Kabuk yığını

Çöplük[a] evsel atıkların atıldığı eski bir çöplüktür.[1] Hayvan kemikleri, insan dışkısı, botanik malzeme, yumuşakça kabukları, çanak çömlek parçaları, taşlar (özellikle atıklar) ve geçmiş insan yerleşimleriyle ilişkili diğer eserler ve ekolojik unsurlardan oluşabilir.
Bu varlıklar, geçmiş toplumların beslenme biçimlerini ve alışkanlıklarını incelemek isteyen arkeologlar için faydalı bir kaynak sağlar. Nemli ve oksijensiz koşullara sahip çöplükler, günlük yaşamın artıklarının yığınlar halinde etrafa saçılmasıyla organik kalıntıların bile depolanmasını sağlayabilir. Her bir atık, o atıkla ilişkili aktiviteye bağlı olarak farklı bir malzeme karışımı oluşturacaktır. Biriktirme süreci boyunca tortul malzeme de birikir. Rüzgâr ve sudan hayvan kazılarına kadar farklı mekanizmalar, mevsimsel ve iklimsel bilgiler sağlamak üzere analiz edilebilen bir matris oluşturur. Bazı çöplüklerde, ayrı ayrı malzeme yığınları ayırt edilebilir ve analiz edilebilir.[2]
Kabuklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kabuk çöplüğü, kabuklu yığını veya kabuk höyüğü, çoğunlukla yumuşakça kabuklarından oluşan arkeolojik bir yapıdır. Danimarka dilindeki køkkenmøddinger (çoğul) terimi, ilk olarak Japetus Steenstrup tarafından kabuk yığınlarını tanımlamak için kullanılmıştır ve bazı araştırmacılar tarafından kullanılmaya devam etmektedir. Bir çöplük, tanımı gereği, insan faaliyetlerinden kalan kalıntıları içerir ve rüzgar veya gelgitle oluşan sahil höyükleriyle karıştırılmamalıdır.
Bazı kabuk yığınları doğrudan köylerle bağlantılı olup, belirlenmiş çöplük alanları olarak hizmet vermektedir. Diğer durumlarda ise, yığınlarda bulunan malzemeler köy içindeki bireysel evlerle yakından bağlantılıdır ve her hane atıklarını evinin hemen önüne atar. Bağlantıları ne olursa olsun, kabuk yığınları oldukça karmaşıktır ve eksiksiz ve doğru bir şekilde kazılması zordur. Hangi yiyeceklerin yendiğine veya işlendiğine dair ayrıntılı kayıtlar ve çok sayıda taş alet ve ev eşyası parçası içermeleri, onları arkeolojik çalışmalar için paha biçilmez nesneler haline getirir.
Kabuklar, çöplükleri alkali hale getirme eğiliminde olan yüksek kalsiyum karbonat içeriğine sahiptir. Bu, toprak asitliğinin neden olduğu normal çürüme hızını yavaşlatır ve arkeologların bulabileceği nispeten yüksek oranda organik madde (yiyecek artıkları, organik aletler, giysiler, insan kalıntıları) bırakır.[3]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mutfak çöplüğü, midyenlik, kabuklu atık yığını, kabuk çöplüğü, kabuk mezbelesi ya da kabuk yığını.olarak da adlandırılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Brinton, DG (1866). "Artificial Shell-deposits of the United States". Reports. Washington: Smithsonian Institution.
- ^ Stein, Julie (2000). Exploring Coast Salish Prehistory: The Archaeology of San Juan Island.
- ^ "Whaleback Shell Midden". 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2006.