Hospital in the Rock

Budapeşte Muhaberesi sırasında hastane girişi

Müzenin girişi (2025)

Hospital in the Rock Nükleer Sığınak Müzesi (Macarca: Sziklakórház Atombunker Múzeum), İkinci Dünya Savaşı'na hazırlık amacıyla 1930'larda Budapeşte'deki Budin Kalesi'nin altındaki mağaralarda oluşturulan bir hastaneye verilen addır.

İnşaat

Macaristan başkenti belediye başkanı Károly Szendy, Budin Kalesi'nin altına bir acil durum hastanesi ve güçlendirilmiş bir bomba sığınağı inşa edilmesini emretti.

İnşaat 1939'da başladı ve acil cerrahi merkezi 1944'te tamamlandı. Birincil görevi, yaralı sivillere genel acil bakım sağlamaktı, daha sonra askerleri de tedavi ettiler. Cinsiyet, ırk, din veya etnik köken fark etmeksizin herkes burada tedavi olabilirdi. Macar Kızılhaçı'nın başhemşiresi Kontes Edelsheim-Gyulai Ilona, açılış sırasında oradaydı ve hastanede hemşire olarak çalıştı. Hastanede yaklaşık 40 doktor, hemşire ve asistan birlikte görev yapıyordu.

Hastane tünel sistemi, daha sonra mevcut bir tünel ağına bağlandı. Orijinal sistem, kalenin çeşitli sakinleri tarafından uzun yıllardır kullanılıyordu ve geçmiş yüzyıllarda bir ceza sisteminin parçası olduğu söyleniyordu.

1944-45 Budapeşte Muharebesi

Budapeşte Muharebesi sırasında hastane, yaralılar ve ölülerle ilgileniyordu. Cesetler geceleri hastaneden çıkarılıyor ve bomba kraterlerine gömülüyordu. Kuşatma sırasında hastanede bazı zamanlarda yiyecek veya ilaç bulunamıyordu, bu nedenle personel malzemeleri cesetlerden alıp yeniden kullanarak sterilize etmek zorunda kalıyordu. Sonunda, yiyecek için atlar getirildi ve öldürüldü. Hastane 60-70 hasta tedavi etmek üzere tasarlanmıştı ancak bir noktada 600 yaralı askeri tedavi etmek için kullanılıyordu.

Hastanede hem siviller hem de askerler tedavi ediliyordu ve kadınlar için ayrı bir koğuş bulunuyordu. Alman askerleri de hastanede tedavi ediliyordu ancak çoğunlukla mağara sisteminin kendi kısımlarında kalıyorlardı. Zorla askere alınıp Waffen-SS gruplarına katılan Svab Macar askerleri de hastanede tedavi ediliyordu. Tesisin kendi jeneratörleri vardı, bu sayede diğer hastanelerde imkansız olmasına rağmen Budapeşte muharebesi sırasında bile hastalara röntgen çekebiliyorlardı. Hastane, zamanının en gelişmiş cerrahi ekipmanlarıyla en modern hastanelerden biriydi.

Doktorlar binlerce sivil ve askeri tedavi etti. Kuşatmanın bittiği gün, yürüyebilen hastalar hastaneyi terk etti. Kendilerini tahliye edemeyenler ise evlerine veya yer üstündeki hastanelere nakledildi.

1946-1957

Kuşatmadan sonra hastane, sadece bir kez daha, 1956'daki Sovyet karşıtı ayaklanmaya karşılık olarak kullanıldı. Bundan sonra, kısa bir süreliğine hapishane olarak işlev gördü, ardından 200 doktor ve hemşireyi güvende tutmak ve yaralıları tedavi etmeye hazır bulundurmak amacıyla bir nükleer sığınağa dönüştürüldü. Bir bakıcı ve eşi dışında hiç kimse sığınakta yaşamadı. Bu nedenle, hastane müzesinde şimdi sergilenen anti-radyasyon kitlerinin yanı sıra bazı Sovyet casusluk ekipmanları da bulunmaktadır.

1958-1962

1958-1962 yılları arasında, kimyasal veya nükleer saldırı riskine karşı hastane ekipmanları yenilendi. 25 metreküplük bir su deposu, havalandırma ve zehirli gaz filtreleme sistemi kuruldu. Ayrıca, elektrik jeneratörlerine güç sağlaması için iki adet Ganz dizel motoru da yerleştirildi. István Bakonyi gibi mühendisler planlama ve denetimlere katkıda bulundu.

1962-2007

Hastane, sivil savunma altyapısının bir parçası haline geldi ve "Çok Gizli" olarak sınıflandırıldı. Nükleer bir saldırıdan sağ çıkması ve görevine devam etmesi için yalnızca John's Hastanesi'nden doktorlar ve hemşireler görevlendirildi. Hastanenin içindeki insanların, kimyasal veya nükleer bir saldırıdan sonra muhtemelen 72 saat hayatta kalabileceği düşünülüyordu. Plana göre, bundan sonra üç haftalık kısmi karantina dönemi olması gerekiyordu. Hastane, zehirli gaz filtreleriyle donatılmış havalandırma fanlarına sahipti. Teknolojinin hızlı gelişimi nedeniyle tesis, 1960'ların sonunda işlevsiz hale geldi.

Szabó Ailesi, 1967'de yerini Mohácsi Ailesi'ne bıraktı. Onlar, 2004 yılına kadar hastanenin bakımını üstlenerek ön taraftaki bir lojmanda yaşadılar. Bay Mohácsi bir tamirciydi: ekipmanları günlük olarak kontrol eder ve mekanı havalandırırdı. Bayan Mohácsi, her iki haftada bir 2.400 metrekarelik alanı temizler ve 200 yatağı düzenlerdi. Hiç kimse hastaneyi kapatmaya cesaret edemedi, bu yüzden sivil savunma mekanlarının bakımı, Macar Komünist Partisi'nin yönetimi sırasında gizlice yürütüldü. Masraflar, John's Hastanesi'nin bütçesine gizlendi. John's Hastanesi üyeleri, gizliliği koruyarak 1980'lerin ortalarına kadar her yıl burada tatbikatlar yapmaya geldi.

Tesis, 2004-2006 yılları arasında zaman zaman Krétakör Tiyatrosu tarafından kullanıldı. 2006'daki Avrupa Miras Günleri'nde hastane ziyaret edilebildi. Modernizasyon ve restorasyon çalışmaları 2007'de başladı ve aynı yıl müze olarak ziyarete açıldı.

Günümüz

Son zamanlarda, hastane bir müzeye dönüştürülmüştür. İçinde, kuşatma sırasında uygulanan hastane tedavilerinin ve günlük senaryoların balmumu heykelleriyle yeniden canlandırıldığı sahneler bulunmaktadır. Müzeye erişim, rehberli turlarla sınırlıdır. Faaliyet günlerinden kalma sedyeler, gaz maskeleri ve sivil savunma üniformaları gibi eski ekipmanlar satışa sunulmuştur.