Irak Polisi
| IP | |
|---|---|
Arapça: الشرطة العراقية | |
| Genel bilgiler | |
| Kuruluş tarihi | 1922 |
| Türü | Polis teşkilatı |
| Bağlılığı | Irak İçişleri Bakanlığı |
Irak Polisi (IP) (Arapça: الشرطة العراقية), Irak'ta hukuk düzeninin sağlanmasından sorumlu üniformalı polis teşkilatıdır. 1922'de Irak'taki İngiliz mandası döneminde kurulan Irak Polisi, Irak'ın 2003'teki işgalinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi önderliğinde yeniden düzenlenerek günümüzdeki halini almıştır ve Irak İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet göstermektedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Irak'ta günümüzdeki anlamıyla polisin ortaya çıkışı Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanır. Bu dönemdeki polis teşkilatı, çoğunlukla Türk komiserlerin komutası altındaki yerel gönüllülerden oluşuyordu. I. Dünya Savaşı'nın ardından Irak'taki İngiliz askeri yönetimi, kendi polis gücünü kurdu. Irak'ta manda yönetimime geçilmesi ile hükûmet 1922'de kendi polis gücünü kurdu ve böylece Irak Polisi faaliyet göstermeye başladı. Sonraki birkaç yıl boyunca polislerin eğitimi, görevlerinin belirlenmesi ve sorumluluklarının tanımlanması konusunda Iraklı yetkililer ile İngilizler arasındaki işbirliği devam etti. 1927 yılından itibaren İngiliz ve Hint polis memurları yerlerini Iraklılara bırakmaya başladı ve 1930 İngiliz-Irak Antlaşması'nın ardından teşkilatın yönetimi tamamen Irak'a devredildi, ancak bazı İngilizler danışmanlık ve müfettişlik ile sınırlandırılmak üzere görev yapmaya devam etti.
2003 sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzdeki Irak Polisi'nin savaş öncesi Irak Polisi ile bazı bağlantıları durmaktadır. Profesyonel ve fazla baskı göstermeyen eski Irak polisinin bu doğasından dolayı dağıtılmaması ve işgalin ardından da koalisyon güçleri için faydalı bir alet olması bekleniyordu.[1]
Savaş öncesi polis teşkilatının yeni Irak'ın polis gücünün temelini oluşturması bekleniyordu, fakat Irak'ta devam eden karışıklıklardan dolayı bu proje terk edildi.[2] Bir acil durum maaşının bağlanmasının ardından özellikle Bağdat'ta eski polis memurları göreve döndü ve ABD askeri polisleri tarafından yapılan acil durum eğitiminden geçti.[2] Aynı zamanda ülkenin güneyinde İngiliz kuvvetleri, Şii dini liderleri ile işbirliği içinde yerel polis güçleri kurmaya başladı.[2]
Kuzey Irak'taki Kürt güvenlik güçleri herhangi bir aksaklık yaşamadan faaliyetlerine devam etti ve Musul'da kamu düzenini korumak amacıyla Tümgeneral David Petraeus tarafından bin eski polis memuru işe alındı.[3]
Bu sırada, Geçici Koalisyon Yönetimi yeniden kurulan İçişleri Bakanlığı ile Baasçı yetkilileri tasfiye etmek (Bernard Kerik tarafından sadece Bağdat'ta 7.000 polis memuru kovuldu) ve kısa sürede bir polis gücü kurmak için birlikte çalıştı.[4] Bunu takip eden dört ayda ilk eğitim programına başlandı ve 4.000'i aşkın memur eğitimden geçti.[3] Bu dönemde polis gücüne katılmak için başvuranların çoğu Saddam yönetiminde hizmet eden eski polis ve askerlerdi. 2003'ün sonuna gelindiğinde Irak Polisi 50.000 memurluk bir güce ulaşmıştı.[5]
Organizasyon ve gözetim
[değiştir | kaynağı değiştir]
Irak Polisi, üç ana daldan oluşur:
- Irak Polis Hizmeti: Irak'taki şehirlerin genel devriyesi ve olaylara müdahale ile sorumlu üniformalı teşkilat.
- Federal Polis: Polis ile ordu arasındaki boşluğu kapatmayı amaçlayan paramiliter örgüt. Federal Polis, Polis Hizmeti'nin kabiliyetlerinin ötesinde ancak Irak Ordusu için yeterince ciddi olmayan iç olaylara müdahale eder.
- Destek kuvvetleri: Başta Sınır Güvenliği Müdürlüğü (Irak'ın sınırlarını ve sınır kapılarını korumakla görevli), Tesis Koruma Hizmeti (Irak hükûmetine bağlı tesisleri ve binaları korur) ve Irak Cezaevi Hizmeti'nden oluşan, polis teşkilatına bağlı diğer örgütler.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 121. ISBN 9780833044587.
- ^ a b c Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 125. ISBN 9780833044587.
- ^ a b Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 126. ISBN 9780833044587.
- ^ Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 124. ISBN 9780833044587.
- ^ Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 127. ISBN 9780833044587.