Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu
| ISRO | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Kuruluş tarihi | 15 Ağustos 1969 (1962 as INCOSPAR) |
| Bağlılığı |  |
| Adres | Bengaluru, Karnataka, Hindistan |
| Yıllık bütçe |  90.94 |
| Yönetici(ler) |
|
| Web sitesi | i̇sro.gov.in |
Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu (Hintçe: भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान सङ्गठन, romanize: Bhāratīya Antarikṣa Anusandhāna Saṅgaṭhana, İngilizce: Indian Space Research Organisation; ISRO, İngilizce telaffuz: [ˈɪsroʊ]) merkezi Bengaluru şehrinde bulunan Hint hükümeti'nin uzay ajansıdır. Vizyonu, uzay bilimi araştırması ve gezegensel araştırmayı takip ederken "ulusal kalkınma için uzay teknolojisini kullanmaktır".[1]
HUAÖ, Dünya'nın en büyük devletlerin uzay ajansları arasında yer almaktadır. Örgütün asıl amacı uzay teknolojisini geliştirmek ve ulusal yarara olan uygulamalarda kullanmaktır.[2]
1969 yılında kurulan örgüt, Uzay Araştırmaları Hindistan Ulusal Komitesi'nde (INCOSPAR) yer almaktadır. Bengaluru Merkezli HUAÖ Hindistan Uzay Örgütü hükûmetin idarî kontrolü altındadır.
Projeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurulduğu günden bu yana HUAÖ sayısız dönüm noktası yakalamıştır. Hindistan'ın ilk uydusu Aryabhata, 19 Nisan 1975 yılında Sovyetler Birliği tarafından yapılarak başlatıldı. 1980 yılında Rohini, bir Hint yapımı roketle yörüngesine yerleştirilen ilk uydu oldu. HUAÖ'de sonradan iki roket geliştirilmiştir. Bu roketler çok sayıda iletişim ve Dünya gözlem uyduları programlarını başlattı. 22 Ekim 2008 tarihinde Hindistan, Chandrayaan-1 olarak bilinen uyduyu Ay'a ilk Hint misyonu olarak gönderdi.
Yıllar geçtikçe HUAÖ, Hint ve yabancı müşterilerine çeşitli projeler yürütmüştür. HUAÖ'nun uydu fırlatma kabiliyeti çoğunlukla yerli fırlatma araçları ve lansman siteleri tarafından sağlanmaktadır. HUAÖ'nun varlık olarak birçok sahada kuruluşları vardır ve çeşitli ikili ve çok taraflı anlaşmaların bir parçası olarak uluslararası toplum ile iş birliği içindedir.[3]
28 Eylül 2015'te Hindistan, Astrosat isimli ilk uzay gözlem uydusunu fırlatmıştır.[4]
23 Ağustos 2023 tarihinde Hindistan, HUAÖ tarafından Ay'ın güney kutbu bölgesine bir uzay aracını başarıyla indiren ilk uzay ajansı oldu ve Ay'a inen dördüncü uzay ajansıdır.[5]
Uluslararası iş birliği
[değiştir | kaynağı değiştir]ISRO, kuruluşundan bu yana uluslararası iş birliği içerisindedir. Bazı örnekler aşağıda listelenmiştir:
- AERABHATA, Bhaskara, APPLE, IRS-IA ve IRS-IB / uyduların başlatılması, insan odaklı görev misyonu vb. Uluslararası iş birliği içerisindeki TERLS'in kurulması, SİTE VE ADIM'ın yürütülmesi.
- ISRO, arama ve kurtarma için uluslararası COSPAS / SARSAT Programı kapsamında LUT / MCC'yi işletmektedir.
- Hindistan, Birleşmiş Milletler'in sponsorluğunda Asya ve Pasifik'te (CSSTE-AP) Uzay Bilimi ve Teknolojisi Eğitim Merkezi kurdu.
- Hindistan, Kasım 1999'da Asya ve Pasifik'te Sürdürülebilir Kalkınma için Uzay Uygulamalarıyla ilgili İkinci BM-ESCAP Bakanlar Konferansına ev sahipliği yaptı.
- Hindistan, Birleşmiş Milletler Uzayın Barışçıl Kullanımları Komisyonu, Cospas-Sarsat, Uluslararası Uzay Araştırmaları Federasyonu, Uzay Araştırmaları Komisyonu (COSPAR), Kurumlar Arası Alan Kararsız Koordinasyon Komitesi (IADC), Uluslararası Uzay Üniversitesi ve Dünya Gözlem Komitesi (CEOS).[6]
Chandrayaan-1, NASA, ESA, Bulgaristan Uzay Ajansı ve Kuzey Amerika ve Avrupa'daki diğer kurum / şirketlerden bilimsel yükler taşıyordu. Birleşik Devletler hükûmeti 24 Ocak 2011'de yüksek teknoloji ticareti yapmak ve Hindistan ile daha yakın stratejik ilişkiler kurmak amacıyla Entity List denilen ISRO da dahil olmak üzere birçok Hint hükûmet makamını iptal etti.[7]
- ISRO, Indo-Fransız Megha-Tropiques Misyonu gibi yabancı uzay ajanslarıyla ortak çalışmalar yürütür.
