I. Teimuraz
| I. Teymuraz Gürcüce: თეიმურაზ I | |
|---|---|
_%E2%80%93_Teimuraz_I_(1606-1648)_with_his_wife_Khoreshan_(Casteli,_drawing).JPG) I. Teymuraz ve karısı Horeşan. Çağdaş Roma Katolik misyoneri Teramo Castelli’nin albümünden bir eskiz. | |
| Kaheti kralı | |
| Hüküm süresi | 1605–1616 1625–1633 1634–1648 |
| Taç giymesi | Mtsheta Svetitshoveli Katedrali 1 Ekim 1745 |
| Kartli kralı | |
| Hüküm süresi | 1625–1633 |
| Taç giymesi | Mtsheta Svetitshoveli Katedrali 1 Ekim 1745 |
| Önce gelen | II. Simon |
| Sonra gelen | Rostom |
| Doğum | 1589 |
| Ölüm | 1663 Gorgan, İran |
| Defin | Alaverdi Manastırı |
| Eş(ler)i | Anna Gurieli Horeşan |
| Çocuk(lar)ı | Prens Levan Prens Aleksandr Prenses Tinatin Prens Davit Darecan |
| Hanedan | Bagrationi hanedanı |
| Babası | I. Davit |
| Annesi | Ketevan |
| Dini | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| İmza |  |
I. Teymuraz (Gürcüce: თეიმურაზ I) (1589–1663), Bagrationi hanedanından 1606-48 arasında Kaheti kralı. 1625-32 arasında aynı zamanda Kartli kralıydı. On altı yaşında tahta çıktı ve bundan dolayı krallığı bir süre annesi Ketevan idare etti. Teymuraz şair olarak da Gürcü edebiyatında önemli yere sahiptir.
İran şahı I. Abbas'ın Doğu Gürcistan'ı istilası I. Teymuraz ve Kartli kralı II. Luarsab İmereti kralına sığındılar. 1615'te Teymuraz Kaheti'ye geri döndü ve İran'a karşı ayaklanmanın başına geçti. Ertesi yıl Şah Abbas'ın yeni saldırısı karşısında yeniden İmereti'ye sığınmak zorunda kaldı. Şah Abbas, 1616 yılında Doğu Gürcistan'dan, Kaheti ve Hereti bölgelerini yerle bir etti; bu bölgelerden 100.000 kadar Gürcüyü sürüp İran'ın iç bölgelerine, Horasan, İsfahan ve Feridunşehr eyaletlerinde iskân etti. Gürcüler 1625'te İran'a karşı yeniden ayaklanınca, I. Teymuraz'ı Kartli ve Kaheti kralı olarak geri çağırdılar.
I. Teymuraz İran'a karşı Marabda Muharebesi'nde Giorgi Saakadze ile birlikte orduya komuta etti. Daha sonra iki Gürcü lider arasında düşmanlık baş gösterdi. Bazaleti Muharebesi'nde Giorgi Saakadze Teymuraz'a yenildi. I. Teymuraz Kartli ve Kaheti hükümdarı oldu. Teymuraz görünürde Şah Abbas'ın vasalı olduğunu ilan edince, şah da onun hükümdarlığını kabul etmek zorunda kaldı.
I. Teymuraz 1632'de İran'a yeniden baş kaldırdı ve Karabağ'ı yağmaladı. Ne var ki bu yeni savaşta Gürcü prenslerin çoğunluğu ona destek vermedi. Bu arada Şah Abbas ölmüş, yerine Safi geçmişti. Şah Safi bunun üzerine Kartli hükümdarlığına, Müslüman olmuş Rostom'u getirdi. I. Teymuraz uzun süre daha mücadele etti; ancak Papalık ile Rus çarından talep ettiği yardımı da alamayınca 1648'de kesin yenilgiye uğradı.
I. Teymuraz hayal kırıklığı içinde şaha bağlılığını bildirmek için İran'a gitti. İran sarayında iyi karşılandı, ancak şahın talebine rağmen yanında torunu Erekle'yi götürmemesi öfkeye yol açtı. İran şahı onu Astrabad'da hapsettirdi ve Teymuraz kısa süre sonra burada öldü. Naaşı Gürcistan'a taşındı ve Alaverdi Manastırı'na defnedildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- "თეიმურაზ I" (I. Teimuraz) 28 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
