Jovan Horvat
Kurtiçli Jovan Samuiloviç Horvat, ayrıca İvan Horvat (Sırpça: Јован Самуиловић Хорват de Куртић, Sırpça: Иван Хорват), Jovan Horvat (Sırpça: Јован Хорват), İvan Khorvat (Rusça: Иван Хорват), İvan Samoyloviç Khorvat (Rusça: Иван Самойлович Хорват)[1] ve İvan Samuiloviç Khorvat (Rusça: Иван Самуилович Хорват) olarak da bilinir[2] (1722, Petrovaradin — 18 Kasım 1786, Stary Saltiv,[3] Harkiv yakınları[4][5][6]), modern Kirovohrad Oblastı sınırları içinde yeni Sırbistan'ı kuran Sırp kökenli Rus generaldir.[7][8]
Biyografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Jovan Horvat'ın ataları aslen Slavonyalı idiler. 1670'lerde, dedesi Marko Kurtić, Semendire Sancağı'ndan mülteci olarak geldiklerinde ailesinin 1740'tan beri yaşadığı Habsburg Askeri Sınırı'na yerleşti. Marko, atalarının düşmanlarıyla savaşan Avusturya ordusunda ön plana çıktı ve İmparator I. Leopold tarafından soylu yapıldı ve bir arma kazandı.[9] Oğlu Samuil, Arad yakınlarındaki Curtčli (Kurtiçli) adlı ailenin adını taşıyan bir köyde toprak sahibi oldu.[9]
1726'da Samuil, Varad Vâlisi (günümüzde Oradea, Romanya) olarak görev yaptıktan sonra VI. Karl'dan Kurtić Asâlet unvanı (Nobiliary particle) (Sırpça: Sırpça: от Куртић / Sırpça: ot Kurtić) aldı.[10] Daha sonra, 1722'de Petrovaradin'de doğan Samuil'in oğlu Jovan, bir Avusturya piyâde alayında ve daha sonra unvanının da tanındığı Rusya'da askeri saflarda ilerlerken asâlet unvanını gururla taşıyacaktı.[11]
1751'de Jovan Samuilović Horvat de Kurtić, kardeşi Dimitrije ve Nikola ve Teodor Chorba, Rusya'nın Avusturya Büyükelçisi Mikhail Petrovich Bestuzhev-Ryumin ile temasa geçerek Rusya'ya göç etmek için izin istedi.[12] Bestuzhev-Ryumin, taleplerini Rus Hükûmeti tarafından onaylanması koşuluyla kabul etti. Hükûmet sadece göçmenliklerini onaylamakla kalmadı, aynı zamanda onlara ve ailelerine vatandaşlığı ve Rus ordusunda çalışma teklifinde bulundu.[13] Nitekim Avusturya ordusunda görev yapan tüm subayların ailelerine vatandaşlık verilmiş ve tüm subaylara Rus ordusunda iş verilmiştir.[14] Sankt-Peterburg'dan bir cevap beklerken, Jovan Horvat, 281 diğer askeri subay ve astsubay ile birlikte istifa taleplerini Avusturya Aulic savaş Konseyi Hofkriegsrat'a sundu, böylece Avusturya ordusundan serbest bırakılıp Rus hizmetine transfer edilebildiler.[15] İstifaları derhal, o sırada Rus İmparatoriçe ile dostane ilişkiler içinde olan, onları görevden alma ve yükümlülüklerinden kurtarmada hiçbir sorun yaşamayan Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresia'ya iletildi.
