James Doohan
James Doohan | |
|---|---|
 James Doohan'ın Star Trek televizyon programından Scotty rolündeki tanıtım fotoğrafı | |
| Doğum | James Montgomery Doohan 3 Aralık evet Vancouver, Britanya Kolumbiyası, Kanada |
| Ölüm | 20 Temmuz 2005 (85 yaşında) Redmond, Washington, ABD |
| Mezun olduğu okul(lar) | Neighborhood Playhouse School of the Theatre, Lorne Greene Academy of Radio Arts |
| Meslek |
|
| Etkin yıllar | 1952–2005 |
| Tanınma nedeni | Scotty (Star Trek) |
| Televizyon | Star Trek |
| Çocuk(lar) | 7, Chris Doohan |
| James Doohan | |
|---|---|
| Bağlılığı |  Kanada |
| Rütbesi | Teğmen |
James Montgomery Doohan (3 Mart 1920, Vancouver - 20 Temmuz 2005, Redmond, Washington), televizyon ve film dizisi Star Trek'teki Montgomery "Scotty" Scott rolüyle tanınan Kanadalı aktör ve yazardır. Doohan'ın Starship Enterprise'ın İskoç baş mühendisi canlandırdığı karakter, Star Trek serisinin en tanınabilir unsurlarından biriydi ve dizinin birçok hayranına mühendislik ve diğer teknik alanlarda kariyer yapma konusunda ilham verdi.[1] Ayrıca perde arkasında Klingon ve Vulcan dillerinin geliştirilmesinde katkılarda bulundu.
Doohan, oyunculuk kariyerinden önce Kanada 3ː Piyade Tümeni'nin 14. Saha Topçu Alayı'nda görev yaptı. Ayrıca Topçu İleri Gözlem Görevlisi (FOO) ve pilot olarak görev yaptı. Görünüşe göre dost ateşi sonucu yaralandığı Normandiya'nın D-Day işgali de dahil olmak üzere, II. Dünya Savaşı sırasında Avrupa'daki çatışmalara tanıklık etti.[2] Savaştan sonra radyo ve televizyonda büyük bir deneyim kazandı ve bu da Star Trek dizisinde Scotty rolünü oynamasını sağladı. Orijinal Star Trek serisinin iptal edilmesinin ardından başka yapımlarda yer bulma konusunda sınırlı bir başarı elde etti; serinin animasyon ve film devamlarında karakteri canlandırmak için geri döndü ve Star Trek toplantılarında sık sık yer aldı.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Doohan, Britanya Kolumbiyası'ndaki,[1] Vancouver'da, her ikisi de Kuzey İrlanda'nın Bangor şehrinden göç etmiş olan William Patrick Doohan ve Sarah Frances'in (doğumdaki soyadı Montgomery) dört çocuğundan en küçüğü olarak dünyaya geldi.[3] Belfast'ta doğan babası[4] eczacı, veteriner ve diş hekimiydi ve aynı zamanda İrlanda Eczacılık Derneği'nin üyesiydi.[5][6][7] William Doohan'ın Bangor'daki Ana Caddede Trinity Presbiteryen Kilisesi'nin yanında bir kimyager dükkanı vardı ve 1923'te yüksek oktanlı benzinin yeni bir formunu icat etti. Doohan 1996'da yayınladığı otobiyografisinde babasının ciddi alkolizm sorunlarını anlatıyordu.[7]
Aile Vancouver'dan Sarnia, Ontario'ya taşındı. Doohan liseyi Sarnia Collegiate Institute ve Teknik Okul'da okudu ve burada matematik ve fen bilimlerinde başarılı oldu. 1938'de[8] Kanada Kraliyet Ordusu'na kaydoldu.
Uzay Yolu
[değiştir | kaynağı değiştir]
Doohan çocukluğunda veri aksan konusunda yetenekliydi.[9] USS Enterprise'ın baş mühendisi rolü için seçmelere katılan Doohan, birkaç farklı aksan yaptı. Yapımcı Gene Roddenberry hangisini tercih ettiğini sordu ve Doohan şu cevabı verdi: "Eğer bir mühendis istiyorsanız, benim tecrübelerime göre en iyi mühendisler İskoçlardır" dedi.[10] Büyükbabasının "Montgomery Scott" adını seçti.[10] Daha sonraki yıllarda Doohan, Star Trek toplantılarında oyuncu seçimi sürecini yeniden canlandırarak çeşitli olası ses ve karakterleri gösterdi.[10]
Doohan'ın oynadığı Scotty karakteri başlangıçta yarı düzenli oynaması için tasarlandı; ancak rolü düzenli bir yardımcı karakter olacak şekilde yükseltildi.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]20 Temmuz 2005 sabahı saat 5:30'da Doohan, İkinci Dünya Savaşı sırasında zararlı maddelere maruz kalmaktan kaynaklandığına inanılan pulmoner fibrozun komplikasyonları nedeniyle Redmond, Washington'daki evinde öldü ve daha sonra cesedi yakıldı.
