Köstek

Köstek U harfi şeklinde bir metalin açık kenarının vidalanmasıyla halka haline getirilen, bir şeylerin sağlamca tutturulması, asılması, eklenmesi işlerini kolaylaştırıp hızlandıran hırdavat ya da nalburiye malzemesidir.

Bazı köstek çeşitleri yaylı, eklemli olup, bu sayede savrulup tek elle kapatılabilir ve parmakla veya iple tetiklenerek, yük taşırken bile bir çırpıda açılabilirler.

Halat köstek : Modern elyaflar içeren yüksek ağırlık kapasiteli halat ve iplerden de ilik/düğme prensibi ile çalışanları yapılır. Bunlara Askı izbirosu veya Çarmık bosası da denir. Bunların metal olanlara göre çok daha hafif ve küçük, bazen çok daha kuvvetli, dayanıklı, çarpmayla zedelemez olmak, düşüp kaybolacak parçaları olmamak, suya düştüğünde yüzmek gibi üstünlükleri vardır.

Modern bir halat, 3 kat daha kalın ve çok daha ağır çelik bir halat kadar ağır yükleri kaldırabilir. Halat köstekler keskin kenarlarla kesilebileceği, yanabileceği veya bazı ortamlarda bozulabileceği için metal köstekler tercih edilebilir.

Dyneema ve diğer modern elyaflardan yapılan yumuşak zincirlerin bir dezavantajı, ısıyla ve ayrıca sürtünmeden kaynaklanan ısıyla zayıflamaya yatkın olmalarıdır. Maksimum yükte yüklendiğinde sürtünme ısısına neden olabilecek gevşekliği gidermek için bir süre orta düzeyde yüklere maruz bırakılması tavsiye edilir.

Halat kösteklerde durdurma düğümü olarak bir gerçek aşık düğümü, bir çift ipte düğme, bir tek ipte düğme, bir Mevlana cevizi olabilir (ABOK #600, ABOK #601, ABOK #603) veya çift ipte fener+gerdel+fener+gerdel dört aşamalı Mevlana cevizi (çift ipte gül düğümü) olabilir. Çok yüksek kopma dirençli dyneema ve benzeri türde halatlarla tasarlanan kösteklerde uçların geri emilmesi ve halatın en keskin büküldüğü noktada kopması tehlikesi olabilir. Bunlara karşı şu tedbirler alınır. İp uçları köstek halatının içine gömülür; Böylece çin parmak tuzağı mekanizması (kısayken geniş, uzaltınca daralarak tutan çapraz sepet örgüsü) ile geri emilmeye karşı sıkıca tutulmuş olurlar. Durdurma düğümünün boynunun etrafındaki ilikte daha az keskin bir döngü avantajı vermek için çıkan ucun giren uçla yan yana olduğu, bu sayede boynu iki yerine dört ip kalınlıklı bir düğüm seçilir. Tercihen uçlar düğüm boyu yan yana takip ettiği ve düğümden birlikte çıktığı karşı ip bedenine gömülürler ki hem düğüm iriliği hem düğüm boyun kalınlığı hem de uçların emilmeye karşı sürtünme kuvveti, olası en yüksek değerlere ulaşsın.

Çeşitleri

• 
  Vidalı köstek
• 
  Sicimli köstek
• 
  Pimli köstek
• 
  Dili halka tetikli hızlı yelken kösteği
• 
  Fırdöndülü tetikli hızlı yelken kösteği
• 
  Dyneema köstek gözü kapalı, kendi açık, açma halkalı
• 
  Dyneema köstek gözü halkadan çekip ve kendi zaten açık
• 
  Dyneema köstek çift ipte düğme başı gözden geçirilip daraltılmış, kapalı
• 
  çift ipte düğme başlı köstek açık ve Marsipet cevizi ile gözü açık
• 
  çift ipte düğme başlı köstek kilitli ve Marsipet cevizi ile gözü daraltılmış
• 
  Halat köstekler iki çift ipte düğme başlı uçlar piyanlı, bir fener+gerdel x 2 (iki ipte gül düğümü) başlı, uçlar gömülü
• 
  Askı izbirosu veya Çarmık bosası