13 Temmuz 1751'de Büyükelçi Bestuzhev-Ryumin, Rusya İmparatoriçesi Yelizaveta'dan Horvat ve diğer subayların Rusya'ya gitmelerine izin verildiğine ve Rus ordusunda kendilerine iş imkanı sağlanacağına dair teyit aldı. Horvat nihayetinde General rütbesine terfi edecekti ve eşit élan gösteren diğer subaylar da Rus ordusunda yüksek rütbelere ulaştı. Bestuzhev-Ryumin, sekreteri Chemyev, Horvat ve kardeşleri Nikola, Todor ve Jovan Chorba, Jovan Šević ve Rajko Depreradović, göçü üç grup halinde organize etmek için yola çıktı.[16][17]
Jovan Horvat liderliğindeki subaylar, aileleri ve diğerlerinden oluşan bir konvoy Avusturya'yı terk etti ve 1751 Eylülünün sonunda İmparatorluk Rusya'sına ulaştı.[18]
Yerleşimlerin çoğu, anavatanlarında bulunanların adını almıştır. İmparatoriçe'nin izniyle Jovan Horvat, Azize Elizabeth Kalesi'nin temelini inşa etti (adı şu anda Kirovohrad Oblastı'nın idari merkezi olan Kropyvnytskyi'de bulunan Azize himayesinin onuruna verildi). Kale, Rusya'nın Türkiye'ye karşı kazandığı zaferde önemli bir rol oynayacaktı. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından, Yeni Rusya'da (eski adıyla yeni Sırbistan ve Slavo-Sırbistan) bulunan tüm silahlı kuvvetlerin Komutanı olan Korgeneral Peter Tekeli, Zaporojya Kazaklarını dağıtmak ve 1775'te Zaporojya Siçi üssünü yok etmek için St. Elizabeth Kalesini kullandı.[19]
Horvat, emri altında alayları birleştiren 1759'da kurulan Yeni Sırp coprusunda, Rus İmparatorluğu topraklarında Sırp ulusal çekirdeğinin oluşum olasılığını gördü. Askeri işler, dışişleri, ekonomi ve finans departmanlarıyla yürütme gücünün başıydı, ancak yol boyunca birçok düşmanla karşılaştı.
Başlattığı ve kurduğu Yüksek Mahkeme, onu görevi kötüye kullanma ve yolsuzluk iddialarından sürgüne mahkûm eden mahkemenin aynısıydı. II. Katerina'nın kararnamesiyle, 1762'de görevden alındı ve o zamanlar önemsiz Bir Archangelgorod Vâliliği kasabası olan Vologda'ya kovuldu. Sonunda İmparatoriçe Katerina tarafından affedildi ve ancak Peter Tekeli'nin 1775'teki müdahalesinden sonra geri dönmesine izin verildi. Jovan Horvat, 1786'da 64 yaşında mülkünde öldü.[20]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Annals of the Ukrainian Academy of Arts and Sciences in the U.S". 1955. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Davies, Brian L. (28 Ocak 2016). The Russo-Turkish War, 1768-1774: Catherine II and the Ottoman Empire. ISBN 9781472514158. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Staryi Saltiv". 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Ганул А.М. Адміністративно-господарська діяльність генерала Івана Хорвата в Новій Сербії (1751–1786) 21 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Текст] : дис. ... канд. іст. наук : 07.00.02 / Ганул Антон Миколайович ; М-во освіти і науки України, Київ. нац. ун-т ім. Тараса Шевченка. – К., 2018. – С. 194.
- ^ "Ганул А.М. Документи фондів Харківського намісницького та Чугуївського духовного правлінь (1786–1787 рр.) як джерело з датування смерті Івана Хорвата // Історико-краєзнавчі дослідження: традиції та інновації : матеріали II міжнародної наукової конференції. Частина II. – Суми, 2016. – С. 63–66." 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Hanul A. The life of a serbian general Ivan Horvat from rise to fall (1722–1786) // Српске студиje. – Београд: Службени гласник, 2016. – Књ. 7. – С. 130". 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Новая Сербия". 3 Ekim 2010. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Hanul. "Hanul A. The life of a serbian general Ivan Horvat from rise to fall (1722–1786) // Српске студиje. – Београд: Службени гласник, 2016. – Књ. 7. – С. 116–132" (İngilizce).
- ^ a b "Porijeklo imena Hrvat". 1990. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Porijeklo imena Hrvat". 1990. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Etudes sur le XVIIIe siècle. 1988. ISBN 9782800409566. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "The Settlement of the Southern Ukraine (1750-1775)". 1955. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Empire and Military Revolution in Eastern Europe: Russia's Turkish Wars in the Eighteenth Century. 16 Haziran 2011. ISBN 9781441162380. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Special Topics and Generalizations on the 18th and 19th Centuries. 1979. ISBN 9780930888046. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ The Russo-Turkish War, 1768-1774: Catherine II and the Ottoman Empire. 28 Ocak 2016. ISBN 9781472514158. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "The Annals of the Ukrainian Academy of Arts and Sciences in the U.S". 1955. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Australian Slavonic and East European Studies: Journal of the Australian and New Zealand Slavists' Association and of the Australasian Association for the Study of the Socialist Countries". 1990. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Srbi u svetu: Ko je ko, 1996/99 : Biografski leksikon". 1999. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Конец Запорожской Сечи". Кубань, XXI век. 12 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2008.
- ^ Hanul. "Hanul A. The life of a Serbian general Ivan Horvat from rising to fall (1722–1786) // Српске студиje. – Београд: Службени гласник, 2016. – Књ. 7. – С. 116–132".