Gürcistan ve Ermenistan'dan oluşacak bir Kafkasya Konfederasyonu oluşturulması için faaliyet gösterdi. Kuzey Kafkasya kuruluyla birlikte İstanbul'a giderek, Trabzon Konferansı'na Osmanlı Heyeti'nin başkanı olarak katılan Rauf Orbay vasıtasıyla Osmanlı hükûmeti üyeleri ve İstanbul'daki Kuzey Kafkasya sosyo-politik örgütleri ile görüşmeler yaptı.[1][2][3][4]
Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin bağımsızlık bildirgesini Tapa Abdülmecit Çermoyef ile birlikte 11 Mayıs 1918'de imzaladı. Bu deklarasyonun yayınlanmasından sonra oluşturulan hükûmette Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi. Kafkasya'nın Rus Beyaz Ordusu tarafından yeniden işgal edilmesinden sonra Ekim 1919'da Tiflis'e gitti. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sonrası önce Türkiye'ye sonra da Fransa'ya giderek ülkesinin bağımsızlığı için çalışmayı sürdürdü.[1][2][3][4]
Haydar Bammat, 1921'de Paris'de Tapa Abdülmecit Çermoyef'un yeğeni Zeynep ile evlendi ve iki çocukları oldu. 1925 yılında Afganistan Kralı Muhammed Nadir Şah'ın ricasıyla bu devletin vatandaşlığına geçti ve Afganistan'ın İsviçre Temsilcisi oldu. 1938 yılında Lozan'a taşınan Bammat, 1939 ile 1948 yılları arasında Afganistan Büyükelçiliği yaptı. 1954'te Paris'e geri döndü ve hayatının son yıllarını İslam tarihi ve kültürü üzerine araştırmaya adadı. 31 Mart 1965'te Paris'te öldü ve Paris banliyösündeki Bobigny Müslüman mezarlığına gömüldü.[1][2][3][4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e kkc. "HAYDAR BAMMAT". www.kuzeykafkasyacumhuriyeti.org. 31 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ a b c d e Berzeg, Sefer E. (Ocak 2006). Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 1917-1922, Sovyet Karanlığına Girerken (III. Cilt). İstanbul : Birleşik Kafkasya Derneği.
- ^ a b c d e Donogo, Hacı Murat (2015). Гайдар Баммат. Известный и неизвестный. Bakü: Azerbaycan Tarih Kurumu. (Haydar Bammat. Bilinen ve Bilinmeyen).
- ^ a b c d e Muslimov, A.A. (2013). ЛИЧНОСТЬ В ИСТОРИИ – ГАЙДАР БАММАТ. Современные проблемы науки и образования, No: 6, S:803. (TARİHİ KİŞİLİK - HAYDAR BAMMAT. Bilim ve Eğitimin Modern Problemleri).