José Mujica
| José Mujica | |
|---|---|
| |
| Mujica, Mayıs 2011 | |
| 40. Uruguay devlet başkanı | |
| Görev süresi 1 Mart 2010 - 1 Mart 2015 | |
| Başkan Yardımcısı | Danilo Astori |
| Yerine geldiği | Tabaré Vázquez |
| Yerine gelen | Tabaré Vázquez |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 20 Mayıs 1935 Montevideo, Uruguay |
| Ölüm | 13 Mayıs 2025 (89 yaşında) Montevideo, Uruguay |
| Partisi | Halk Katılımı Hareketi |
| Mesleği | Çiftçi |
| İmzası | 
|
José Alberto Mujica Cordano (20 Mayıs 1935, Montevideo, Uruguay - 13 Mayıs 2025, Montevideo, Uruguay), 2010-2015 yılları arasında Uruguay'ın 40. Başkanı olarak görev yapan Uruguaylı siyasetçi ve çiftçidir. Tupamaros'ta eski bir gerilla olan Mujica, 1970'lerde ve 1980'lerde askeri diktatörlük sırasında 12 yıl hapis yattı. Sol partilerin Geniş Cephe koalisyonunun bir üyesi olan Mujica, 2005'ten 2008'e kadar Hayvancılık, Tarım ve Balıkçılık Bakanı ve daha sonra Senatör olarak görev yaptı. Geniş Cephe'nin adayı olarak 2009 cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı[1] ve 1 Mart 2010'da Başkan olarak göreve başladı.
Aylık 12 bin dolar maaşının %90'ını hayır kurumlarına bağışlayan Mujica, dünyanın en fakir devlet başkanı olarak anılmaktadır.[2]
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Mujica, 20 Mayıs 1935'te İspanyol Bask kökenli Demetrio Mujica ve İtalyan göçmenlerin kızı Lucy Cordano'nun çocuğu olarak dünyaya geldi. Mujica'nın babası küçük bir çiftçiydi ve 1940 yılında, oğlu beş yaşındayken ölümünden kısa bir süre önce iflas etti. Annesinin ailesi, Ligurya'dan gelen çok fakir göçmenlerdi.
Gerilla
[değiştir | kaynağı değiştir]1960'ların ortalarında, Küba Devrimi'nden ilham alan silahlı bir siyasi grup olan yeni kurulan MLN-Tupamaros hareketine katıldı.[3] Montevideo'ya yakın bir kasaba olan Pando'nun 1969'da kısa süreli olarak ele geçirilmesine katıldı ve şehirdeki stratejik noktalara saldıran altı mangadan birine liderlik etti. Mujica'nın ekibi telefon santralini devralmakla suçlandı ve operasyonu herhangi bir aksilik olmadan tamamlayan tek kişi oldu.[4] Mart 1970'te Mujica, bir Montevideo barında tutuklanmaya direnirken vuruldu; iki polisi yaraladı ve ardından altı kez vuruldu. Hastanede nöbet tutan cerrah hayatını kurtardı. Cerrahın gizli Tupamaro üyesi olduğunu ve bu nedenle hayatının kurtarıldığını iddia etti.
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
2005 yılında Mujica, uzun yıllar birlikte yaşadıktan sonra, eski bir Tupamaros üyesi, senatör ve eski devlet başkanı yardımcısı olan uzun zamandır ortağı olan Lucía Topolansky ile evlendi. Çocukları yoktur ve Montevideo'nun eteklerinde Lucia'ya ait bir çiftlikte yaşıyorlar, burada satılık krizantem yetiştiriyorlar, başkanlık sarayında yaşamayı veya personelini kullanmayı reddetmişlerdir.[5] Çiftliğinde ayrıca üç ayaklı köpeği Manuela da yaşamaktadır. Yaşam tarzıyla dünya çapında dikkat çektiler.
Mujica 1987 model Volkswagen Beetle'ı ulaşım aracı olarak kullanmaktadır.[6] 2010 yılında, arabanın değeri 1.800 dolardı ve Mujica tarafından o yıl için sunulan zorunlu yıllık kişisel servet beyanının tamamını temsil ediyordu. Kasım 2014'te Uruguay gazetesi Busqueda, kendisine araba için 1 milyon dolar teklif edildiğini bildirdi; araba için 1 milyon dolar alırsa, desteklediği bir programla evsizleri barındırmak için bağışlanacağını söyledi.[7]
Mujica bir ateistti.
Hastalığı ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]9 Ocak 2025'te Uruguay'da yayınlanan Busqueda dergisine verdiği röportajda[8], yemek borusu kanserinin karaciğerine sıçradığını ve bundan sonraki tedavilerden vazgeçtiğini söyleyerek, Dürüst olmak gerekirse ölüyorum ve öldükten sonra köpeğimin yanına gömülmek istiyorum diyerek sözlerini tamamladı.[9] Röportajdan dört ay sonra 13 Mayıs 2025'te öldü.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Eski gerilla lideri zafer kazandı". ntvmsnbc.com. 30 Kasım 2009. 10 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2010.
- ^ "Dünyanın en fakir devlet başkanı". sabah.com.tr. 3 Ocak 2014. 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ Maria Ximena Alvarez. "Tupamaros revolution – La revolución imposible" (İspanyolca). 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Temmuz 2021.
- ^ Brum, Pablo (Mayıs 2014). Pablo Brum's "The Robin Hood Guerrillas: The Epic Journey of Uruguay's Tupamaros (CreateSpace, 2014). Pages 99-109. ISBN 978-1-4973-0872-5.
- ^ Romero, Simon (4 Ocak 2013). "THE SATURDAY PROFILE: After Years in Solitary, an Austere Life as Uruguay's President". The New York Times. New York. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013.
- ^ "Clarín.com > El Mundo > Carlos Mujica, de tupamaro en los años 70 a nuevo líder del Senado". Clarin.com. 3 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2012.
- ^ "Uruguay's Jose Mujica gets $1m offer for his VW Beetle". BBC News. 7 Kasım 2014. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2014.
- ^ "Mujica informa que el cáncer se expandió por su cuerpo; "hasta acá llegué", dice, y se despide de sus "compatriotas"". Busqueda dergisi. 9 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2025.
- ^ "Uruguay'ın Eski Lideri José Mujica: "Dürüst Olmak Gerekirse Ölüyorum"". tontv.com.tr. 11 Ocak 2025. 26 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2025.
- ^ "'Köpeğimin yanına gömülmek istiyorum' demişti… Uruguay'ın eski devlet başkanı Jose Mujica hayatını kaybetti". Cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet. 13 Mayıs 2025. 14 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta José Mujica ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- IMDb'de José Mujica
- Uruguay devlet başkanları
- 1935 doğumlular
- 2025'te ölenler
- Uruguaylı siyasetçiler
- Montevideo doğumlu siyasetçiler
- Tarım bakanları
- Ateistler
- Ateist devlet başkanları
- Ateist siyasetçiler
- Demokratik sosyalistler
- Antikapitalistler
- Erkek feministler
- Panteistler
- Bask asıllı Uruguaylılar
- İtalyan asıllı Uruguaylılar
- İspanyol asıllı Uruguaylılar
- Yemek borusu kanserinden ölenler