- Toronto'daki 2014 Uluslararası Uzay Kongresi'nde ISRO başkanı K. Radhakrishnan ve NASA yöneticisi Charles Bolden iki belge imzaladı. Bir tanesi, NASA-ISRO Sentetik Diyafram Radarı (NISAR) uydu misyonunun 2020'de başlatılmasıyla, kara alanı değişikliklerinin neden ve sonuçlarının küresel ölçümlerinin yapılması ile ilgiliydi. Diğeri, Mars'ı keşfetmek için yapılacak ortak görevler için bir yol oluşturmaktı.[8]
Antrix Corporation, ISRO'nun ticari ve pazarlama kolu, hem yerli hem de yabancı anlaşmaları yönetmektedir.[9]
Aşağıdaki ülkelerle anlaşma veya çerçeve anlaşmalara ilişkin muhtıra şeklinde resmi kooperatif düzenlemeleri imzalanmıştır[10]
- Arjantin
- Avustralya
- Brezilya
- Brunei
- Bulgaristan
- Kanada
- Şili
- Çin
- Mısır
- Fransa
- Almanya
- Macaristan
- Endonezya
- İsrail
- İtalya
- Japonya
- Kazakistan
- Malezya
- Mauritius
- Moğolistan
- Myanmar
- Norveç
- Peru
- Güney Kore
- Rusya
- Suudi Arabistan
- İspanya
- İsveç
- Suriye
- Tayland
- Hollanda
- Ukrayna
- Birleşik Arap Emirlikleri
- Birleşik Krallık
- Amerika Birleşik Devletleri
- Venezuela
Aşağıdaki yabancı kuruluşlar ayrıca ISRO ile çeşitli anlaşmalar imzaladılar:-
- Orta Ölçekli Hava Tahminleri için Avrupa Merkezi (ECMWF)
- EUMETSAT (Avrupa Meteoroloji Uyduları Teşkilatı)
- ESA
ISRO Başkanı K. Radhakrishnan, Maisur'da düzenlenen 39. Uzay Araştırması Komitesinin Bilimsel Meclisi Meclisinde, uzay görevlerinde uluslararası sinerjiyi yasaklayıcı maliyetleri karşısında belirtti. Ayrıca, ISRO'nun servis sağlayıcılar, güvenlik ajansları vb. Giderek artan talebini uygun maliyetle karşılamak üzere hazırlandığını belirtti.[11]
ISRO tarafından fırlatılan uydular
[değiştir | kaynağı değiştir]Şubat 2017 itibarıyla ISRO, SLV, ASLV, PSLV ve GSLV gibi yerel olarak geliştirilen lansman araçlarını kullanarak 180 yabancı olan 225 uyduyu fırlattı . Güvenilir olmasına rağmen PSLV, 1600 kg kütleye oranla daha yüksek olan uyduları başlatamaz.[12] ISRO daha ağır uydular fırlatmak için Geosynchronous Satellite Launch Vehicle 'ı geliştiriyor.[13] ISRO, en çok sayıda uyduyu tek bir seferde fırlatmada (104) dünya rekoru sahibidir.[14]
Yabancı ajanslar tarafından fırlatılan ISRO uyduları
[değiştir | kaynağı değiştir]Birkaç ISRO uydusu yabancı uzay ajansları tarafından (Avrupa, SSCB / Rusya ve Amerika tarafından başlatılmıştır. Ayrıntılar (Aralık 2016 itibarıyla) aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Launch vehicle family | No. of ISRO satellites launched | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| İletişim uyduları | Dünya gözlem uyduları | Deneysel uydular | Diğerleri | Toplam | |
| Europe | |||||
| Ariane | 19 | 0 | 1 | 0 | 20 |
| USSR / Rusya | |||||
| Interkosmos | 0 | 2 | 1 | 0 | 3 |
| Vostok | 0 | 2 | 0 | 0 | 2 |
| Molniya | 0 | 1 | 0 | 0 | 1 |
| USA | |||||
| Delta | 2 | 0 | 0 | 0 | 2 |
| Space Shuttle | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 |
| Toplam | 22 | 5 | 2 | 0 | 29 |
3000 kg veya daha fazla fırlatma kütlesi bulunan ve yabancı acenteler tarafından başlatılan ISRO uyduları aşağıdaki tabloda listelenmiştir.
