II. Solomon
II. Solomon (Gürcüce: სოლომონ II) (1772 – 7 Şubat 1815) Bagrationi Hanedanı'ndan, 1789'dan 1790'a ve 1792'den 1810'da Çarlık Rusya hükûmeti tarafından tahttan indirilene kadar İmereti'nin (batı Gürcistan) son kralıdır.
| II. Solomon Gürcüce: სოლომონ II | |
|---|---|
 Kayıp Gürcü Kraliyet Mücevherlerinin yanında II. Solomon'un portresi | |
| İmereti Kralı | |
| Hüküm süresi | 1792-1810 |
| Önce gelen | II. Davit |
| Doğum | 1772 |
| Ölüm | 7 Şubat 1815 Trabzon |
| Defin | Gelati Manastırı |
| Eş(ler)i | Mariam Dadiani |
| Hanedan | Bagrationi Hanedanı |
| Babası | Prens Arçil |
| Annesi | Prenses Elene |
| Dini | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| İmza |  |
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Davit, dedesi II. Erekle'nin sarayında büyüdü. Babası İmereti Prensi Arçil ve annesi II. Erekle'nin kızı Helene ve ağabeyi I. Solomon'dur. Ağabeyinin 1784 yılında ardında bir erkek vâris bırakmayarak ölmesinden sonra halefi olarak yeğeni Davit'i seçilmişti. Ancak bir başka taht talibi olan I. Solomon'un kuzeni II. Davit onu engelleyerek tahta geçti ve kendini kral ilan etti. II. Erekle, torunu adına bu duruma müdahale etti ve 11 Haziran 1789'da Mathoci Muharebesi'nde II. Davit'i yenen bir ordu gönderdi. Böylece prens Arçil'in oğlu Davit, II. Solomon ismini alarak İmereti kralı olarak taç giydi. Anne tarafından büyükbabası II. Erekle'nin koruması altında hüküm sürdü ve I. Solomon'un kraliyet soylularının yetkilerini kısıtlama politikasını sürdürdü. 1795'te II. Erekle ile birlikte Krtzanisi Muharebesi'nde Kaçarlılara karşı küçük bir İmereti kuvvetiyle savaştı, ancak muharebe yenilgiyle sonuçlandı.
Erekle'nin 1798'de ölümü ve doğu Gürcü krallığı Kartli-Kaheti Krallığı'nın (İmereti'nin doğusunda) 1800'de Çarlık Rusya tarafından ilhak edilmesinden sonra, İmereti'deki durum istikrarsızlaştı. İmereti'nin inatçı vasalları, Megrelya ve Guria prensleri (İmereti'nin batısında), Rus korumasına girdi ve kraliyet bölgelerinde toprak iddiasında bulundu. Solomon, beklenen Rus saldırısına karşı Osmanlı ve İran desteğini almaya çalıştı. Ancak Gürcistan'daki Gürcü kökenli Rus komutanı Prens Pavel Tsitsianov, ordusunu İmereti'ye ilerletti ve 25 Nisan 1804'te Elaznauri anlaşmasında Solomon'u Rus vasallığını kabul etmeye zorladı. Ancak Solomon'un Rusya ile ilişkileri gergin olmaya devam etti. 20 Şubat 1810'da Rus yönetimi, Solomon'u tahttan indirdi ve krallığın kontrolünü ele geçirmek için birlikler gönderdi. Solomon, halkı Rusya'ya karşı toplayarak misilleme yaptı ve Osmanlı, İran ve Napolyon Fransası'nı davasına dahil etmeye çalıştı. Sayıca az olan ve mağlup olan Solomon, Trabzon'daki Osmanlı mülküne kaçtı ve 1815'te öldü ve Nissalı Aziz Gregor Kilisesi avlusundaki anıt mezara gömüldü.[1]
II. Solomon'un ölümüne tanıklık eden Trabzonlu Ermeni yazar P. Minas Bijışkyan'ın aktardığına göre kralın tabutu şehrin sokaklarında dolaştırılmış ve Gürcüler kırk gün matem tutmuştur.[2] II. Solomon'un yanında getirdiği ailelerin soyundan gelenler Trabzonda İberpoulos adı altında yaşamaya devam etmiştir.[3] Bu ailelerin Türkiye Yunanistan nüfus mübadelesi sırasında Yunanistan'a yerleştikleri düşünülmektedir.[4]
Hüküm süren son Gürcü kralı II. Solomon'un naaşı, büyük bir olasılıkla başka birine ait bir kafatası 1990 yılında Trabzon'dan Gürcistan'daki Gelati Manastırı'na taşındı.[5][6]
Kral Solomon, Megrelya prensi II. Katsia Dadiani'nin kızı Mariam'la (1783-1841) evliydi ve iki çocuğu vardı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ronald Grigor Suny (1994), The Making of the Georgian Nation: 2nd edition, p. 64. Indiana University Press, 0253209153
- ^ Bijişkyan, P. Minas (1969). Karadeniz’in Kıyıları ve Tarihi Coğrafyası 1817-1819. Andreasyan, Hrand D. tarafından çevrildi. İstanbul Edebiyat Fakültesi Basımevi. ss. 67-68.
- ^ Hikmet ÖKSÜZ, Engin Çağdaş BULUT (2020). "Gürcü Kralı II. Solomon'un Osmanlı Devleti'ne Sığınması Ekseninde Türk-Gürcü İlişkileri". İbrahim TELLİOĞLU, Roin KAVRELİŞVİLİ (Ed.). Yeni ve Yakın Çağda Türk Gürcü İlişkileri. Serander Yayınları. s. 262. 18 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ Gümüş, Nebi (2006). "Son Gürcü Kralı II. Solomon'un Ruslara Karşı Mücadelesi Ve Osmanlı Devleti İle İlişkileri". Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 22 (22). dergipark.org.tr. s. 113. 18 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi19 Kasım 2022.
- ^ (Gürcüce) სოლომონ II (Solomon II)[ölü/kırık bağlantı][ölü/kırık bağlantı]. People.Istoria.Ge. Accessed September 23, 2007.
- ^ Zura Batiaşvili - Osmanlı Döneminde Trabzon'da Gürcüler (ქართველები ოსმალური პერიოდის ტრაპიზონში),Tiflis, 2008, s. 51, ISBN 978 99940-55-14-2.