Hekate

Hekate
Hekate
	Hekate Chiaramonti
	Yeraltının Hanımı
Özellikleri
Alanı	Ay, yeraltı ve büyücülük
Semboller	Köpek, ay ve meşale
Görünüşü	genelde üç yüzlü şekilde betimlenir
Kişisel bilgileri
Ebeveynler	Perses ve Asteria

Hekate, ay, gece, ölüler, anahtarlar, sınırlar, kapılar, yeraltı, büyücülük, yol ayrımları ve eşikler ile ilişkilendirilmiş bir bakire tanrıçadır. Hekate, sıklıkla üç farklı yöne bakan üç yüzü olan bir kadın olarak tasvir edilir. Üç yöne bakan Hekate figürinleri büyük ihtimalle tehlikelerden korunma amacıyla yol ayrımlarına ve eşiklere yerleştirilirdi.^[1]

Türkiye'de Lagina antik kenti, tanrıçanın başlıca kült merkezidir. Hekate, Titan soylu Perses ve Asteria'nın kızıdır. Korkuyla karışık bir saygı uyandırır. Mitolojide çok ön planda olmayan Hekate'ye, özellikle erken Hristiyanlık döneminde birçok olumsuz anlam yüklenmiştir. Günümüzün Neopaganizm akımında sevilen bir tanrıçadır.

Özellikle Karyalılar tarafından sevilen tanrıça, Anadolu ya da Trakya kökenlidir. Artemis ve Apollon ile anne tarafından kuzendir. Baş tanrı Zeus dünyayı, kendisi gökyüzünü, kardeşleri Poseidon denizleri, Hades ise yeraltını alacak şekilde paylaştırır, tanrıça Hekate'ye ise bu 3 alanda da yetki verir. Tanrıça, Persephone'nin kaçırılışı efsanesinin bazı varyasyonlarında da yer alır.

Tanrıçanın üç yüzlü tasviri zaman içinde ay tanrıçaları Hekate-Artemis-Selene şeklinde bir üçleme (teslis) inancını da doğurmuştur. Trakya açıklarındaki Samothraki (Semadirek) adası, tanrıçanın bir diğer önemli kült merkezidir.

Tanrıçanın bazı kült isimleri ve bunların karşılıkları:

Aedonaea (Αιδωναια): Yeraltının Hanımı
Brimo (Βριμω): Kızgın olan / Korkunç olan
Perseis (Περσεις): Yokedici / Perses'in kızı
Trimorphis (Τριμορφις): Üç vücutlu

Homeros'un eserlerinde yer almayan tanrıçadan, Hesiodos, Thegonia adlı eserinde bahseder;

"Phoibe Koios’la gerdeğe girdi
Leto ve adı güzel Asteria’yı getirdi dünyaya
Perses sarayına götürdü bir gün
Ve sevgili eşi oldu onun
Ve Asteria Hekate ’yi doğurdu.
Ölümsüzlerin saygısı büyüktür Ona,
Bütün yeryüzünde kurban kesen her ölümlü
Hekate’nin adını anar yakarışlarında.
Kimin dileğini iyi karşılarsa o tanrıça

Onun elde edemeyeceği bir şey yoktur.
Ona bütün mutlulukları vermek elindedir
Ünlü Gaia ve Uranos’un çocukları
Kendi paylarından pay vermişlerdir ona
Kim hoşuna giderse Hekate’nin
Yardım görür ondan.
Meydanlarda kalabalıklar içinde
Kimi isterse onu parlatır Hekate "

Tıpkı Denizler Tanrısı Poseidon gibi, Hekate'nin Byzantion'a hep yardım ettiği söylenir. Hatta şöyle bir olay da anlatılır: Büyük İskender'in babası II. Filip, Byzantion'u ele geçirmek ister. Ordusunu aysız, yıldızsız, karanlık bir gecede şehrin yakınlarına kadar sokar. Amacı ani bir saldırıyla kenti teslim almaktır. Ama birden gökyüzünde ışıklar parlar, yıldızlar ışır, ortalık gündüz gibi olur. Aynı anda Hekate'nin işaretiyle köpekler de ulumaya başlar. Bütün kent bir anda uyanır ve II. Filip'in ordusunun yaklaşmakta olduğunu görerek önlem alır. Ve Ay Tanrıçası Hekate'nin yardımıyla Byzantion o gece kurtulur. Hekate, Byzantion'un kurtarıcısı olmuştur.^[2]

Resimler

Hekate tasviri, British Museum
Hekate ve köpek

Kaynakça

^ Merriam-Webster's encyclopedia of literature. Internet Archive. Springfield, Mass. : Merriam-Webster. 1995. ISBN 978-0-87779-042-6.
^ Şablon:Kitap kaynağı= Ahmet Ümit, İstanbul Hatırası, Everest Yayınları, sayfa 39.

Wikimedia Commons'ta Hekate ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

www.goddess-guide.com 30 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
www.theoi.com 26 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
www.lagina.org
www.tarotbyolympias.com

Yunan mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Merriam-Webster's encyclopedia of literature. Internet Archive. Springfield, Mass. : Merriam-Webster. 1995. ISBN 978-0-87779-042-6.

[2] Şablon:Kitap kaynağı= Ahmet Ümit, İstanbul Hatırası, Everest Yayınları, sayfa 39.

[1]

[2]