Kandil Dağları
| Çiyayên Qendîlê قەندیل جبل قنديل | |
 | |
 | |
| En yüksek noktası | |
|---|---|
| Yükseklik | 3587 metre |
| Koordinatlar | 36°32′28″K 44°59′46″D / 36.54111°K 44.99611°D |
Kandil Dağları (Kürtçe: قەندیل / Çiyayên Qendîlê), Irak-İran sınırında yer alan ve yaklaşık 1.500 km uzunluğundaki Zagros Dağları'nın bir bölümünü oluşturan sıradağlar.[1] Dağın büyük kısmı Irak tarafındaki Erbil ilindedir. Akarsular tarafından derin olarak yarılan Kandil'i, hem Irak hem de İran bölümünde faylar sınırlamıştır.[1] Dağlık bir yapıya sahip olan arazi çeşitli bitki ve hayvan türlerini de barındırmaktadır. Zirveleri kar ve buzullarla, etekleri meşe ağaçları, alıç, kiraz eriği, kuşburnu, elma, ahlat, üvez vb. yabani ağaçlar ve çayır otlarıyla kaplıdır.
Dağlar en çok Türkiye ve Irak'ta etkinlik gösteren yasa dışı silahlı örgüt PKK tarafından ana merkez olarak kullanıldıkları için dikkat çekmektedir. 1999'da PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yargılanması sırasında PKK tek taraflı olarak ateşkes ilan etti ve bunun bir parçası olarak tüm güçlerini Türkiye Cumhuriyeti topraklarından çekip Kandil dağlarında üsleneceklerini açıkladı.[2] 2004'te PKK'nın silahlı faaliyetlerine yeniden başlaması üzerine dağlar Türk Hava Kuvvetleri tarafından sıklıkla bombardımana tutulmaya başladı ve bu 2012'de Çözüm Süreci'nin başlamasına kadar devam etti. 2015'te Türk savaş uçakları Kandil'i üç yıl sonra ilk defa yeniden bombaladı.[3] Bunun yanında, Kürdistan Özgür Yaşam Partisi'nin (PJAK) de merkezi Kandil'de bulunmaktadır. Günümüzde yaklaşık 5.000 kadar PKK ve PJAK militanı dağlar üzerinde 50 km²'lik bir alanı kontrol etmektedir ve bu alan TSK tarafından sıklıkla bombalanıp İran Silahlı Kuvvetleri tarafından ara sıra topa tutulmaktadır.[4]
Sıradağların en yüksek noktası, 3.587 metre yüksekliğe sahip olan Kuhe Hacı İbrahim dağıdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
- ^ "Chronology of the Important Events in the World/PKK Chronology (1976–2006)". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2015.
- ^ Gunter, Michael M. (4 Kasım 2010). Historical Dictionary of the Kurds (İngilizce). Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7507-4. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kandil'deki kadın PKK militanları ile yapılan röpartajlar 8 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC