Hersek deltası
Hersek Deltası, Yalova ili, Altınova ilçesi sınırlarında, İzmit Körfezi'nin güneyinde Yalakdere'nin oluşturduğu delta ovasıdır.
Karlık Dağları ve Dumanlı Dağlarından doğan, Armutlu Yarımadasının sularını toplayan Yalakdere körfeze doğru üçgen biçimli delta oluşturmuştur. Önceleri kuzey ve kuzeydoğuya dökülen akarsu ağzı, tektonik sebepler ile batıya kaymış, delta gelişimi bu yönde devam etmiştir. Yalakdere'nin eski yatağının Hersek Lagünü'nde bulunmuştur. Ayrıca denizaltında da deltanın devam ettiği, geniş bir denizaltı deltasının bulunduğu belirlenmiştir. Deltada fazla yüksek alanlar yoktur, güneyde kıyı tersları (48 m) ve Dedeler tepesi (28 m) yer alır. Alüvyon topraklardan oluşan deltanın bitki örtüsünü makiler oluşturur.[1]
Hersek Deltasının konumu 40° 41′ K-40° 44′ K paralelleri, 29° 26′ D-29° 33′ D 40°43′K 29°30′D / 40.717°K 29.500°D meridyenleri arasındadır. 23,88 km2'lik alanı ile körfezin en büyük deltasıdır.[1] Deltanın doğu kesiminde sulak alanlar ve Hersek Lagünü yer alır.
1999 Gölcük Depreminin yüzey kırığı Hersek Deltası'nın batısına kadar ulaşmış burada son buluştur. Fakat delta yüzeyinde kırık oluşmamıştır.[2]
Hersek Deltası kuzeye doğru uzanan en önemli çıkıntı olduğundan Osman Gazi Köprüsü'nün güney kısmı burada bulunur. Deltadan bir otoyolun geçmesi ve tersane dolgularını yapılması doğal yapıya zarar vermesi kaçınılmazdır.
Yakın zamana kadar tarım yapılan delta alanının özellikle batı kısmı tersane sanayine ayrılmıştır. Doğudaki Kaytazdere alanında plaj turizmi etkindir.[1] Tersanelerin denizden alan kazanmak amacıyla yaptıkları dolgular kıyıda önemli değişimlere sebep olmuştur. Kıyı uzunluğu; 2004 yılında 17,07 km, 2009'da 21,01 km, 2014'te 24,48 km'dir. Delta alanı da aynı zaman içinde değişime uğramıştır; 2004 yılı 2193 ha, 2009 yılı 2358 ha, 2014 yılın da ise 2388 hektardır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c UZUN, Murat (2014). "HERSEK DELTASINDAKİ KIYI ALANI KULLANIMI DEĞİŞİMİNİN COĞRAFİ ANALİZİ". Turkish Studies. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.
- ^ Kozacı, Özgür vd. (2009). "Kuzey Anadolu Fayı'nın Hersek Burnu'ndaki Geometrisi ve 1999 İzmit Depremi Yüzey Kırığı İlerlemesine Etkisi" (PDF). jmo.org.tr. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.
- ^ UZUN, Murat. "Hersek Deltasında (Yalova) Kıyı Çizgisi-Kıyı Alanı Değişimleri ve Etkileri". Doğu Coğrafya Dergisi. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.