Küllerinin ¼ ons (7 gram) kısmının, ɡelecek sonbaharda Mercury Projesi astronotu Gordon Cooper da dahil olmak üzere diğer 308 kişiyle birlikte uzaya bir anma uçuşu için ɡönderilmesi planlandı.[11][12] Külleri daha sonra 3 Ağustos 2008'de Falcon 1 roketiyle alçak Dünya yörüngesine fırlatıldı; ancak roket fırlatıldıktan iki dakika sonra başarısız oldu.[13] Doohan'ın küllerinin bir kısmı, 2008 yılında Richard Garriott tarafından gemiye verildikten sonra Uluslararası Uzay İstasyonu'nun Columbus modülünün zemin kaplamasının altında saklandı.[14] Doohan'ın küllerinin geri kalanı Washington'daki Puget Sound'a dağıldı.[15][16] 22 Mayıs 2012'de, Doohan'ın kül formundaki kalıntılarının bir kısmını içeren küçük bir kavanoz, COTS Demo Flight 2'nin bir parçası olarak Falcon 9 roketiyle uzaya uçtu.[17]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Obituary: James Doohan". BBC News. 20 Temmuz 2005. 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2007.
- ^ Graves, Donald E. (2005). Century of Service. New York: Midpoint Trade Books Inc. s. 244. ISBN 978-1-896941-43-1.
- ^ "1911 Census". National Census of 1911. National Archives of Ireland. 18 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023.
- ^ "1901 Census". National Census of 1901. National Archives of Ireland. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023.
- ^ "James Doohan Biography (1920-)". filmreference.com. 18 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023.
- ^ "Greatest Sarnian 2: 'Scotty' Doohan gave Hitler..." Sarnia Observer. 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2014.
- ^ a b Barnes & Noble. "Beam Me up, Scotty". Barnes & Noble. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023.
- ^ "#102 Cadet Corps". The Official History Website of the Royal Canadian Army Cadets. Army Cadet League of Canada. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2013.
C/Maj James Doohan (1938-40)
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;upi19690421isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c Scott D. Pierce (16 Nisan 1993). "'SCOTTY' HAS ACCENTED VERSATILE ACTOR'S CAREER". Deseret News. 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2013.
- ^ "L. Gordon Cooper, Jr. - Participant on board The Legacy Flight". Space Services Inc. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023.
- ^ "'Star Trek's' Scotty Sending Ashes to Space". Associated Press. 26 Temmuz 2006. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım);
|ad=ve|soyadı=eksik (yardım) - ^ Bergin, Chris (2 Ağustos 2008). "SpaceX Falcon I FAILS during first stage flight". NASASpaceflight.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2016.
- ^ "Ashes of Star Trek's Scotty smuggled on to International Space Station". The Times (İngilizce). ISSN 0140-0460. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım);
|ad=ve|soyadı=eksik (yardım) - ^ Lane, Frederick (3 Nisan 2007). "Ashes of Star Trek's 'Scotty' Headed to Space". Sci-Tech Today. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2007.
- ^ "CNN News: 'Star Trek' actor's ashes heading to space this month". 7 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023.
- ^ "Ashes of Star Trek's 'Scotty' Ride Private Rocket Into Space". New York: Space.com. 22 Mayıs 2012. 23 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2012. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım);
|ad=ve|soyadı=eksik (yardım)
- Washington (eyalet) doğumlu yazarlar
- Vancouver doğumlu yazarlar
- Parkinson hastalığı olan kişiler
- Alzheimer hastalığı olan kişiler
- Neighborhood Playhouse School of the Theatre'da öğrenim görenler
- Kanadalı bilimkurgu yazarları
- İrlanda asıllı Kanadalılar
- Kanadalı erkek dizi oyuncuları
- Kanadalı erkek roman yazarları
- Kanadalı erkek sinema oyuncuları
- Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Kanadalı göçmenler
- 21. yüzyılda Kanadalı erkek oyuncular
- 20. yüzyıl Kanadalı roman yazarları
- 20. yüzyıl Kanadalı erkek yazarları
- 20. yüzyılda Kanadalı erkek oyuncular
- 2005'te ölenler
- 1920 doğumlular
- Vancouver doğumlu erkek oyuncular
- Redmond, Washington'da ölenler