Hipertimezi
Hipertimezi, hipertimestik sendrom[1][2] ya da son derece üstün otobiyografik bellek (highly superior autobiographical memory);[3] son derece nadir bir nöropsikolojik durumdur. Temel özelliği bu kişilerin otobiyografik bellek denilen, kişinin geçmişine yönelik olaylar ve deneyimleri, normal insanlardan çok daha fazla hatta hayatının çoğunluğunu kapsayacak derecede hatırlama durumudur. İlk kez nöropsikoloji dergisi Neurocase’de 2006 yılında Elizabeth Parker, Larry Cahill, Dr Paul Tejera ve James McGaugh tarafından kaleme alınan bir makalede tanımlandı. Makaleye göre hipertimezinin iki belirleyici özelliği şunlardır;
- Kişi kendi kişisel geçmişi hakkında düşünmeye anormal miktarda zaman harcamaktadır
- Kişi kendi kişisel geçmişinden belirli olayları hatırlamak için olağanüstü bir kapasiteye sahiptir.[2]
Hipertimezili kişiler kendilerine bir tarih verildiğinde o tarihin hangi güne düştüğünü ve o tarihte kişisel bir bilgi olup olmadığını hatırlayabilirler. Bu bireyler yaşadıkları günleri mükemmele yakın ayrıntılarla hatırlarlar. Bunun yanı sıra bazı kişisel öneme sahip kamusal etkinlikleri de hatırlayabilirler. Bu kontrol edilemeyen dürtü sayesinde bir tarihle karşılaştıklarında o günün anılarını tekrar yaşıyor gibi hatırlayabilirler. Bu anımsama tereddüt ya da bilinçli bir çaba olmadan gerçekleşir.
Hipertimezi terimi "hyperthymesia" dan türetilmiştir. Bu terim de Yunanca kelime thymesis (anlamı "hatırlama") ve Hyper (anlamı "aşırı") den türemiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Harkin, Rebecca. "What Is Hyperthymesia?". Wise Geek. Conjecture Corporation. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011.
- ^ a b Parker ES, Cahill L, McGaugh JL (Şubat 2006). "A case of unusual autobiographical remembering". Neurocase. 12 (1). ss. 35-49. doi:10.1080/13554790500473680. PMID 16517514. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Nisan 2013.
- ^ LePort, A., Mattfeld, A., Dickinson-Anson, H., Fallon, J., Stark, C., Kruggel, F., Cahill, L., and McGaugh, J. (2012). "Behavioral and neuroanatomical investigation of Highly Superior Autobiographical Memory (HSAM)" (PDF). Neurobiology of Learning and Memory. 98 (1). doi:10.1016/j.nlm.2012.05.002. PMID 22652113. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi1 Nisan 2013.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hiçbir Şeyi Unutamamak
- Yaşadığı hiçbir günü unutmayan insanlar (BBC)16 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
