Köroğlu Destanı

Köroğlu Destanı, Türk, Altay, Anadolu ve Azeri efsanelerinde ve halk öykülerinde yer alan söylencesel kahramanın öyküsünün anlatıldığı doğal bir destandır.

Destanın içeriği

Başkahramanı, destana da adını veren Köroğlu'dur. Koroğlu veya Goroğlu olarak da söylenir. Köroğlu, Tüm Türk Dünyasının ortak motiflerinden biridir. Annesi Cembil Hatun ışıktan hamile kalır^[1] ve diri diri gömülerek öldürülür. Köroğlu mezarda doğar, ölmüş anasını emerek büyür.^[2] Ahmet Yesevi’nin toprak altına mezar kazıp orada yaşayarak çile çekmesi bu anlayışı çağrıştırmaktadır. Değişik ülkelerde uyarlanarak farklı versiyonları anlatılır. Körlük kavramı yalnız görmemeyi değil, görülmemeyi de içerir. Sevgilisinin ardından öbür dünyaya yolculuk yapar. Kahramanlar korunmak için görünmez olurlar. Hızır zaman zaman kör olarak betimlenir çünkü onun göze ihtiyacı yoktur. Körlük bilgeliği simgeler. Köroğlunun ismi de Ali’dir. Kor kelimesi ışık demek olduğu gibi yer altı, dağ, toprak gibi anlamları da vardır. Bütün bunlar bir arada değerlendirildiğinde Köroğlu ismi üç farklı manayı ifade eder.

Gözleri kör olan (gözelere ihtiyacı olmayan) kişinin oğlu.
Toprağın, dağın (mecazen mezarın yani ölümün) oğlu.
Korun yani ateşin (kutsal gücün, gökten gelen tanrısal güç) oğlu.

Köroğlu kendisini defalarca kurda benzetir. Anadolu'da 16. yüzyılda yaşayan ve bu destan kahramanının adını alarak onunla özdeşleşen Köroğlu adlı halk ozanının şiirleri de kendisiyle bütünleşmiştir. Böylece Köroğlu ozanlık yeteneği ile de bütünleşmiştir.

Köroğlu Destanı, kahramanı Ruşen Ali'nin ve babası Koca (Seyis) Yusuf'un Bolu Beyi ile olan mücadelelerini ele alır. Kahramanı 16 yüzyılda yaşamış halk ozanı Köroğlu'dur (Ruşen Ali). Bu destan Yaşar Kemal'in Üç Anadolu Efsanesi yapıtında yazına kazandırılmıştır.

Etimoloji

Kor “ateş, yeraltı” (veya Kör “görmeyen”) ve Oğul sözcüklerinin bileşimidir.

Konuyla ilgili eserler

Pertev Naili Boratav (1984, Orijinal eser 1931^[3]), Köroğlu Destanı, Adam Yayıncılık.

Kaynakça

^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 320)
^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 342)
^ Boratav, Pertev Naili (1984). Köroğlu Destanı. Adam Yayıncılık.

Ayrıca bakınız

Türk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Vikikaynak'ta Köroğlu Destanı

ile ilgili metin bulabilirsiniz.

[1] Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 320)

[2] Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 342)

[3] Boratav, Pertev Naili (1984). Köroğlu Destanı. Adam Yayıncılık.

[1]

[2]

[3]

g t d Türk Destanları
İslamiyetten Önce Türk Destanları	Alp Er Tunga Destanı Bozkurt Destanı Ergenekon Destanı Göç Destanı İlce Han Destanı Oğuz Kağan Destanı Mani Dininin Kabulü Destanı Siyenpi Destanı Şu Destanı Türeyiş Destanı
İslamiyetten sonra Türk Destanları	Cengizname Çanakkale Destanı Danişmendname Dede Korkut Destanı Genç Osman Destanı Edigey Destanı Köroğlu Destanı Kuva-i Milliye Destanı Saltuknâme Satuk Buğra Han Destanı Seyid Battal Gazi Destanı Üç Şehitler Destanı Timur Destanı
Diğer Türk Toplulukları Destanları	Adil Sultan Destanı Ah Çibek Arığ Kaçak Yusuf Destanı Gan Kişi Destanı Manas Destanı Üçügey Üdügüyen ve Kusagan Hocugur Destanı Yaratılış Destanı