| No. | Uydu'nun adı | Launch vehicle | Fırlatma Ajansı | Ülke / Fırlatma ajansının bölgesi | Fırlatma tarihi | Uydu ağırlığı | Güç | Uydu türü | Fırlatılma amacı | Diğer bilgiler | Kaynak(lar) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | INSAT-4A | Ariane5-V169 | Arianespace | Avrupa | 22 Aralık 2005 | 3081 kg with propellants (1386.55 kg dry mass) |
5922 W | Jeosenkron | 12 yıl | İletişim için. | [15] |
| 2. | INSAT-4B | Ariane 5 ECA | Arianespace | Avrupa | 12 Mart 2007 | 3025 kg with propellants | 5859 W | Jeosenkron | 12 yıl | Sadece iletişim için. | [16] |
| 3. | GSAT-8 | Ariane-5 VA-202 | Arianespace | Avrupa | 21 Mayıs 2011 | 3093 kg with propellants (1426 kg dry mass) | 6242 W | Jeosenkron | 12 yıldan fazla | Gelişmiş, yüksek güçlü iletişim uydusu. | [17] |
| 4. | GSAT-10 | Ariane-5 VA-209 | Arianespace | Avrupa | 29 Eylül 2010 | 3400 kg with propellants (1498 kg dry mass) | 6474 W | Jeosenkron | 15 yıl | İletişim için. | [18] |
| 5. | GSAT-16 | Ariane-5 VA-221 | Arianespace | Europe | 7 Aralık 2014 | 3181.6 kg with propellants | 6000 W | Jeosenkron | 12 yıl | İleri iletişim uydusu. Bugüne kadar herhangi bir ISRO iletişim uyduda en çok 48 iletişim transponderi taşıyacak şekilde yapılandırılmıştır. | [19] |
| 6. | GSAT-15 | Ariane-5 VA-227 | Arianespace | Europe | 11 Kasım 2015 | 3164 kg with propellants | 6000 W | Jeosenkron | 12 yıl | İleri iletişim uydusu. 24 haberleşme transponderi taşıyacak şekilde yapılandırılmıştır.. | [20] |
| 7. | GSAT-18 | Ariane-5 VA-231 | Arianespace | Avrupa | 6 Ekim 2016 | 3404 kg | 6474w | Jeosenkron | 15 yıl | 48 Ulaşım Cihazı Ulaşım Uyduları | [21] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "ISRO – Vision and Mission Statements". ISRO. 31 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2017.
- ^ "About ISRO – Introduction". ISRO. 3 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2014.
- ^ Choudhury, Santanu; Mandhana, Niharika (30 Haziran 2014). "INDIA NEWS: India Launches Five Foreign Satellites" [HİNDİSTAN HABERLERİ: Hindistan Beş Yabancı Uyduyu Uzaya Fırlattı] (HTML) (İngilizce). Wall Street Jounal. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2015.
- ^ "Hindistan İlk Uzay Gözlem Uydusunu Fırlattı" (HTML). T.C. Ekonomi Bakanlığı. 28 Eylül 2015. 1 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2015.
- ^ "Hindistan Ay'ın güneyine iniş yapan ilk ülke oldu". BBC News Türkçe. 23 Ağustos 2023. 23 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ "Space Research", Science and Technology in India edited by R.K. Suri and Kalapana Rajaram, 447.
- ^ "US removes ISRO, DRDO from export control list". The Times of India. 25 Ocak 2011. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011.
- ^ "U.S., India to Collaborate on Mars Exploration, Earth-Observing Mission". NASA official website. National Aeronautics and Space Administration. 30 Eylül 2014. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014.
- ^ "Antrix Corporation Limited". Indian Space Research organisation. 27 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014.
- ^ "ISRO – International co-operation". Indian Space Research Organisation. 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2015.
- ^ "India to boost space assets to meet demand". 17 Temmuz 2012. 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2017.
- ^ "PSLV information". Indian Space Research Organisation. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014.
- ^ "PSLV-C23 brochure" (PDF). Indian Space Research Organisation. 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014.
- ^ Barry, Ellen (15 Şubat 2017). "India Launches 104 Satellites From a Single Rocket, Ramping Up a Space Race". The New York Times. ISSN 0362-4331. 5 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2017.
- ^ "INSAT-4A". Indian Space Research Organisation. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "INSAT-4B". Indian Space Research Organisation. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "GSAT-8". Indian Space Research Organisation. 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "GSAT-10". Indian Space Research Organisation. 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "GSAT-16". Indian Space Research Organisation. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "GSAT-15". Indian Space Research Organisation. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2015.
- ^ "Ariane 5 Launched GSAT-18, Sky Muster II Satellites into its Geosynchronous Transfer Orbit". spacesciencefacts.com. 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ISRO official website14 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Official website of the Department of Space of the Government of India". dos.gov.in. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
| Afrika |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Amerika |
| ||||||||||
| Asya |
| ||||||||||
| Avrupa | |||||||||||
| Okyanusya | |||||||||||
| Dünya | |||||||||||
| İlgili maddeler | |||||||||||
1 Sovyet uzay programını da kapsar. | |||||||||||
