Kaba İlçesi
| Kaba İlçesi قابا ناھىيىسى, 哈巴河 | |
|---|---|
 | |
.png) Kaba İlçesi'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesideki konumu (pembe) | |
| Ülke |  Çin |
| İl | Altay İli |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 8.179 km² |
| Rakım | 541 m |
| Nüfus (2002) | |
| • Toplam | 80.000 |
| Zaman dilimi | +8 |
| • Yaz (YSU) | UTC |
| Posta kodu | 836700[1] |
| Alan kodu | 0906 |
Kaba İlçesi, (Uygurca: قابا ناھىيىسى, Kaba Nahiyisi; Çince: 哈巴河; Pinyin: Hābāhé Xiàn), Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde, Altay İline bağlı bir İlçedir.
Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaba İlçesi'nin batısında Kolbay, kuzeyinde Qibar ile Jayilma, doğusunda Sartam ve güneyinde Kabakuygan gibi yerleşim yerleri bulunur, ayrıca batısında ve kuzeyinde Kazakistan, güneyinde Jeminay İlçesi ve doğusunda Burçin İlçesi ile sınırdır.
Etnik yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]1956 yılında Çinli Türk dilbilimcisi Geng Shimin Burçin ve Kaba İlçeleri ile ilgili bir metin yazar. O zamandan sonra ve 1980'li yılların sonlarında, dilbilimsel kapsamlı alan çalışması bu bölgede uygulanır. Bir alan araştırmacısı olan, Talant Mawkanuli, Larry V. Clark ve György Kara, Bloomington, gözetimi altında bir doctoral sesbilim ve şekilbilim "Cungar Tuva" ismindeki savında, Kanas Gölü etrafında sayıları 2,000'den daha az olan kişiler tarafından Tuvaca konuşulduğunu yazmıştır (1998).
Kazakistan sınırı yakınında kuzey Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, eski Sovyetler birliğinde ve Moğolistan'da Tuvaca veya Tuva Türkçesi konuşanlar bulunur. Kazaklara komşu olan bu dili konuşanların diline Diwa, Soyan, vb. denilir ve kök mončaq diye söylerler, "mavi boncuk" (karşıtı Gök Monjaq) olarak tanımlanır. Onlar Junggar Altay Özerk bölgesinde yaşarlar, etkin olarak Burçin İlçesi'nde Kom (Khom) ve Kanas (Khanas) köylerinde ve Kaba İlçesindeki Aq Khawa 'da, onlar bu bölgeye kendi deyimleriyle dört ken, yani "dört nehir" derler.[2] Altay Tuvaları, kendi aralarında iki gruba ayrılırlar: Moncak veya Gök Moncak (Boncuk; Gök Boncuk) ve Soyot (Soyon); ikinci grup da kendi arasında Ak Soyot ve Xara Soyot olmak üzere yine iki alt gruba ayrılır.[3]
Doğal yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bitki örtüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Çin'de doğada 89 türü yerli, bunlardan 56 türü bölgeye özgü olan (endemik), Altay Dağlarında tuzsu toprakta ortalama 1500 metre yükseklikte Huşgiller'den Betula halophila (盐桦; yan hua),[4] 1200-1600 metre yükseklikte Betula microphylla (小叶桦; xiao ye hua),[5] ortalama 2300 metre yükseklikte dağ yamaçlarında yoğun Betula rotundifolia (圆叶桦; yuan ye hua),[6] 1400-1800 metre yükseklikte bataklık, otlak ve ormanlarda Betula humilis (甸生桦; dian sheng hua)[7] 500 - 2500 metre yükseklik arasındaki ılımlı ormanlarda Adi huş Betula pendula Roth (垂枝桦)[8] gibi Huş ağaç türleri bulunur.
Ayrıca, Karaçam (melez çamı) (Larix sibirica), Ladin (alaçam) (Picea obovata), Çam (Pinus sibirica) ve Köknar (Abies sibirica) gibi Kozalaklı ağaçlardan oluşan ormanlar bulunur.
Yabani Hayvanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğal korumaya alınmış bölge, Kar parsı (Panthera unica), Avrasya vaşağı (Lynx lynx), Kızıl geyik (Cervus elaphus), Samur (Martes zibellina), Dağ keçisi (Capra ibex), Yabani koyun (Ovis ammon), Arktik yaban tavşanı (Lepus timidus) ve kuşlardan Orman tavuğu[9] (Tetrao tetrix), elâ orman tavuğu (Bonasa bonasia), fındık tavuğu[10] (Tetrao bonasia) gibi dikkati çeken yabani hayvanları barındırır.[11]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer verilen isimler: Khaba, Ha-pa-ho, Khabakha, Khahakhe, Ha-pa-ho-ch'eng, Ha-pa-ho-hsien ve Khabakhe[12]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]![[icon]](/wiki/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Area Code and Postal Code in Xinjiang Uygur Autonomous Region 28 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce)
- ^ Lars Johanson, Discoveries on the Turkic Linguistic Map, Svenska Forskningsinstitutet i Istanbul Stockholm 2001.
- ^ Erika Taube, Tuwinische Volksmärchen. Berlin 1978, Akademie Verlag. sayfa 318.
- ^ Betula halophila Ching in P. C. Li, Acta Phytotax. Sin. 17(1): 88. 1979 26 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Betula microphylla Bunge, Mém. Acad. Imp. Sci. St.-Pétersbourg Divers Savans. 2: 606. 1835. 26 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Betula rotundifolia Spach, Ann. Sci. Nat., Bot., sér. 2. 15: 194. 1841. 26 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Betula humilis Schrank, Bayer. Fl. 1: 420. 1789. 26 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Betula pendula Roth. 16 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Tétras lyre (Lyrurus tetrix) (Linnaeus, 1758) (Fransızca)
- ^ Gélinotte des bois (Tetrastes bonasia) (Linnaeus, 1758) (Fransızca)
- ^ Hanas Nature Reserve (UNEP-WCMC) 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Habahe, China Page 5 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)